Jan II Kazimierz (1648-1668)
Urodzony w 1609 roku, syn Zygmunta II i jego drugiej żony, Konstancji z rodu Habsburgów. Obrany królem w 1648 roku, ożenił się z wdową po bracie przyrodnim Władysławie IV, Ludwiką Marią, której wpływom ulegał. Wziął udział w zmaganiach z powstaniem Chmielnickiego, które spowodowało w 1654 roku drugą wojnę z Moskwą. W roku następnym rozpoczął się najazd szwedzki. Wobec zdrady magnatów król uszedł na Śląsk. Odparcie najeźdźców kosztowało kraj wiele wysiłku i zakończyło się stratami terytorialnymi (Inflanty, Smoleńsk, Czernihów, Kijów i całe Zadnieprze, zrzeczenie się zwierzchnictwa nad Prusami Książęcymi). Nie udały się podjęte przez króla próby reform ustrojowych (rokosz Lubomirskiego 1666 r.). W 1668 roku Jan Kazimierz zrzekł się panowania i wyjechał do Francji. Zmarł w 1672 roku w Nevers, zwłoki jego sprowadzono do Polski i złożono na Wawelu.
1648 - Wybuch powstania kozackiego Bohdana Chmielnickiego. Klęski wojsk polskich pod Żółtymi Wodami, Korsuniem i Pilawcami. Śmierć Władysława IV Wazy. Panowanie Jana Kazimierza (do 1668);
Ocalenie miasta Lwowa w 1648 roku przypisywano cudowi. Opowiadano, że Chmielnicki i Tuhaj-bej w czasie oblężenia ujrzeli w chmurach wieczornych nad klasztorem bernardynów postać zakonnika, klęczącego z wzniesionemi rękami i widokiem tym przestraszeni, dali znak do odwrotu. OO. Bernardyni uznali, że to był bł. Jan z Dukli; to też po opuszczeniu Lwowa przez Kozaków, całe miasto udało się do grobu jego z procesją, złożyło tamże koronę, a w następnym roku wystawiło przed kościołem bernardynów kolumnę, która do dziś dnia istnieje. Na szczycie tejże znajduje się postać Jana z Dukli w takiej postawie, jak go wówczas w chmurach widziano, a w środku kolumny napis: "Miasto Lwów za przyczyną Jana z Dukli 1648 cudownie uwolnione od oblężenia Bohdana Chmielnickiego i Tohaja-beja, chana tatarskiego. Pomnik ten wystawiło społeczeństwo w 1649 r.”.
1649 - Oblężenie Zbaraża przez Kozaków. Ugoda zborowska (zgoda na powiększenie rejestru);
1650 - Publikacja Satyr Krzysztofa Opalińskiego. Rozwój architektury barokowej;
1651 - Bitwa pod Beresteczkiem - zwycięstwo nad Kozakami. Ugoda w Białej Cerkwi (zmniejszenie o połowę rejestru Kozaków). Budowa kościoła farnego w Poznaniu (do 1732);
Medal Jan II Kazimierz - Beresteczko
Emisja 860 sztuk;
MEDAL SYGNOWANY MENNICY POLSKIEJ DLA TWO - TOWARZYSTWA WIEDZY OBRONNEJ 1998 R.
Awers - KRÓL JAN II KAZIMIERZ
Rewers - SŁYNNA BITWA BERESTECZKO 1651 R
Metal: tombak srebrzony oksydowany;
Waga - 141 G.
Średnica: 70 mm;
Zgromadzenie Misjonarzy, Zgromadzenie Misji (nazwy potoczne: Zgromadzenie księży misjonarzy, Misjonarze Wincentego à Paulo, lazaryści), zgromadzenie zakonne, założone 17 kwietnia 1625 roku w Paryżu przez św. Wincentego à Paulo. Skupiało księży i braci świeckich. Zawiązane w celu prowadzenia pracy misyjnej w małych miasteczkach, wioskach i wśród galerników. Misjonarze zobowiązywali się nie sprawować obowiązków kapłańskich w wielkich miastach oraz nie przyjmować beneficjów i godności kościelnych. Mieli rozwijać szkolnictwo i opiekę nad chorym.
Do Polski misjonarze zostali sprowadzeni przez królową Ludwikę Marię Gonzagę w listopadzie 1651 roku z Francji. W skład pierwszej grupy weszli: ksiądz Lambert aux Couteaux, ksiądz Wilhelm Desdames, subdiakon Mikołaj Guillot, kleryk Kazimierz Żelazewski oraz brat Jakub Posny. Misjonarze osiedlili się w małym drewnianym domku położonym w okolicy kościoła św. Krzyża w Warszawie (drewnianego kościoła będącego poprzednikiem bazyliki Świętego Krzyża w Warszawie).
W dalszej kolejności Zgromadzenie Misji otrzymało beneficjum w Sokółce k. Białegostoku. Pierwszy dom został utworzony w 1653 r. przy parafii św. Krzyża w Warszawie. Od tego roku księża misjonarze obejmują parafię św. Krzyża w Warszawie. Po roku 1657 Dom Świętokrzyski zostaje rozbudowany oraz podjęta zostaje decyzja o budowie nowego kościoła - bazyliki Świętego Krzyża w Warszawie).
Myślę, że temat zasługuje na mój wpis, ze względu na dwie ważne dla kraju okoliczności związane ze sprowadzeniem księży misjonarzy:
1. Bazylika Świętego Krzyża w Warszawie - Kościół brał udział w niejednej burzy dziejowej i był świadkiem wielkich wydarzeń historycznych w życiu stolicy i kraju.
2. Mało znana postać, a była królową Polski i żoną dwóch ostatnich Wazów, Ludwika Maria Gonzaga de Nevers.
Wydarzenia historyczne związane z bazyliką
- 1683 król Jan III Sobieski zawierzył Bogu siebie i Ojczyznę przed wyprawą na Wiedeń;
- 14 marca 1745 odbył się chrzest gen. Kazimierza Pułaskiego, marszałka Konfederacji Barskiej, bohatera walk o niepodległość USA, poległego w bitwie pod Savannah (1779)
- Od 1765 król Stanisław August Poniatowski każdego roku w dniu swojego patrona 8 maja nadawał w tym kościele Order św. Stanisława.
- 3 maja 1792 odbyło się uroczyste posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej, w pierwszą rocznicę uchwalenia konstytucji 3 maja, po którym wyruszyła procesja do Ujazdowa na miejsce wmurowania kamienia węgielnego pod budowę Świątyni Opatrzności Bożej.
- W 1974 w kościele głosił kazania (zwane kazaniami świętokrzyskimi) prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński, przypominając w nich o podstawowych prawach i wolnościach obywatelskich, i opowiadając się za godnym życiem obywateli i przeciwko wszechwładzy państwa nad obywatelami.
- Wieczorem 13 czerwca 1987 spotkał się z ok. 1500 przedstawicielami środowisk twórczych z całej Polski papież Jan Paweł II. Osią papieskiej homilii były słowa z Promethidiona Cypriana Kamila Norwida: „Bo piękno na to jest, by zachwycało do pracy – praca, by się zmartwychwstało”.
Ludwika Maria Gonzaga de Nevers (ur. 18 sierpnia 1611 w Nevers lub Paryżu, zm. 10 maja 1667 w Warszawie) – królowa Polski, żona dwóch polskich królów: Władysława IV i Jana II Kazimierza, starosta grudziądzki w latach 1660-1667. Królowa była bardzo energiczna. Podczas potopu szwedzkiego samodzielnie potrafiła prowadzić wojska. Z jej inicjatywy dokonano 1 kwietnia 1656 roku ślubów lwowskich, oddając Królestwo Polskie pod opiekę Najświętszej Maryi Pannie. 1 grudnia 1656 roku królowa zawarła sojusz z cesarzem, który obiecał pomoc 4000 żołnierzy przeciwko Szwecji i zobowiązał się, że będzie nakłaniał elektora brandenburskiego i Kozaków do uznania polskiego zwierzchnictwa.
1652 - Pierwsze wykorzystanie zasady liberum veto (przez posła upickiego Władysława Sicińskiego). Klęska w bitwie z Kozakami pod Batohem;
1654 - Ugoda w Perejasławiu - Kozacy poddają się władzy carskiej. Ukraina połączona z Rosją. Wojna z Rosją, utrata Smoleńska;
UKRAINA 5 UAH 1100 lat Perejasławia 2007
1655 - Zwycięstwo nad Rosją pod Ochmatowem. Klęska pod Szkłowem. Utrata Wilna i Mińska. "Potop" szwedzki (do 1660): kapitulacja pod Ujściem. Zajęcie przez Szwedów Warszawy i Krakowa. Obrona Jasnej Góry;
Nie da się w tym miejscu nie wspomnieć o Licheniu. Wszak to w 1655 roku w czasie "Potopu szwedzkiego", Szwedzi zdobywają Licheń, grabią i rabują, m.in. kościół; na pomostach nad jeziorem wycinają w pień miejscową ludność.
W roku 1728 odbudowano zniszczoną świątynię. Właśnie z Licheniem związania jest historia ukazywania się ludziom Mateńki Najświętszej, a co za tym idzie wzywanie do modlitwy, szczególnie różańcowej. NMP zapowiada epidemie i wojny. Prosi, aby kapłani odprawiali Msze św. przebłagalne. Tym, którzy modlić się będą przed Jej wizerunkiem i zmienią życie, daje obietnicę ratunku od śmierci podczas epidemii. W 1813 roku na polu bitwy pod Lipskiem Matka Boża ratuje rannego żołnierza - Tomasza Kłossowskiego, kowala z Lichenia, prosząc go, by Jej wizerunek umieścił dla czci publicznej w swych rodzinnych stronach.
W 1836 roku Tomasz Kłossowski znajduje poszukiwany obraz Matki Boskiej na przydrożnym drzewie koło Częstochowy i przynosi go do swej licheńskiej parafii. Pobożny kowal przed śmiercią umieszcza obraz na sośnie w lesie grąblińskim.
Matka Boża Bolesna Królowa Polski ukazuje się wiele razy pasterzowi Mikołajowi Sikatce w lesie grąblińskim. Prosi o przeniesienie obrazu z lasu w godniejsze miejsce. Obiecuje wiele łask przybywającym tu pielgrzymom.
Wykaz uczestników obrony Jasnej Góry oraz rejestr broni z okresu Potopu. Replika XVII wiecznej armaty.
Portret Ojca Augustyna Kordeckiego. Obraz z końca XVII wieku. "Nowa Gigantomachia - Pamiętnik oblężenia Częstochowy, 1655 roku", autorstwa ojca Augustyna Kordeckiegow 1658 roku.
Monstrancja z daru króla Zygmunta Starego z 1542 roku. Procesja z Najświętszym Sakramentem po wałach podczas obrony Jasnej Góry, kierowanej przez ojca Augustyna Kordeckiego.
Obraz XVII-wieczny przedstawiający oblężenie Jasnej Góry przez Szwedów w 1655 r. Oblicze Cudownego Obrazu Matki Bożej. Współczesna Jasna Góra z lotu ptaka.
Medal: Oblężenie Jasnej Góry
Awers: Scena oblężenia Jasnej Góry przez wojska szwedzkie. Poniżej poziomy napis: OBRONA JASNEJ GÓRY / W 1655 R., obok sygnatura WB.
Rewers: O. Augustyn Kordecki przed obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej. Poniżej poziomy napis: PRZEOR O.A. KORDECKI. U dołu poziomy napis, na linii – SERIA JASNOGÓRSKA – NR 6, poniżej – PTAIN / ODDZIAŁ W CZĘSTOCHOWIE, obok sygnatura
Rant gładki
Średnica 60 mm
Nakład 1200 szt tombak
Projektował Wojciech Barylski
Bity w roku 1985
„Potop” - TOM II – część streszczenia
Jasna Góra jako twierdza narodowa podczas potopu szwedzkiego w 1655 roku według XVII-wiecznego obrazu z Sali Rycerskiej.
29 grudnia 1655 roku odbyła się w Tyszowcach konfederacja, w czasie której opowiedziano się za walką ze Szwedami. Konfederacja odbyła się niedługo po zakończeniu bohaterskiej obrony Jasnej Góry, która to zjednoczyła Polaków w walce z najeźdźcą. To właśnie wydarzenie było impulsem dla takiej decyzji. Konfederaci zdecydowali się na oficjalne wypowiedzenie posłuszeństwa królowi szwedzkiemu - wszak większość szlachty opowiedziała się po jego stronie.Na czele konfederacji znaleźli się obaj hetmani koronni - Stanisław Lanckoroński oraz Stanisław Rewera Potocki. Konfederaci, którzy wezwali naród polski do stanięcia u boku Jana II Kazimierza i podjęcia zdecydowanej walki z armią szwedzką. Konfederacja Tyszowiecka 20 stycznia 1656 roku została przekształcona w konfederację generalną, zawiązaną w Łańcucie. Była to już konfederacja z udziałem króla Jana Kazimierza, podczas której król wybaczył hetmanom (którzy przystąpili na krótko do Karola Gustawa, uznając go swoim władcą, i dopiero konfederacja w Tyszowcach była weryfikacją ich postawy). Faktycznie jednak zarówno Stanisław Lanckoroński, jak i Stanisław Rewera Potocki stracili znaczenie na rzecz Stefana Czarnieckiego i Jerzego Lubomirskiego, na których to barki król przekazał główny ciężar dalszej wojny.
1656 - Wyswobodzenie Warszawy z rąk Szwedów. Traktat w Radnot - plan rozbioru Polski między Szwecję, Siedmiogród, Brandenburgię, Bohdana Chmielnickiego i Bogusława Radziwiłła. Śluby lwowskie - król Jan Kazimierz ogłasza Matkę Boską Królową Korony Polskiej;
Bitwa pod Warką 7 IV 1656 roku.
Biitwa pod Warką była pierwszym tak dużym zwycięstwem, które zostało odniesione w otwartym polu nad Szwedami podczas "Potopu". Jej wynik zachęcił polsko - litewskie dowództwo do bardziej aktywnych wystąpień przeciwko najeżdżcy.
Medal Hetman Stefan Czarniecki - Bitwa pod Warką
Średnica: 70 mm
Metal: brąz
Waga: 139 g
Rok emisji: 1993
Autor: Rosana i Andrzej Nowakowscy
 |
 |
Obrady sejmu na Jasnej Górze
Awers – Scena hołdu Kozaków zaporoskich w czsie obrad senatu na Jasnej Głórze. Poniżej poziomy napis OBRADY SEJMU / NA JASNEJ GÓRZE / W 1657 R., obok sygnatura WB.
Rewers – Ślubowania Jana Kazimierza we Lwowie. Poniżej poziome napisy, w polu – ŚLUBOWANIE JANA KAZIMIERZA / 1. IV – 1656 R. LWÓW, na linii – SERIA JASNOGÓRSKA NR 7, poniżej – PTAiN / ODDZIAŁ W CZĘSTOCHOWIE, obok sygnatura
Rant gładki
Średnica 60 mm
Nakład 1200 szt. tombak
Projektował Wojciech Barylski
Bity w roku 1985
