Władysław II Wygnaniec (1136-1146)
Urodzony w 1105 roku najstarszy syn Bolesława Krzywoustego i jego pierwszej żony Zbysławy. W 1125 roku poślubił niemiecką księżniczkę Agnieszkę, być może już wówczas otrzymał własną dzielnicę na Śląsku. Po śmierci ojca objął też dzielnicę senioralną z Krakowem i Gnieznem. Dążąc do obalenia "testamentu" ojca wykorzystał pomoc Rusinów. Po brutalnym rozprawieniu się ze swym wujem Piotrem Włostowicem w 1145 roku stracił poparcie większości dostojników w kraju i po klęsce pod Poznaniem udał się na poszukiwanie pomocy za granicą. W Niemczech złożył hołd Konradowi III. Mimo interwencji zbrojnych Konrada, a potem cesarza Fryderyka Barbarossy, władzy w Polsce nie uzyskał. Zmarł w 1159 roku w Niemczech.
Ważniejsze wydarzenia:
1138 – Podział Polski na dzielnice (do 1320) na mocy testamentu Bolesława Krzywoustego. Śmierć księcia. Panowanie Władysława Wygnańca (do 1146);
1140 – Fundacja klasztoru Cystersów w Jędrzejowie;
Wydanie jednej z emisji monety okolicznościowej o nominale 2 zł będącej aktualnym środkiem płatniczym w Polsce. Moneta w stanie menniczym została zamknięta w sztywnym blistrze, którego obie strony przedstawiają temat wydania tej monety oraz dane jej emisji.
1141 – Wiec w Łęczycy, zwołany przez wdowę po Bolesławie Krzywoustym – Salomeę, bez udziału Władysława Wygnańca (seniora). Zerwanie przez Władysława Wygnańca sojuszu z Rusią Kijowską. Budowa kolegiaty Wniebowzięcia NMP i św. Aleksego w Tumie pod Łęczycą (ok., do 1161);
1142 – Najazd Kijowian na Mazowsze;
1144 – Śmierć księżnej Salomei (wdowie po Bolesławie Krzywoustym). Wojna domowa;
1145 – Egzekucja Piotra Włostowicza z rozkazu księcia Władysława Wygnańca. Bunt przeciw księciu. Najdawniejsza wzmianka o młynie wodnym;
Po śmierci Salomei włączenie Łęczyckiego do dzielnicy Senioralnej.
1146 – Wygnanie z kraju przez braci i możnych Władysława Wygnańca (obłożonego klątwą w czasie oblegania młodszych braci w Poznaniu), który udaje się po pomoc do cesarza. Panowanie Bolesława Kędzierzawego (do 1173);
Wygnanie Władysława, włączenie Śląska do dzielnicy Senioralnej, która przechodzi w ręce Bolesława III Kędzierzawego. Przyłączenie okolic Drohiczyna do Mazowsza.
