Strona 1 z 21
Historia Polski to także są dzieje opisane na monetach czy banknotach. Numizmatyka jest również bardzo ciekawym tematem do zbieractwa jak medalierstwo czy filatelistyka.
Moneta monecie nierówna. Jedne służą do płacenia, inne do lokaty kapitału a jeszcze inne do upamiętniania miejsc lub wydarzeń. Są też monety stricte inwestycyjne.
Okolicznościowe monety 2 zł GN są najdłuższą serią monet emitowanych przez Narodowy Bank Polski. Monety 2 zł były emitowane w latach 1995-2014. Metal z jakiego wykonane są monety to stop CuAl5Zn5Sn1 mieszanka czterech metali: 89% miedź, 5% aluminium, 5% cynk i 1% cyna – nienajlepsza to mieszanka do tworzenia monet, charakteryzuje się bowiem dużą podatnością na wchodzenie w reakcje z otoczeniem.
Kolekcja monet 2 zł jest bardzo ciekawą lekcją historii. Wszystkie monety można zbierać tematycznie co bardzo ułatwia ich segregację. Cała seria monet okolicznościowych o nominale 2 zł liczy 260 sztuk. Ciekawym rozwiązaniem jest również dołączanie do tych zbiorów tematycznych monet 2 zł, również i innych monet sprzed denominacji jak i późniejsze wydania różnych wartości. upamiętniające ważne wydarzenia, postaci i rocznice historyczne związane m.in. ze światem sztuki, kultury, nauki, przyrody i sportu., także ich zbiór może powiększyć poniższą tematykę.
Kilka portali mają bardzo dopracowane katalogi tych monet i myślę, że nic nowego nie wymyślę i pozwoliłem sobie skorzystać z opisów monet z tych katalogów, np. Internetowy Katalog Monet Panów Jacka W. Kamińskiego i Bartosza Błądka czy Internetowy Sklep Numizmatyczny Partner NUMIZMATYCZNY.COM czy Portal numizmatyczny – enumi.
Te monety dwuzłotowe ułożyłem tematycznie, by może w przyszłości inne nominały dokładać tematycznie do zbioru. Tematy, które natenczas zawarłem w zbiorze to:
Strona 2 - Polska droga do wolności;
Strona 3 - Zwierzęta Świata;
Strona 4 - Poczet królów i książąt polskich;
Strona 5 - Zamki i pałace w Polsce;
Strona 6 - Wybitne osobistości;
Strona 7 - Wielkie wydarzenia Sportowe;
Strona 8 - Polscy Malarze XIX/XX Wieku;
Strona 9 - Polski rok obrzędowy;
Strona 10 - Zabytki kultury materialnej w Polsce;
Strona 11 - Polscy podróżnicy i badacze;
Strona 12 - Historia Jazdy Polskiej;
Strona 13 - Polacy na Igrzyskach Olimpijskich;
Strona 14 - Miasta w Polsce;
Strona 15 - Papież Jan Paweł II;
Strona 16 - Herby Województw;
Strona 17,18 - Historyczne miasta w Polsce;
Strona 19,20,21 - Ważne rocznice;
1 stycznia 1995 roku Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu dziewięć nominałów monet: 1, 2, 5, 10, 20, 50 groszy oraz 1, 2 i 5 złotych.
Na awersie monet umieszczony jest wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, pod orłem znajduje się oznaczenie roku emisji, który jest faktycznym rokiem bicia monety a w otoku napis RZECZPOSPOLITA POLSKA.
Na rewersie monet umieszczona jest cyfra oznaczająca wartość nominalną monety, poniżej nazwa jednostki pieniężnej oraz ornament z liści dębu - inny dla każdego nominału.
Monety 1, 2 i 5 groszy wykonane są z mosiądzu manganowego (MM59), monety 10, 20 i 50 groszy oraz 1 złoty wykonane są z miedzioniklu (MN25) zaś monety 2 i 5 złotych wykonane są z miedzioniklu (rdzeń monety 2 zł i pierścień monety 5 zł) oraz z brązalu (rdzeń monety 5 zł i pierścień monety 2 zł).
Obrzeża monet w zależności od nominału są ząbkowane (1 gr, 20 gr, 50 gr ), gładkie (2 gr, 2 zł), na przemian gładkie i ząbkowane (5 gr, 10 gr, 1 zł) bądź moletowane nieregularnie (5 zł).
Dla upamiętnienia tego wydarzenie, na rynku numizmatycznym pojawił się unikatowy, rocznikowy zestaw miniatur polskich monet powszechnego obiegu. Zestaw zawiera komplet monet obiegowych z 2008 roku (od 1 grosza do 5 złotych) pomniejszonych o 2/3 w stosunku do wielkości rzeczywistych obiegówek. Ciekawostką jest fakt, iż po raz pierwszy po denominacji, za zgodą NBP, Mennica Polska wybiła w tym samym roku miniatury wszystkich nominałów polskich monet powszechnego obiegu z datą 2008 r. na awersie.
Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu 4 monety dwuzłotowe, które w swoim temacie zawierają historię złotego.
W 2004 roku minęło osiemdziesiąt lat od uchwalenia przez Sejm słynnej reformy walutowej Władysława Grabskiego, rozpoczęcia działalności przez Bank Polski SA i wprowadzenia złotego do obiegu. Korzenie złotego sięgają głęboko w przeszłość. W drugiej połowie XV wieku zaczęto stosować w Polsce nową jednostkę rachunkową. Był nią złoty polski jako równowartość trzydziestu groszy. Złotego polskiego używano w transakcjach handlowych, operacjach finansowych i codziennych rachunkach. Z czasem złoty polski stał się monetą. Było to w 1663 roku, gdy wybito monety trzydziestogroszowe, a więc złote polskie, nazwane tymfami od nazwiska dzierżawcy mennic.
Rewers: Wizerunek rewersu 1 złoty z 1924 roku. U góry półkolem napis: DZIEJE ZŁOTEGO na tle stylizowanych pięcioramiennych gwiazd.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-04, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Trudności gospodarcze w 1924 roku, a potem 1925 roku, załamały kurs złotego. Dopiero poprawa sytuacji budżetowej i w bilansie płatniczym, wynikająca z lepszej koniunktury, umożliwiła stabilizację pozycji polskiego pieniądza. W październiku 1927 roku została dokonana ustawowa zmiana parytetu złotego, respektująca rynkowe notowania polskiej waluty.
Gospodarka polska rozwijała się pomyślnie do 1929 roku. Potem przyszedł okres wielkiego kryzysu, który trwał do 1935 roku. Produkcja obniżyła się o ponad 20%. Głęboki spadek popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego spowodował drastyczne obniżki cen. Katastrofalna deflacja wynosiła od 40% do 67%. Mimo poważnych trudności z równoważeniem bilansu płatniczego do 1936 roku utrzymywano swobodę obrotów z zagranicą. W końcu zdecydowano się na zaostrzenie polityki i wprowadzenie ograniczeń dewizowych. Dzięki reglamentacji udało się obronić kruchą równowagę płatniczą oraz złotego do wybuchu drugiej wojny światowej.
Z monet emitowanych w końcu okresu międzywojennego, już po wielkim kryzysie, na szczególną uwagę zasługują monety srebrne. Spośród nich wyróżniają się dwie „monety morskie". Mają nominały 5 złotych i 2 złote i prezentują „Dar Pomorza". Dlaczego właśnie „Dar Pomorza"?
Polska, odrodzona po pierwszej wojnie światowej, miała co prawda dostęp do morza, ale nasza granica morska ograniczała się do 140 kilometrów. Rolę „okna na świat" mógł wówczas odgrywać tylko Gdańsk. Jednak na mocy traktatu wersalskiego Gdańsk uzyskał status Wolnego Miasta i wkrótce okazało się, że Polska ma wysoce utrudniony dostęp do usług portu gdańskiego. Podjęto bardzo śmiałą decyzję o budowie portu w Gdyni. Ta mała wieś rybacka, którą na początku lat dwudziestych zamieszkiwało tylko 1300 osób, szybko przekształciła się w duży ośrodek portowy, jeden z największych w Europie. W 1936 roku liczba mieszkańców Gdyni przekroczyła już 83 tysiące. Od rozpoczęcia budowy portu minęło 15 lat. Ten właśnie jubileusz uczczono w 1936 roku emisją srebrnych monet z „Darem Pomorza".
„Dar Pomorza" jest bezspornie uważany za jeden z najpiękniejszych żaglowców w świecie, a przedwojenne srebrne monety z „białą fregatą" bez wątpienia należą do najładniejszych polskich monet, stanowiąc ozdobę kolekcji numizmatycznych.
Rewers: Na tle ozdobnego reliefu wizerunek rewersu monety 2 zł z 1936 r. z żaglowcem. U dołu z lewej strony półkolem napis: DZIEJE ZŁOTEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-05, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Jedną z bardziej interesujących monet jest przypomniana teraz moneta według projektu Antoniego Madeyskiego (nagrodzonego w konkursie jeszcze w 1925 roku) z wizerunkiem profilu głowy kobiety, w chuście i z wieńcem, umiejscowionym na tle kłosów ułożonych promieniście. Monetę tę, o nominale 10 złotych i zawartości 16,5 grama czystego srebra, wybito w ilości 12,5 mln sztuk. Początkowo, w 1932 roku, w mennicy londyńskiej wyprodukowano 6 mln sztuk (wówczas gdy w krótkim terminie trzeba było zapewnić odpowiednią ilość określonych monet w obiegu, zlecanie produkcji mennicom zagranicznym było często praktykowane). Natomiast reszta nakładu powstała już w mennicy warszawskiej, z czego 3,1 mln sztuk także w 1932 roku, zaś 3,4 mln sztuk w roku następnym. Moneta miała dużą siłę nabywczą. W 1932 roku stanowiła równowartość dzisiejszych 54 zł. Potem, wskutek pogłębiającej się deflacji, zdolność nabywcza dziesięciozłotówki rosła, dochodząc do 75 obecnych złotych w 1936 roku. Moneta pozostawała w obiegu do wybuchu drugiej wojny światowej.
Ten szczególny okres w dziejach złotego cieszy się już niemałą popularnością wśród coraz liczniejszych kolekcjonerów.
Rewers: Z prawej strony wizerunek rewersu monety 10 zł z 1932 r. W tle stylizowany wizerunek gałązki wierzby. U góry półkolem napis: DZIEJE ZŁOTEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-06, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapa orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Wśród przepisów z 1924 r. porządkujących polski system monetarny znalazła się ordynacja mennicza, która przewidywała emisję monet o nominale 5 złotych.
Nowa pięciozłotówka miała na rewersie postać Nike, bogini zwycięstwa, kroczącej w prawo. Doszukiwano się w tym symbolicznego upamiętnienia rządów sanacji, rozpoczętych po przewrocie majowym Józefa Piłsudskiego w 1926 r. Zwracano też uwagę na związki monety z jej prawdopodobnym pierwowzorem, którym miały być amerykańskie monety półdolarowe i dolarowe, określane mianem „Walking Liberty".
Awers monety z Nike uznano za wzorcowy. Widniało na nim godło państwowe w kształcie ustawowym. Wyróżniało to monetę spośród innych występujących w ówczesnym obiegu pieniężnym. Zwracano też uwagę na wzniosłą treść umieszczoną na boku monety z Nike. Umieszczono tam łaciński napis: SALVS REIPVBLICAE SVPREMA LEX (dobro Rzeczypospolitej najwyższym prawem).
Rewers: Z prawej strony wizerunek rewersu monety 5 zł z 1928 r. Z lewej strony stylizowany motyw roślinny. U dołu półkolem napis: DZIEJE ZŁOTEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-07, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewa łapa orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Kontynuujac dzieje złotego doczekaliśmy się w tym roku jego setnej rocznicy.
Posiadanie własnej waluty to jeden z podstawowych znaków suwerenności państwa oraz jego gospodarczej niezależności. Mieli tego świadomość twórcy naszej niepodległości przygotowujacy konieczne reformy oraz plany gospodarczego zjednoczenia ziem polskich.
Choć w ciągu 100 lat od ustanowienia złotego przez Polskę przetoczyła się wojna, a przez 45 lat znajdowaliśmy się w sowieckiej strefie wpływów, to nadal płacimy złotówkami.
Nazwa „złoty” nie pojawiła się na numizmatach Księstwa Warszawskiego, jego wartość określano w talarach. Wyjątkiem była moneta w oblężeniu Zamościa wybita w 1813 roku.
Po ustanowieniu Królestwa Polskiego w 1815 roku zoty polski został utrzymany. Po powstaniu listopadowym, w ramach represji, pojawiły się monety dwunominałowe rosyjsko-polskie, które stopniowo zastąpiono rublami.
W 1867 roku zlikwidowano ostatecznie mennicę warszawską. Ostoją polskości pozostawało przez pewien czas Wolne Miasto Kraków, w którym w 1835 roku pojawiły się złotówki.
Odrodzenie historycznej waluty przyniósł rok 1924. Wówczas przeprowadzono reformę monetarną Władysława Grabskiego, powołano Bank Polski, a markę polską zastąpiono złotym polskim. Banknoty i monety oprócz swej funkcji ekonomicznej, spełniały ważną rolę propagandową.
Władze odrodzonego kraju dbały, aby umieszczane na nich przedstawienia upamiętniały walkę o niepodległość, wybitne postacie polskich dziejów, czy też ważne wydarzenia ówczesnej historii.
W roku 1925, podczas konkursu na projekt monet, Antoni Madeyski zaproponował numizmat, który w srebrnej wersji trafił na rynek w 1932 roku. Była to słynna Polonia, jedna z najpiękniejszych monet dwudziestolecia. Na awersie tradycyjnie widniał orzeł biały i nazwa emitenta, nominał i data emisji. Pod łapą orła umieszczono herb Kościesza, znak Mennicy Państwowej.
Prawdziwy zachwyt wzbudził rewers monety z persofinikacją Polonii, czyli odrodzonej ojczyzny. Artysta przedstawił głowę kobiety zwróconą w lewo, nakrytą chustą, z okalającym ją wiankim z koniczyny. Tłem dla wizerunku uczynił rozchodzące się promieniście kłosy zbóż. Te ostatnie symbolizowały zarówno dobrobyt kraju jak i niemal słoneczny blask bijący od Polonii.
Ciekawym zabiegiem artystycznym było przyozdobienie wianka na głowie kobiety trójlistną koniczyną. Ze szczęściem kojarzona jest czterolistna koniczyna, ale Madeyski świadomie użył trójlistnej jako Symbolu Trójcy Świętej i chrześcijańskiej Polski.
Na awersie medalu poniżej przedstawionego znalazł się orzeł biały, według wzoru obowiązującego w 1924 roku, otoczony wiencem z ostów oraz napis „100 lat złotego”.
Rewers zdobi wizerunek Polonii, który jest inspirowany opisaną powyżej monetą z 1932 roku. W otoku znajduje się wieniec z ostów oraz inskrypcja „100 lat złotego”.
Piękne dzieło Madeyskiego zainspirowało Roberta Kotowicza, autora projektu medalu.
Inny wzór medalu z Polonią.
Kolekcja jubileuszowa stworzona w 100. rocznicę reformy walutowej Władysława Grabskiego. Ekskluzywny zestaw numizmatów powstał specjalnie dla uczczenia tej niezwykłej okazji. Upamiętnia on kultowe wizerunki pierwszych polskich monet o nominałach wyrażonych w polskich złotych.
Wykonane z niezwykłą dbałością o każdy szczegół – od unikalnego wizerunku orła po subtelną grę światła na lśniącej, srebrzystej powierzchni – stanowi wyjątkową ozdobę każdej kolekcji.
Wszelkie informacje o medalu zawarte są w certyfikacie autentyczności każdego numizmatu.
W skład kolekcji wchodzą najwyższej jakości medale okolicznościowe, poświęcone inauguracyjnym rocznikom kultowych monet II RP:
* Żniwiarka 1 zł 1924
* Nike 5 zł 1928
* Józef Piłsudski 5 zł 1934
* Polonia 10 zł 1932
* Jan III Sobieski 10 zł 1933
* Żaglowiec 2 zł 1936
5 Złotych 1928 – Nike. Kolejny jubileuszowy numizmat najwyższej jakości kolekcjonerskiej, a każdy z nich przywołuje ikoniczny motyw.
2024 to niezwykły rok dla Polski. Obchodzimy 100-lecie polskiego złotego. To wielkie święto polskiej złotówki – symbolu dumy narodowej i odzyskanej niepodległości.
W 2018 r. obchodziliśmy nie tylko 100-lecie odzyskania niepodległości przez Rzeczpospolitą Polską. W tym roku przypadło również 250-lecie opracowania pierwszego w Polsce budżetu, 100-lecie finansów publicznych a także 100–lecie administracji skarbowej.
19 listopada br. została otwarta wystawa na temat historii polskiej skarbowości w Ministerstwie Finansów. Na wystawie zaprezentowano oryginalne, wyjątkowe eksponaty związane z początkiem skarbowości w Polsce oraz historyczne dokumenty, dotyczące prac nad budżetem państwa polskiego.
Blok zawierający 3 znaczki przedstawia ciekawe elementy:
1. na pierwszym, dedykowanym 100-leciu finansów publicznych - ozdobny element nawiązujący do grafiki papierów wartościowych;
2. na drugim, dedykowanym 250-leciu historii budżetu - herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego;
3. na trzecim, dedykowanym 100-leciu administracji skarbowej - znak Krajowej Administracji Skarbowej, który obecnie pełni rolę logotypu resortu finansów.
Przed wybuchem pierwszej wojny światowej żadnemu państwu nie zależało na tym, żeby powstała niepodległa Polska. A sprawa polska była traktowana wyłącznie instrumentalnie i myślę, że taki walor rocznicowy finansów niepodległej można wkomponować w historię pieniądza.
W okresie szlacheckiej Rzeczypospolitej brak było jeszcze zarówno możliwości, ale i rzeczywistej potrzeby rozwoju nauki prawa skarbowego. I to pomimo, iż literaturę poruszającą kwestie ekonomiczno-polityczne znaleźć można przez cały czas istnienia tego państwa. Bezsprzecznie wraz z rosnącą świadomością konieczności zmian ustrojowych od schyłku epoki saskiej zaczęto żywiej interesować się finansami państwowymi, a okres reform stanisławowskich przyniósł w skarbowości wiele zmian.
Ale smiało można powiedzieć, że za każdym wydarzeniem historycznym stoi tajemnica zawiązana z pieniędzmi.
Jest takie popularne powiedzenie, że „pieniądze szczęścia nie dają”, ale niektóry uzupełniają wtedy żartobliwie, że szczęście daje dopiero to, co można za nie kupić. Coś w tym jest.
