Historia Polski to także są dzieje opisane na monetach czy banknotach. Numizmatyka jest również bardzo ciekawym tematem do zbieractwa jak medalierstwo czy filatelistyka.
Moneta monecie nierówna. Jedne służą do płacenia, inne do lokaty kapitału a jeszcze inne do upamiętniania miejsc lub wydarzeń. Są też monety stricte inwestycyjne.
Okolicznościowe monety 2 zł GN są najdłuższą serią monet emitowanych przez Narodowy Bank Polski. Monety 2 zł były emitowane w latach 1995-2014. Metal z jakiego wykonane są monety to stop CuAl5Zn5Sn1 mieszanka czterech metali: 89% miedź, 5% aluminium, 5% cynk i 1% cyna – nienajlepsza to mieszanka do tworzenia monet, charakteryzuje się bowiem dużą podatnością na wchodzenie w reakcje z otoczeniem.
Kolekcja monet 2 zł jest bardzo ciekawą lekcją historii. Wszystkie monety można zbierać tematycznie co bardzo ułatwia ich segregację. Cała seria monet okolicznościowych o nominale 2 zł liczy 260 sztuk. Ciekawym rozwiązaniem jest również dołączanie do tych zbiorów tematycznych monet 2 zł, również i innych monet sprzed denominacji jak i późniejsze wydania różnych wartości. upamiętniające ważne wydarzenia, postaci i rocznice historyczne związane m.in. ze światem sztuki, kultury, nauki, przyrody i sportu., także ich zbiór może powiększyć poniższą tematykę.
Kilka portali mają bardzo dopracowane katalogi tych monet i myślę, że nic nowego nie wymyślę i pozwoliłem sobie skorzystać z opisów monet z tych katalogów, np. Internetowy Katalog Monet Panów Jacka W. Kamińskiego i Bartosza Błądka czy Internetowy Sklep Numizmatyczny Partner NUMIZMATYCZNY.COM czy Portal numizmatyczny – enumi.
Te monety dwuzłotowe ułożyłem tematycznie, by może w przyszłości inne nominały dokładać tematycznie do zbioru. Tematy, które natenczas zawarłem w zbiorze to:
Strona 2 - Polska droga do wolności;
Strona 3 - Zwierzęta Świata;
Strona 4 - Poczet królów i książąt polskich;
Strona 5 - Zamki i pałace w Polsce;
Strona 6 - Wybitne osobistości;
Strona 7 - Wielkie wydarzenia Sportowe - Polskie kluby piłkarskie
Strona 8 - Polscy Malarze XIX/XX Wieku;
Strona 9 - Polski rok obrzędowy;
Strona 10 - Zabytki kultury materialnej w Polsce;
Strona 11 - Polscy podróżnicy i badacze;
Strona 12 - Historia Jazdy Polskiej;
Strona 13 - Polacy na Igrzyskach Olimpijskich;
Strona 14 - Miasta w Polsce;
Strona 15 - Papież Jan Paweł II;
Strona 16 - Herby Województw;
Strona 17,18 - Historyczne miasta w Polsce;
Strona 19,20,21 - Ważne rocznice;
Strona 22 - Polskie okręty
1 stycznia 1995 roku Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu dziewięć nominałów monet: 1, 2, 5, 10, 20, 50 groszy oraz 1, 2 i 5 złotych.
Na awersie monet umieszczony jest wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, pod orłem znajduje się oznaczenie roku emisji, który jest faktycznym rokiem bicia monety a w otoku napis RZECZPOSPOLITA POLSKA.
Na rewersie monet umieszczona jest cyfra oznaczająca wartość nominalną monety, poniżej nazwa jednostki pieniężnej oraz ornament z liści dębu - inny dla każdego nominału.
Monety 1, 2 i 5 groszy wykonane są z mosiądzu manganowego (MM59), monety 10, 20 i 50 groszy oraz 1 złoty wykonane są z miedzioniklu (MN25) zaś monety 2 i 5 złotych wykonane są z miedzioniklu (rdzeń monety 2 zł i pierścień monety 5 zł) oraz z brązalu (rdzeń monety 5 zł i pierścień monety 2 zł).
Obrzeża monet w zależności od nominału są ząbkowane (1 gr, 20 gr, 50 gr ), gładkie (2 gr, 2 zł), na przemian gładkie i ząbkowane (5 gr, 10 gr, 1 zł) bądź moletowane nieregularnie (5 zł).
Dla upamiętnienia tego wydarzenie, na rynku numizmatycznym pojawił się unikatowy, rocznikowy zestaw miniatur polskich monet powszechnego obiegu. Zestaw zawiera komplet monet obiegowych z 2008 roku (od 1 grosza do 5 złotych) pomniejszonych o 2/3 w stosunku do wielkości rzeczywistych obiegówek. Ciekawostką jest fakt, iż po raz pierwszy po denominacji, za zgodą NBP, Mennica Polska wybiła w tym samym roku miniatury wszystkich nominałów polskich monet powszechnego obiegu z datą 2008 r. na awersie.
Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu 4 monety dwuzłotowe, które w swoim temacie zawierają historię złotego.
W 2004 roku minęło osiemdziesiąt lat od uchwalenia przez Sejm słynnej reformy walutowej Władysława Grabskiego, rozpoczęcia działalności przez Bank Polski SA i wprowadzenia złotego do obiegu. Korzenie złotego sięgają głęboko w przeszłość. W drugiej połowie XV wieku zaczęto stosować w Polsce nową jednostkę rachunkową. Był nią złoty polski jako równowartość trzydziestu groszy. Złotego polskiego używano w transakcjach handlowych, operacjach finansowych i codziennych rachunkach. Z czasem złoty polski stał się monetą. Było to w 1663 roku, gdy wybito monety trzydziestogroszowe, a więc złote polskie, nazwane tymfami od nazwiska dzierżawcy mennic.
Rewers: Wizerunek rewersu 1 złoty z 1924 roku. U góry półkolem napis: DZIEJE ZŁOTEGO na tle stylizowanych pięcioramiennych gwiazd.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-04, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Trudności gospodarcze w 1924 roku, a potem 1925 roku, załamały kurs złotego. Dopiero poprawa sytuacji budżetowej i w bilansie płatniczym, wynikająca z lepszej koniunktury, umożliwiła stabilizację pozycji polskiego pieniądza. W październiku 1927 roku została dokonana ustawowa zmiana parytetu złotego, respektująca rynkowe notowania polskiej waluty.
Gospodarka polska rozwijała się pomyślnie do 1929 roku. Potem przyszedł okres wielkiego kryzysu, który trwał do 1935 roku. Produkcja obniżyła się o ponad 20%. Głęboki spadek popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego spowodował drastyczne obniżki cen. Katastrofalna deflacja wynosiła od 40% do 67%. Mimo poważnych trudności z równoważeniem bilansu płatniczego do 1936 roku utrzymywano swobodę obrotów z zagranicą. W końcu zdecydowano się na zaostrzenie polityki i wprowadzenie ograniczeń dewizowych. Dzięki reglamentacji udało się obronić kruchą równowagę płatniczą oraz złotego do wybuchu drugiej wojny światowej.
Z monet emitowanych w końcu okresu międzywojennego, już po wielkim kryzysie, na szczególną uwagę zasługują monety srebrne. Spośród nich wyróżniają się dwie „monety morskie". Mają nominały 5 złotych i 2 złote i prezentują „Dar Pomorza". Dlaczego właśnie „Dar Pomorza"?
Polska, odrodzona po pierwszej wojnie światowej, miała co prawda dostęp do morza, ale nasza granica morska ograniczała się do 140 kilometrów. Rolę „okna na świat" mógł wówczas odgrywać tylko Gdańsk. Jednak na mocy traktatu wersalskiego Gdańsk uzyskał status Wolnego Miasta i wkrótce okazało się, że Polska ma wysoce utrudniony dostęp do usług portu gdańskiego. Podjęto bardzo śmiałą decyzję o budowie portu w Gdyni. Ta mała wieś rybacka, którą na początku lat dwudziestych zamieszkiwało tylko 1300 osób, szybko przekształciła się w duży ośrodek portowy, jeden z największych w Europie. W 1936 roku liczba mieszkańców Gdyni przekroczyła już 83 tysiące. Od rozpoczęcia budowy portu minęło 15 lat. Ten właśnie jubileusz uczczono w 1936 roku emisją srebrnych monet z „Darem Pomorza".
„Dar Pomorza" jest bezspornie uważany za jeden z najpiękniejszych żaglowców w świecie, a przedwojenne srebrne monety z „białą fregatą" bez wątpienia należą do najładniejszych polskich monet, stanowiąc ozdobę kolekcji numizmatycznych.
Rewers: Na tle ozdobnego reliefu wizerunek rewersu monety 2 zł z 1936 r. z żaglowcem. U dołu z lewej strony półkolem napis: DZIEJE ZŁOTEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-05, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Jedną z bardziej interesujących monet jest przypomniana teraz moneta według projektu Antoniego Madeyskiego (nagrodzonego w konkursie jeszcze w 1925 roku) z wizerunkiem profilu głowy kobiety, w chuście i z wieńcem, umiejscowionym na tle kłosów ułożonych promieniście. Monetę tę, o nominale 10 złotych i zawartości 16,5 grama czystego srebra, wybito w ilości 12,5 mln sztuk. Początkowo, w 1932 roku, w mennicy londyńskiej wyprodukowano 6 mln sztuk (wówczas gdy w krótkim terminie trzeba było zapewnić odpowiednią ilość określonych monet w obiegu, zlecanie produkcji mennicom zagranicznym było często praktykowane). Natomiast reszta nakładu powstała już w mennicy warszawskiej, z czego 3,1 mln sztuk także w 1932 roku, zaś 3,4 mln sztuk w roku następnym. Moneta miała dużą siłę nabywczą. W 1932 roku stanowiła równowartość dzisiejszych 54 zł. Potem, wskutek pogłębiającej się deflacji, zdolność nabywcza dziesięciozłotówki rosła, dochodząc do 75 obecnych złotych w 1936 roku. Moneta pozostawała w obiegu do wybuchu drugiej wojny światowej.
Ten szczególny okres w dziejach złotego cieszy się już niemałą popularnością wśród coraz liczniejszych kolekcjonerów.
Rewers: Z prawej strony wizerunek rewersu monety 10 zł z 1932 r. W tle stylizowany wizerunek gałązki wierzby. U góry półkolem napis: DZIEJE ZŁOTEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-06, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapa orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Wśród przepisów z 1924 r. porządkujących polski system monetarny znalazła się ordynacja mennicza, która przewidywała emisję monet o nominale 5 złotych.
Nowa pięciozłotówka miała na rewersie postać Nike, bogini zwycięstwa, kroczącej w prawo. Doszukiwano się w tym symbolicznego upamiętnienia rządów sanacji, rozpoczętych po przewrocie majowym Józefa Piłsudskiego w 1926 r. Zwracano też uwagę na związki monety z jej prawdopodobnym pierwowzorem, którym miały być amerykańskie monety półdolarowe i dolarowe, określane mianem „Walking Liberty".
Awers monety z Nike uznano za wzorcowy. Widniało na nim godło państwowe w kształcie ustawowym. Wyróżniało to monetę spośród innych występujących w ówczesnym obiegu pieniężnym. Zwracano też uwagę na wzniosłą treść umieszczoną na boku monety z Nike. Umieszczono tam łaciński napis: SALVS REIPVBLICAE SVPREMA LEX (dobro Rzeczypospolitej najwyższym prawem).
Rewers: Z prawej strony wizerunek rewersu monety 5 zł z 1928 r. Z lewej strony stylizowany motyw roślinny. U dołu półkolem napis: DZIEJE ZŁOTEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-07, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewa łapa orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Kontynuujac dzieje złotego doczekaliśmy się w tym roku jego setnej rocznicy.
Posiadanie własnej waluty to jeden z podstawowych znaków suwerenności państwa oraz jego gospodarczej niezależności. Mieli tego świadomość twórcy naszej niepodległości przygotowujacy konieczne reformy oraz plany gospodarczego zjednoczenia ziem polskich.
Choć w ciągu 100 lat od ustanowienia złotego przez Polskę przetoczyła się wojna, a przez 45 lat znajdowaliśmy się w sowieckiej strefie wpływów, to nadal płacimy złotówkami.
Nazwa „złoty” nie pojawiła się na numizmatach Księstwa Warszawskiego, jego wartość określano w talarach. Wyjątkiem była moneta w oblężeniu Zamościa wybita w 1813 roku.
Po ustanowieniu Królestwa Polskiego w 1815 roku zoty polski został utrzymany. Po powstaniu listopadowym, w ramach represji, pojawiły się monety dwunominałowe rosyjsko-polskie, które stopniowo zastąpiono rublami.
W 1867 roku zlikwidowano ostatecznie mennicę warszawską. Ostoją polskości pozostawało przez pewien czas Wolne Miasto Kraków, w którym w 1835 roku pojawiły się złotówki.
Odrodzenie historycznej waluty przyniósł rok 1924. Wówczas przeprowadzono reformę monetarną Władysława Grabskiego, powołano Bank Polski, a markę polską zastąpiono złotym polskim. Banknoty i monety oprócz swej funkcji ekonomicznej, spełniały ważną rolę propagandową.
Władze odrodzonego kraju dbały, aby umieszczane na nich przedstawienia upamiętniały walkę o niepodległość, wybitne postacie polskich dziejów, czy też ważne wydarzenia ówczesnej historii.
W roku 1925, podczas konkursu na projekt monet, Antoni Madeyski zaproponował numizmat, który w srebrnej wersji trafił na rynek w 1932 roku. Była to słynna Polonia, jedna z najpiękniejszych monet dwudziestolecia. Na awersie tradycyjnie widniał orzeł biały i nazwa emitenta, nominał i data emisji. Pod łapą orła umieszczono herb Kościesza, znak Mennicy Państwowej.
Prawdziwy zachwyt wzbudził rewers monety z persofinikacją Polonii, czyli odrodzonej ojczyzny. Artysta przedstawił głowę kobiety zwróconą w lewo, nakrytą chustą, z okalającym ją wiankim z koniczyny. Tłem dla wizerunku uczynił rozchodzące się promieniście kłosy zbóż. Te ostatnie symbolizowały zarówno dobrobyt kraju jak i niemal słoneczny blask bijący od Polonii.
Ciekawym zabiegiem artystycznym było przyozdobienie wianka na głowie kobiety trójlistną koniczyną. Ze szczęściem kojarzona jest czterolistna koniczyna, ale Madeyski świadomie użył trójlistnej jako Symbolu Trójcy Świętej i chrześcijańskiej Polski.
Na awersie medalu poniżej przedstawionego znalazł się orzeł biały, według wzoru obowiązującego w 1924 roku, otoczony wiencem z ostów oraz napis „100 lat złotego”.
Rewers zdobi wizerunek Polonii, który jest inspirowany opisaną powyżej monetą z 1932 roku. W otoku znajduje się wieniec z ostów oraz inskrypcja „100 lat złotego”.
Piękne dzieło Madeyskiego zainspirowało Roberta Kotowicza, autora projektu medalu.
Inny wzór medalu z Polonią.
Kolekcja jubileuszowa stworzona w 100. rocznicę reformy walutowej Władysława Grabskiego. Ekskluzywny zestaw numizmatów powstał specjalnie dla uczczenia tej niezwykłej okazji. Upamiętnia on kultowe wizerunki pierwszych polskich monet o nominałach wyrażonych w polskich złotych.
Wykonane z niezwykłą dbałością o każdy szczegół – od unikalnego wizerunku orła po subtelną grę światła na lśniącej, srebrzystej powierzchni – stanowi wyjątkową ozdobę każdej kolekcji.
Wszelkie informacje o medalu zawarte są w certyfikacie autentyczności każdego numizmatu.
W skład kolekcji wchodzą najwyższej jakości medale okolicznościowe, poświęcone inauguracyjnym rocznikom kultowych monet II RP:
* Żniwiarka 1 zł 1924
* Nike 5 zł 1928
* Józef Piłsudski 5 zł 1934
* Polonia 10 zł 1932
* Jan III Sobieski 10 zł 1933
* Żaglowiec 2 zł 1936
5 Złotych 1928 – Nike. Kolejny jubileuszowy numizmat najwyższej jakości kolekcjonerskiej, a każdy z nich przywołuje ikoniczny motyw.
2024 to niezwykły rok dla Polski. Obchodzimy 100-lecie polskiego złotego. To wielkie święto polskiej złotówki – symbolu dumy narodowej i odzyskanej niepodległości.
W 2018 r. obchodziliśmy nie tylko 100-lecie odzyskania niepodległości przez Rzeczpospolitą Polską. W tym roku przypadło również 250-lecie opracowania pierwszego w Polsce budżetu, 100-lecie finansów publicznych a także 100–lecie administracji skarbowej.
19 listopada br. została otwarta wystawa na temat historii polskiej skarbowości w Ministerstwie Finansów. Na wystawie zaprezentowano oryginalne, wyjątkowe eksponaty związane z początkiem skarbowości w Polsce oraz historyczne dokumenty, dotyczące prac nad budżetem państwa polskiego.
Blok zawierający 3 znaczki przedstawia ciekawe elementy:
1. na pierwszym, dedykowanym 100-leciu finansów publicznych - ozdobny element nawiązujący do grafiki papierów wartościowych;
2. na drugim, dedykowanym 250-leciu historii budżetu - herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego;
3. na trzecim, dedykowanym 100-leciu administracji skarbowej - znak Krajowej Administracji Skarbowej, który obecnie pełni rolę logotypu resortu finansów.
Przed wybuchem pierwszej wojny światowej żadnemu państwu nie zależało na tym, żeby powstała niepodległa Polska. A sprawa polska była traktowana wyłącznie instrumentalnie i myślę, że taki walor rocznicowy finansów niepodległej można wkomponować w historię pieniądza.
W okresie szlacheckiej Rzeczypospolitej brak było jeszcze zarówno możliwości, ale i rzeczywistej potrzeby rozwoju nauki prawa skarbowego. I to pomimo, iż literaturę poruszającą kwestie ekonomiczno-polityczne znaleźć można przez cały czas istnienia tego państwa. Bezsprzecznie wraz z rosnącą świadomością konieczności zmian ustrojowych od schyłku epoki saskiej zaczęto żywiej interesować się finansami państwowymi, a okres reform stanisławowskich przyniósł w skarbowości wiele zmian.
Ale smiało można powiedzieć, że za każdym wydarzeniem historycznym stoi tajemnica zawiązana z pieniędzmi.
Jest takie popularne powiedzenie, że „pieniądze szczęścia nie dają”, ale niektóry uzupełniają wtedy żartobliwie, że szczęście daje dopiero to, co można za nie kupić. Coś w tym jest.
Polska droga do wolności
1998 rok
80. Rocznica Odzyskania Niepodległości
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-98, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rewers: W centralnej części napis: 1918 na tle stylizowanego fragmentu mapy Polski oraz stylizowanych promieni. Wokół napis: 80 ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI.
Projektant monety: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Klęska wszystkich trzech państw zaborczych w wyniku zakończenia I wojny światowej umożliwiła wyzwolenie Polski. Rada Regencyjna wydała manifest do narodu polskiego proklamując niepodległość i zjednoczenie Polski, a 23 X 1918 r. powołała rząd Józefa Świeżyńskiego. 11 XI podpisano zawieszenie broni na froncie zachodnim, a Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu, który 10 X wrócił do Warszawy z Magdeburga, naczelne dowództwo tworzącego się wojska. Następnie Rada rozwiązała się, przekazując Józefowi Piłsudskiemu całą władzę cywilną. 17 XI Józef Piłsudski powołał nowy centralny rząd z socjalistą Jędrzejem Moraczewskim na czele.
W 1937 r. Sejm II RP uchwalił 11 listopada Świętem Niepodległości Polski.
1999 rok
Wejście Polski do NATO
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-99, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW
Rewers: Z prawej strony śmigłowiec oraz wizerunki dwóch żołnierzy na linach. Z lewej strony wyobrażenie kuli ziemskiej ze stylizowaną siatką geograficzną. U góry półkolem napis: WSTĄPIENIE POLSKI, poniżej z lewej strony napis: DO NATO wkomponowany w wizerunek kuli ziemskiej.
Projektant monety: Ewa Tyc-Karpińska.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Za początek drogi Polski do NATO uznać należy rok 1989, od którego zaczął się w Polsce upadek komunizmu, odsunięcie PZPR od władzy i odzyskanie niepodległości. Następnym krokiem na zachód było rozwiązanie Układu Warszawskiego w marcu 1991 r. Naszą suwerenność przypieczętowało we wrześniu 1993 r. (po rozwiązaniu ZSRR w grudniu 1991 r.) wyjście ostatniego oddziału rosyjskich żołnierzy z Polski.
2000 rok
20-lecie powstania Solidarności
Rewers: Z prawej strony wizerunki dwojga dzieci, z lewej napis: SOLIDARNOŚĆ / 1980-2000. W tle wizerunek fragmentu kuli ziemskiej ze stylizowaną siatką geograficzną oraz fragmentem zarysu Europy.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-00, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: NARODOWY BANK POLSKI
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność" powstał 17 września 1980 r. w następstwie: wielkich strajków obejmujących całą Polskę, szczególnie silnych na Wybrzeżu; podpisanego 31 sierpnia 1980 r. porozumienia między strajkującymi na Wybrzeżu Gdańskim a delegacją rządową; utworzenia niezależnych od władz komunistycznych związków zawodowych w poszczególnych regionach oraz połączenia się ich w związek jednolity. „Solidarność” w krótkim czasie stała się wielomilionową organizacją, w okresie szczytowych wpływów miała liczyć około 10 min członków.
Grudniowy bunt robotniczy `70
Rewers: Z prawej strony fragment przedramienia z zaciśniętą pięścią. Z lewej strony napis: Grudniowy / bunt / robotniczy / 1970 r.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-00, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: NARODOWY BANK POLSKI
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Po latach Wydarzenia Grudniowe rysują się jako jeden z kluczowych momentów współczesnej historii Polski. Wiedza na ich temat jest ciągle niepełna, brak odpowiedzi na ważne pytania, jak choćby o dokładną liczbę ofiar, czy też odpowiedzialność osób podejmujących istotne decyzje, np. o użyciu broni. Podstawowa kwestia nie ulega jednak wątpliwości. Wystąpienia na Wybrzeżu ujawniły siłę środowisk robotniczych, zdolną zachwiać podstawami władzy komunistycznej w Polsce. Doświadczenia Grudnia 1970 r. zostały wykorzystane w sierpniu 1980 r. Tym razem z lepszym skutkiem. Jak lapidarnie stwierdził Lech Wałęsa, jeden z przywódców strajku w Stoczni Gdańskiej w 1970 r.: bez Grudnia po prostu nie byłoby Sierpnia.
2006 rok
30. rocznica Czerwca `76
Rewers: W centralnej części napis: 1976, poniżej napisu na tle stylizowanych sylwetek dwóch mężczyzn z uniesionymi w górę rękoma, z prawej strony stylizowany wizerunek dłoni. Z lewej strony i u góry półkolem napis: 30. ROCZNICA CZERWCA.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-06, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Pierwsza połowa lat siedemdziesiątych przyniosła Polsce wzrost poziomu życia. Opierał się on jednak na nietrwałych podstawach, wzrastającym zadłużeniu zagranicznym oraz braku reform usprawniających życie gospodarcze. Aby otrzymywać kredyty, rządząca ekipa Edwarda Gierka znacznie wzmocniła kontakty z państwami zachodnimi, ale jednocześnie nie szczędziła wiernopoddańczych gestów pod adresem Moskwy. Dążenia do zmiany konstytucji, wprowadzenia do niej formuły o przodującej roli partii oraz trwałości sojuszu ze Związkiem Radzieckim wywołały w 1975 r. poruszenie, szczególnie w środowiskach intelektualistów i studentów.
Kiedy doszło do pierwszych terminów spłaty pożyczek, trudności gospodarcze nasiliły się. Znów pogorszyło się zaopatrzenie ludności w artykuły spożywcze i przemysłowe. Kierownictwo PRL zdecydowało ustabilizować rynek przez wprowadzenie podwyżek cen. Wbrew zobowiązaniom, podjętym przez władze po wydarzeniach z lat 19701971 mówiące o tym, że ważne dla ludności decyzje nie będą podejmowane bez szerokich konsultacji społecznych, zaczęto działać przez zaskoczenie.
Propozycje zmian cen ogłoszono 24 czerwca 1976 r., a na konsultacje pozostawiono jeden dzień. Miały się one ograniczyć do sterowanych przez organizacje partyjne masówek w wielkich zakładach pracy.
25 czerwca w całym kraju rozpoczęły się strajki. Objęły one 97 zakładów, przeważnie większych, w wielu innych zagrożono strajkiem, jeżeli zostaną wprowadzone podwyżki cen. W Radomiu, warszawskiej dzielnicy Ursus oraz, na mniejszą skalę, w Płocku, strajki przekształciły się w uliczne manifestacje.
2008 rok
40 rocznica Marca'68
Rewers: Stylizowany wizerunek bramy głównej Uniwersytetu Warszawskiego. U góry wizerunek orła uniwersyteckiego, poniżej stylizowana flaga symbolizująca flagę polską oraz spadające kartki papieru. U dołu pomiędzy murami bramy, stylizowane wizerunki transparentów oraz strajkujących studentów. Na dole półkolem napis: 40. ROCZNICA MARCA `68.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-08, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Osoby, które po Marcu wyemigrowały z Polski oraz ich bliscy, którzy pozostali w kraju, najczęściej wspominają haniebną kampanię antysemicką; skrywaną nieudolnie przez czynniki oficjalne pod hasłami antysyjonistycznymi. W takim klimacie w latach 1968–1972 wyemigrowało z Polski ponad 15 tys. Żydów i osób żydowskiego pochodzenia.
Dla ludzi, którzy w 1968 r. studiowali, najważniejszy jest zwykle właśnie studencki nurt Marca. W pamięć tych osób najmocniej wryły się wiece, strajki i manifestacje studenckie. Studenci kontestujący w Polsce w 1968 r. występowali pod hasłami wolnościowymi, odwołując się do lewicowej frazeologii. Walczyli o demokratyzację i liberalizację systemu, a także o prawo dożycia w prawdzie. Stąd może wzięło się jedno z najbardziej popularnych wówczas haseł: „Prasa kłamie!".
Z kolei dla ludzi ze świata kultury, nauki i sztuki Marzec nawet po latach jawi się głównie jako pogrom inteligencji, okres, w którym w środkach masowego przekazu atakowano z niezwykłą brutalnością – wymienianych z nazwiska – pisarzy i naukowców. Cechą wspólną tych wszystkich wystąpień (będących kalką wypowiedzi działaczy partyjnych) było odmawianie atakowanym nie tylko walorów ideowo-moralnych, ale także po prostu zawodowych kwalifikacji.
W obronie kolegów relegowanych z uczelni, w związku z tymi protestami, studenci zorganizowali 8 marca 1968 r. wiec na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego. Zgromadzenie zostało brutalnie rozpędzone pałkami przez przybyły na teren Uczelni „aktyw robotniczy” oraz zwarte oddziały MO. Wiec ten zapoczątkował falę solidarnościowych wystąpień studenckich w szkołach wyższych niemal w całej Polsce. Do ulicznych demonstracji i starć z milicją doszło w kilkunastu miastach.
Wiele osób na eksponowanych stanowiskach usuwano wtedy z partii i z zajmowanych stanowisk. „Czystka” objęła aparat partyjny i administrację państwową, świat nauki, kultury i sztuki, media, wojsko; wcześniej dokonano jej w aparacie bezpieczeństwa. Polska miała wówczas jednoznacznie złą opinię na Zachodzie. Na jej dalsze pogorszenie wpłynął udział Wojska Polskiego w inwazji na Czechosłowację i stłumieniu Praskiej Wiosny.
2009 rok
Wybory 4 czerwca 1989 r.
Rewers: Stylizowany wizerunek fragmentu sali obrad Okrągłego Stołu oraz znajdujących się w niej osób. W środku stylizowany wizerunek kartki z kalendarza. Na kartce napis: WYBORY/4/CZERWCA/1989. U góry napis: OKRĄGŁY STÓŁ. U dołu półkolem napis: 6 LUTEGO – 5 KWIETNIA.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Wybory 4 czerwca 1989 r., choć ułomne, wynikające z politycznego kontraktu zawartego przy Okrągłym Stole między komunistami a opozycją polityczną, były pierwszymi wyborami parlamentarnymi w PRL, jakie odbyły się bez przymusu i fałszerstw. Efekt kontraktu zaskoczył obie strony – zdobycie przez „Solidarność” 35% miejsc w Sejmie, czyli wszystkich, które wcześniej przeznaczono dla kandydatów opozycji i 99% miejsc w Senacie, nielimitowanych w umowie. Wydarzenia 1989 r,. których symbolem stał się 4 czerwca, budzą do dziś namiętne spory wśród historyków i polityków. Dla jednych – to milowy krok w stronę demokracji, zwycięstwo rozsądku i kompromisu po obu stronach ówczesnej sceny politycznej (władza-opozycja). Dla innych – krok wymuszony, podyktowany widmem krachu gospodarczego i zmianami w bloku sowieckim, a zarazem szansa na przejęcie władzy przez część elit solidarnościowych, bez legitymizacji ze strony całego społeczeństwa.
Zwierzęta świata
2000 rok
Dudek (łac. Upupa epops)
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem oznaczenie roku emisji: 2000, poniżej napis: ZŁ 2 ZŁ. Po bokach łap orła wizerunki flagi państwowej. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: Wizerunek dudka siedzącego na wierzbie. W tle: wierzby, płot i chata. U góry z prawej strony półkolem napis: Dudek - Upupa epops.
Na boku napis: Narodowy Bank Polski rozdzielony gwiazdką.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska.
Projektant rewersu: Roussanka Nowakowska.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W Polsce dudek występuje rzadko i objęty jest ochroną gatunkową. Dudek unika zwartych kompleksów leśnych. Spotkać go można na skrajach i obrzeżach lasów liściastych, na polach, łąkach i śródleśnych zrębach, a także pośród alei, ugorów i pastwisk porośniętych wierzbami. Poza tym prowadzi wędrowny tryb życia: do Polski przylatuje w kwietniu, a we wrześniu i październiku odlatuje do Afryki, gdzie znajduje swoje ulubione miejsca na zimowiska
2001 rok
Paź Królowej (łac. Papilio machano)
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem oznaczenie roku emisji: 2001, poniżej napis: ZŁ 2 ZŁ. Po bokach łap orła wizerunki flagi państwowej. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: W centralnej części wizerunek pazia królowej. W tle fragment lasu. U dołu fragment łąki oraz półkolem napis: PAŹ KRÓLOWEJ - Papilio machaon.
Na boku ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska.
Projektant rewersu: Andrzej Nowakowski.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Paź królowej ma tak charakterystyczne ubarwienie, że nie sposób go pomylić z innymi motylami. Jest gatunkiem o stosunkowo niewielkiej zmienności. Dwie pary dość dużych skrzydeł o rozpiętości 65-80 mm ozdobione są wzorem składającym się z żółtych i czarnych przepasek oraz plamek. Na tylnych, nieco zaokrąglonych skrzydłach o „muszelkowatym" brzegu, widnieje niebieska przepaska i czerwona, okrągła plamka oraz niewielki ogonek. Samce są podobne do samic.
2002 rok
Żółw błotny - Emys orbicularis
Rewers: Wizerunki dwóch pływających żółwi błotnych. Z lewej i z prawej strony stylizowane rośliny. U góry półkolem napis: ŻÓŁW BŁOTNY - Emys orbicularis.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem oznaczenie roku emisji: 2002, poniżej napis: ZŁ 2 ZŁ. Po bokach łap orła wizerunki flagi państwowej. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Żółw błotny jest jedynym gatunkiem żółwia występującym w Polsce. Żółw błotny jest gatunkiem głównie nizinnym. Niekiedy zamieszkuje także wyżyny i góry, do wysokości 800 m n.p.m. Można go spotkać w stojących zbiornikach wodnych obficie zarośniętych szuwarem oraz w wolno płynących ciekach wodnych.
2003 rok
Węgorz europejski (łac. Anguilla anguilla)
Rewers: Wizerunek dwóch węgorzy. U dołu półkolem napis: WĘGORZ EUROPEJSKI Anguilla anguilla.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem oznaczenie roku emisji: 2003, poniżej napis: ZŁ 2 ZŁ. Po bokach łap orła wizerunki flagi państwowej. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Węgorz jest rybą zwyczajną i powszechnie znaną, ale jego zwyczaje są dość niezwykłe i tajemnicze. Węgorz europejski (Anguilla anguilla) jest jedynym występującym w Polsce przedstawicielem rodziny ryb węgorzowatych (Anguillidae) w rzędzie węgorzokształtnych (Anguiliformes). Węgorz jest rybą o dużym znaczeniu gospodarczym, cenioną ze względu na mięso o wysokich walorach odżywczych i smakowych. Węgorz w naszym kraju nie ma okresu ochronnego - może być łowiony przez cały rok. Obowiązują jednak minimalne wymiary chroniące przed wyławianiem osobników zbyt młodych. W zależności od charakteru akwenu oraz innych okoliczności wynoszą one od 40 do 55 cm.
2006 rok
Świstak (łac. Marmota marmota)
Rewers: Z lewej strony wizerunek dorosłego świstaka stojącego na tylnych łapach. Z prawej strony wizerunek młodego świstaka, siedzącego na górskiej skale. W tle stylizowany wizerunek krajobrazu górskiego. U góry półkolem napis: ŚWISTAK - Marmota marmota.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem oznaczenie roku emisji: 2006, poniżej napis: ZŁ 2 ZŁ. Po bokach łap orła wizerunki flagi państwowej. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Świstak jest dużym gryzoniem zamieszkującym strefę hal w wysokich górach Europy. Najliczniejsza populacja świstaka zamieszkuje Alpy, bardzo niewielka Tatry. Ponadto występuje w Pirenejach, gdzie został przez człowieka introdukowany z Alp, oraz w rumuńskiej części Karpat, gdzie został reintrodukowany (ponownie wsiedlony po wyginięciu). W plejstocenie (epoce lodowcowej) świstaki zamieszkiwały duże obszary trawiastych nizin europejskich, ale po ustąpieniu lądolodu zasięg ich występowania ograniczył się do terenów wysokogórskich.
W rejonie alpejskim świstak jest nadal dość pospolity, natomiast w Tatrach, w Polsce i na Słowacji jest rzadki i zagrożony wymarciem.
2007 rok
Foka szara (łac. Halichoerus grypus)
Rewers: W centralnej części głowa foki oraz w tle jej cień. Poniżej stylizowane morskie fale. U góry półkolem napis: FOKA SZARA - Halichoerus grypus.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem oznaczenie roku emisji: 2007, poniżej napis: ZŁ 2 ZŁ. Po bokach łap orła wizerunki flagi państwowej. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Urszula Walerzak / Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Foki występujące w Bałtyku należą do trzech gatunków: foki szarej (Halichoerus grypus), foki pospolitej (Phoca vitulina) i foki obrączkowanej (Phoca hispida). Wszystkie z wymienionych gatunków były, i są, notowane u polskich wybrzeży, a wiele przekazów i danych historycznych zaświadcza o ich masowym występowaniu u naszych brzegów. Najliczniejsza była zawsze foka szara, gatunek typowy dla strefy przybrzeżnej. Jeszcze w latach 30. XX wieku rozradzała się na polskim wybrzeżu, dzisiaj nie tworzy tu już rezydentalnych kolonii. W 1984 r. została objęta w Polsce ochroną prawną.
2008 rok
Sokół wędrowny (łac. Falco peregrinus)
Rewers: Wizerunek sokoła wędrownego siedzącego na gałęzi. U góry z lewej strony wizerunek lecącego sokoła wędrownego. Z lewej i prawej strony sokoła stylizowane wizerunki chmur. U dołu z prawej strony stylizowany wizerunek gór i drzew. Z lewej strony półkolem napis: SOKÓŁ WĘDROWNY - Falco peregrinus.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem oznaczenie roku emisji: 2008, poniżej napis: ZŁ 2 ZŁ. Po bokach łap orła wizerunki flagi państwowej. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Sokół wędrowny (Falco peregrinus) występuje niemal na całym świecie. Niegdyś w Polsce powszechny, choć niezbyt liczny. Praktycznie wyginął w latach 60. XX w. Dzięki staraniom sokolników i ekologów obecnie w Polsce żyje już kilkanaście par sokołów.
Sokół jest gatunkiem prawnie chronionym, wpisanym do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Zaczęto go chronić we wczesnym średniowieczu ze względu na znaczenie dla sokolnictwa. Sokoła (obok bobra, tura i żubra) chroniono w Europie jako jeden z pierwszych gatunków.
2009 rok
Jaszczurka zielona (łac. Lacerta viridis)
Rewers: W centralnej części dwie jaszczurki na skale. U góry w tle stylizowane wizerunki roślin. Z lewej strony i u dołu półkolem napis: JASZCZURKA ZIELONA. U góry i z prawej strony napis: Lacerta viridis.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem oznaczenie roku emisji: 2009, poniżej napis: ZŁ 2 ZŁ. Po bokach łap orła wizerunki flagi państwowej Rzeczypospolitej Polskiej. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Jaszczurka zielona jest gatunkiem ciepłolubnym. W zależności od zasięgu geograficznego zamieszkuje zarówno niziny, wyżyny, jak i góry. Można ją spotkać w dość zróżnicowanych środowiskach: na zakrzaczonych łąkach, na obrzeżach lasów, na skalistych, zakrzaczonych stepach z jesionem mannowym (Fraxinus ornus) oraz na poboczach dróg. Przebywa przeważnie na ziemi, skałach lub gałęziach drzew, z których potrafi zwinnie zeskoczyć. W razie niebezpieczeństwa ukrywa się w norach wykopanych przez siebie lub przez inne zwierzęta. W czasie godów samce tego gatunku są bardzo agresywne. Toczą zażarte walki o samice, a ich starcia mogą kończyć się uszkodzeniami ciała czy nawet śmiercią.
2010 rok
Podkowiec mały (łac. Rhinolphus hipposideros)
Rewers: Centralnie stylizowany wizerunek podkowca małego w locie. Nad nim, na tle chmur, lecące w oddali dwa nietoperze. Poniżej wizerunek zachodzącego słońca oraz pagórków. U góry półkolem napis: PODKOWIEC MAŁY - Rhinolophus hipposideros.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem oznaczenie roku emisji: 2010, poniżej napis: ZŁ 2 ZŁ. Po bokach łap orła stylizowane wizerunki flagi państwowej Rzeczypospolitej Polskiej. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Podkowiec mały (Rhinolophus hipposideros) należy do rodziny podkowcowatych (Rhinolophidae). W jej obrębie naukowcy wyróżniają tylko jeden bardzo liczny rodzaj (Rhinolophus). Aktualnie należy do niego 77 gatunków, 5 z nich występuje w Europie. Zasięg geograficzny podkowca małego obejmuje obszar od Półwyspu Iberyjskiego po Kaszmir w Azji. Gatunek ten zasiedla także północną Afrykę. Występuje na wyżynach i w niższych położeniach górskich. Na kontynencie europejskim podkowiec mały najliczniej zamieszkuje rejon Morza Śródziemnego. Jego najbardziej wysunięte na północ stanowiska są w zachodniej Irlandii. W Polsce podkowiec mały zamieszkuje Wyżynę Krakowsko-Częstochowską, Karpaty (bez Tatr) i Sudety. Pojedyncze osobniki spotyka się na Podkarpaciu i Śląsku Opolskim. Najliczniejsza populacja podkowca małego znajduje się w Beskidach.
Podkowiec mały (masa ciała 4-8 g) jest jednym z najmniejszych spośród krajowych nietoperzy. Jego futerko jest miękkie, puszyste, na grzbiecie jasnobrązowe lub szarobrązowe, na brzuchu jaśniejsze, szarawe.
Na Czerwonej Liście UE podkowiec mały to gatunek zaklasyfikowany jako VU, czyli narażony na wyginięcie. W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt ma on kategorię EN, czyli zagrożony wyginięciem. Drastyczny spadek liczebności podkowca w Europie (w naszym kraju sięgający ponad 90%) przypada na lata 1950-1980. Było to związane z powszechnym stosowaniem silnie toksycznych pestycydów w rolnictwie i leśnictwie. Obecnie wydaje się, że liczebność podkowca małego ustabilizowała się, a lokalnie nawet wzrosła. Jednak nadal jest to gatunek o bardzo wysokim ryzyku wyginięcia. Głównymi zagrożeniami dla niego są: niepokojenie w zimowiskach, ubywanie kryjówek rozrodczych (niewłaściwe remonty obiektów sakralnych) oraz fragmentacja i zanik żerowisk, głównie z powodu nieprzemyślanego rozwoju infrastruktury.
2013 rok
Zwierzęta świata – Żubr Bison Bonasus
Rewers: W centralnej części monety – wizerunki dwóch żubrów w otoczeniu naturalnym, oddzielone dekoracyjną powierzchnią lustrzaną. W dolnej części monety, wzdłuż otoku – nazwa zwierzęcia w języku polskim i łacińskim (ŻUBR – Bison bonasus).
Projektant: Dobrochna Surajewska
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Projektant: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2013-10-24
Żubr jest największym ssakiem lądowym Europy, o ciężarze ciała dochodzącym u samców do niemal 1 tony. Gatunek ten żyje w stadach liczących do kilkudziesięciu osobników. Przewodnikami takich stad są stare, doświadczone samice. Żubry odżywiają się roślinami runa leśnego, trawami i turzycami rosnącymi na polanach śródleśnych, a także liśćmi, pędami i korą drzew. Mają bardzo dobry słuch i węch, nieco słabszy wzrok, potrafią biec z szybkością do kilkudziesięciu km/godz. i przeskakiwać przeszkody do wysokości 2 m. Żubry w stadzie nie obawiają się żadnych drapieżników, ale pojedyncze, słabsze osobniki – szczególnie pozostające poza stadem cielęta – mogą paść ofiarą wilków lub niedźwiedzi.
2014 rok
Konik polski (łac. Equus caballus gmelini)
Średnica: 27 mm
Waga: 8,15 g
Rant: Napis NBP rozdzielony gwiazdkami
Metal: CuAl5Zn5Sn1 Nordic Gold
Nakład: 800 000 sztuk
Projektant rewersu: Tadeusz Tchórzewski
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska
Emitent: NBP
Mennica: Mennica Polska S.A.
Data emisji: 24.02.2014 r.
Konik polski to polska rasa koni w typie kuca. Są to konie późno dojrzewające oraz osiągające niewielkie rozmiary (dorosły osobnik mierzy ok. 140 cm długości). Mimo to, zwierzęta te są twarde i gotowe do poświęceń. Są długowieczne, odporne na choroby oraz trudne warunki życia. Z racji niedużego rozmiaru oraz łagodnego charakteru często są wykorzystywane do hipoterapii, w ramach, której pomagają w leczeniu niepełnosprawnych dzieci. Konik polski to symbol polskiej nieustępliwości w dążeniu do celu, mimo przeciwności losu i nie zawsze sprzyjających nam warunków. Właśnie dlatego te niesamowite stworzenia w pełni zasługują na to, żeby ich wizerunek umieścić na specjalnej monecie.
Konik polski (zwany potocznie tarpanem) jest najbliżej spośród wszystkich współczesnych ras koni spokrewniony z dziko żyjącymi tarpanami – końmi dość powszechnymi w naszych lasach w średniowieczu. Gatunek ten był stopniowo tępiony, część osobników odławiana i krzyżowana z innymi rasami koni. Pod koniec XVIII w. ostatnie tarpany zostały umieszczone w zwierzyńcu Ordynacji Zamojskich. Największe zasługi w hodowli tej rasy położył prof. Tadeusz Vetulani (również autor nazwy konik polski). Z jego inicjatywy założono w Białowieży w 1936 r. „Rezerwat Konika Polskiego Typu Tarpana Leśnego”. Rasę uzyskano metodą krzyżowania wstecznego koni z dominującymi cechami tarpana. Wysiłki te zostały niemal zniweczone podczas II wojny światowej, wskutek zarekwirowania przez Niemców całej hodowli liczącej wówczas ok. 40 osobników. Na szczęście po wojnie udało się ich część odzyskać i w Popielnie odtworzyć stado zarodowe.
Koniki polskie wykazują wiele cech typowych dla swoich dzikich przodków, jak ciemnopopielate umaszczenie z czarną pręgą wzdłuż grzbietu, często pręgi na kończynach, gęstą (zwłaszcza zimą) sierść, długą grzywę i ogon, nieduże i silnie owłosione uszy, krótką i grubą szyję, dużą i stosunkowo szeroką głowę, mocne kopyta niewymagające stosowania podków, niski wzrost (do 140 cm) i niewielką masę ciała (do 400 kg). Są długowieczne, odporne na choroby i warunki pogodowe, a mało wymagające żywieniowo. Mogą cały rok przebywać na swobodzie, nie korzystając ze stajni. Jest to rasa łagodna, łatwa do ułożenia, często używana do nauki jazdy konnej przez dzieci, także w hipoterapii.
Obecnie w Polsce w różnych hodowlach, rezerwatach i parkach narodowych mamy już kilkaset koników polskich. Koniki wykorzystywane są także w programach przeciwdziałania sukcesji leśnej (czyli zarastania przez drzewa i krzewy polan i łąk śródleśnych), np. w parkach narodowych Biebrzańskim i Ujścia Warty. Poza Polską rasa ta jest bardzo popularna m.in. w Niemczech i Holandii.
Poczet królów i książąt polskich
1998 rok
Zygmunt III Waza
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-98, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rewers: Popiersie króla Zygmunta III Wazy. Z lewej strony wizerunku półkolem napis: ZYGMUNT III, z prawej: WAZA. Po obu stronach wizerunku w układzie poziomym lata panowania króla: 1587, 1632.
Projektant monety: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Zygmunt III Waza dążąc do odzyskania tronu szwedzkiego, uwikłał Polskę w przewlekłe wojny ze Szwecję, które mimo kilku zwycięskich bitew przyniosły Polsce znaczne straty. Był protektorem i znawcą sztuki, zwłaszcza muzyki, a także mecenasem artystów (sam interesował się złotnictwem). Mecenat króla odegrał ważną rolę w rozwoju sztuki wczesnego baroku, a zwłaszcza działalności menniczej. Nigdy wcześniej ani już nigdy później nie mieliśmy do czynienia z tak różnorodną i obfitą produkcją pieniądza złotego, srebrnego oraz miedzianego. Za panowania Zygmunta III czynnych było aż 7 mennic królewskich, bijących monety koronne, 1 mennica bijąca monety litewskie oraz 7 mennic miejskich. Rozbudował Zamek Królewski w Warszawie, który od 1611 r. stał się główną rezydencją władców Polski.
1999 rok
Władysław IV Waza (1632 - 1648)
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-99, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rewers: Popiersie króla Władysława IV Wazy. Z prawej strony półkolem napis: WŁADYSŁAW IV WAZA . U dołu daty: 1632-1648.
Projektant monety: Ewa Tyc-Karpińska.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W ostatnich latach panowania Władysława IV, określanych jako "władysławowskie złote czasy", kraj cieszył się pokojem; odrodził się handel zbożem z Europą Zachodnią, zahamowany okupacją portów przez Szwedów. Król i magnaci stali się mecenasami muzyków, malarzy, aktorów, poetów. Władysław IV gromadził obrazy, sprowadzał rzeźby i produkowane w Belgii kobierce (tzw. opony), interesował się architekturą, propagował muzykę, zwłaszcza twórczość operową - na swym dworze utrzymywał chór oraz śpiewaków i kompozytorów, stworzył pierwszą stałą salę widowiskową na zamku warszawskim. Warszawie podarował jeden z najpiękniejszych pomników - kolumnę Zygmunta IH Wazy, która stała się symbolem stolicy.
2000 rok
Jan II Kazimierz (1648 - 1668)
Rewers: Popiersie króla Jana II Kazimierza. Z lewej strony półkolem napis: Jan II Kazimierz, z prawej u dołu półkolem daty: 1648-1668.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-00, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: NARODOWY BANK POLSKI
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Na okres rządów Jana Kazimierza przypadły liczne wojny: z Kozakami, Tatarami, Węgrami, Rosją i Brandenburgią, a zwłaszcza ze Szwecją, które doprowadziły kraj do ruiny gospodarczej. Nie mogąc zrealizować zamierzonych reform, załamany śmiercią królowej Marii Ludwiki, Jan Kazimierz abdykował 16 września 1668 r. Rok później opuścił Polskę i udał się do Francji, gdzie wspomagany finansowo przez Ludwika XIV przebywał aż do śmierci w 1672 r. Po kilku latach jego zwłoki sprowadzono do Polski i pochowano obok innych monarchów na Wawelu.
2002 rok
August II Mocny (1697-1706; 1709-1733)
Rewers: Popiersie króla Augusta II Mocnego. Wokół napis: AUGUST II MOCNY 1697-1706; 1709-1733.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-02, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
August II odegrał dużą rolę jako mecenas sztuki, zwłaszcza architektury; Drezno zawdzięcza mu wiele pięknych budowli, zwłaszcza pałac Zwinger, Warszawa zaś m.in. tzw. Oś Saską, pałac i Ogród Saski oraz Pałac Briihla. Władca udzielił zgody pijarom na założenie w Warszawie pierwszego czasopisma ogólnokrajowego „Kuriera Polskiego".
W 1705 r. August II ustanowił pierwsze polskie odznaczenie -Order Orła Białego.
2003 rok
Stanisław Leszczyński (1704-1709; 1733-1736)
Rewers: Popiersie króla Stanisława Leszczyńskiego. U góry półkolem napis: STANISŁAW LESZCZYŃSKI. Na prawym ramieniu króla ozdobny ornament. U dołu herb Leszczyńskiego - "Wieniawa". Po bokach herbu lata panowania: z lewej strony 1704 / 1709, z prawej 1733 / 1736.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-03, pod orłem napis: Zł 2 Zł, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Działalność polityczną Leszczyński rozpoczął od objęcia funkcji poselskiej na sejmie konwokacyjnym po śmierci Jana III Sobieskiego i elekcyjnym w czerwcu 1697 r., kiedy to wybrano królem elektora saskiego Augusta II Mocnego. Zaledwie dziewiętnastoletni Stanisław Leszczyński mino braku doświadczenia politycznego już wtedy wykazał zręczność w łagodzeniu sporów.
2005 rok
Stanisław August Poniatowski (1764-1795)
Rewers: Z lewej strony popiersie Stanisława Augusta Poniatowskiego. Z prawej strony napis: 3. Maja, / Roku 1791. U góry półkolem napis: STANISŁAW AUGUST PONIATOWSKI. U dołu z prawej strony półkolem napis: 1764-1795.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-05, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Stanisław August był jednym z najtragiczniejszych polskich monarchów. Przeżył własne państwo, patrząc bezradnie jak sąsiednie mocarstwa cynicznie dzielą się Rzecząpospolitą. Po śmierci został surowo osądzony. Nawet życzliwi nazywają go nazbyt familiarnie i nieco lekceważąco „królem Stasiem".
Styl życia króla nie zaskarbiał mu sympatii i szacunku. Był rozrzutny. Z własnej szkatuły finansował i odbudowę warszawskiej ludwisarni, i długi karciane Casanovy. Przekraczał budżet, a pomocy szukał zarówno u ambasadorów rosyjskich, jak i u własnego lokaja. Ostatecznie uwikłał się w taką spiralę zależności finansowych, że do końca życia był więźniem własnych długów. Hołdował zachodniemu stylowi życia, gardził tradycyjnym ubiorem, jego życie intymne budziło dezaprobatę.
Zamki i pałace w Polsce
1999 rok
Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, ujęty w kole z lilijkami. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-99. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA ZŁ 2 ZŁ. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: Wizerunek pałacu Potockich w Radzyniu Podlaskim. Poniżej heraldyczna kompozycja rzeźbiarska oraz napis: RADZYŃ PODLASKI. U góry półkolem napis: PAŁAC POTOCKICH.
Na boku napis: Narodowy Bank Polski
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpinska
Projektant rewersu: Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Późnobarokowy zespół pałacowy w Radzyniu Podlaskim jest jedną z najwspanialszych rezydencji magnackich w Polsce. Zamek, wzniesiony w XVI w., został przebudowany w końcu XVII w. przez Augustyna Wincentego Locciego, inżyniera i architekta amatora, doradcę artystycznego Jana III Sobieskiego, dla ówczesnego właściciela Radzynia Podlaskiego, podkanclerzego litewskiego Stanisława Szczuki.
2000 rok
Pałac w Wilanowie
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, ujęty w kole z lilijkami. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-00. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA ZŁ 2 ZŁ. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: Wizerunek elewacji zachodniej pałacu w Wilanowie. Poniżej orzeł z herbem Jana III Sobieskiego na piersi. Z lewej strony fragment bramy pałacu z postacią Marsa Sarmackiego. U góry półkolem napis: PAŁAC W WILANOWIE.
Na boku napis: NARODOWY BANK POLSKI rozdzielony gwiazdką.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska.
Projektant rewersu: Andrzej Nowakowski.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Zespół pałacowo-ogrodowy w Wilanowie to jedna z najcenniejszych i najbardziej oryginalnych rezydencji barokowych w Polsce. Wilanów, pierwotnie znany jako mała wieś Milanów, już w Xii wieku stanowił książęcą osadę. W 1677 roku Jan III Sobieski, nieprzywykły do życia miejskiego, świeżo wybrany król-ziemianin, nabył ją od podskarbiego wielkiego koronnego Bogusława Leszczyńskiego w celu stworzenia dla siebie, poza oficjalną siedzibą - Zamkiem Królewskim w stołecznej Warszawie, odpowiedniej letniej rezydencji królewskiej. Król przemianował Milanów na łacińską Villa Nova; w maju 1677 r. nazwę tę spolszczono na Wilanów.
2002 rok
Zamek w Malborku
Rewers: Wizerunek zamku w Malborku od strony Baszt Mostowych. U góry napis: ZAMEK W MALBORKU.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-02, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Zamek Malborski, „Marienburg", jest największą ceglaną twierdzą w Europie i uznaje się go powszechnie za jeden z najwybitniejszych przykładów architektury gotyckiej, zarówno pod względem artystycznym, jak i nowatorskich rozwiązań budowlanych.
Wybitne osobistości
1998 rok
200-lecie urodzin Adama Mickiewicza
Rewers: Wizerunek głowy Adama Mickiewicza, wokół wizerunku napis: ADAM MICKIEWICZ 1798- 1855 200-LECIE URODZIN.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji:19-98, pod orłem napis ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: gładki
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Adam Mickiewicz - najwybitniejszy poeta polskiego romantyzmu. Ballady i romanse bardzo wyraźnie zaznaczyły się w literaturze, tak, że ich wydanie powszechnie uznaje się za początek polskiego romantyzmu. Fascynacja kulturą ludową stanowiła też istotę drugiego tomu Poezji Adama Mickiewicza, zawierającego II i IV część Dziadów oraz Grażynę, wydanego w 1823 r. W obu tomach jawił się Mickiewicz jako piewca tragicznej miłości.
1999 rok
150. rocznica śmierci Juliusza Słowackiego (1809 - 1849)
Rewers: Popiersie Juliusza Słowackiego. U dołu ukośny napis: JULIUSZ / SŁOWACKI / 1809-1849.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-99, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: gładki
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Twórczość Słowackiego, niedoceniana z reguły przez współczesnych, wywarła ogromny wpływ na rozwój literatury polskiej. Jego dzieła przetłumaczono na kilkanaście języków; zdobył uznanie zwłaszcza w krajach słowiańskich.
500. rocznica urodzin Jana Łaskiego
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-99, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: Półpostać Jana Łaskiego na tle stylizowanej arkady. Z prawej strony u góry półpostać piszącego Erazma z Rotterdamu. U dołu półkolem napis: JAN ŁASKI - REFORMATOR KOŚCIOŁA, powyżej z prawej strony daty 1499-1560.
Na boku napis: NARODOWY BANK POLSKI rozdzielony gwiazdką.
Projektant monety: Ewa Tyc-Karpińska.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Wiążąc duże nadzieje z objęciem w Polsce rządów przez Zygmunta Augusta, Łaski chciał wrócić do kraju, ofiarowując usługi dla zreformowania Kościoła w Polsce. Za zgodą Zygmunta Augusta w 1556 r. powrócił do Polski, podejmując zabiegi o utworzenie ogólnopolskiego Kościoła ewangelickiego oraz jego równouprawnienie z Kościołem rzymskokatolickim. Jego poglądy stanowiły podbudowę teologiczną dla idei zjednoczenia polskich protestantów i odegrały pozytywną rolę w okresie synodu sandomierskiego w 1570 r. (Ugoda Sandomierska) oraz toruńskiego w 1595 r.
2002 rok
Generał broni Władysław Anders (1892-1970)
Rewers: Wizerunek generała broni Władysława Andersa. Z lewej strony odznaka Krzyża Pamiątkowego Monte Cassino. Wokół napis: GEN. BRONI WŁADYSŁAW ANDERS 1892-1970.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-02, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Generał Władysław Anders po wojnie zamieszkał w Londynie. Do końca życia był uznawany za przywódcę politycznego polskiej emigracji wojskowej. Organizował życie społeczne polskiego wychodźstwa w Wielkiej Brytanii, inicjował powstawanie polskiego szkolnictwa, teatrów i wydawnictw. Przewodniczył Głównej Komisji Skarbu Narodowego, był prezesem Polskiej Fundacji Kulturalnej. W uznaniu swych zasług wojennych został awansowany 15 maja 1954 r. przez władze emigracyjne do stopnia generała broni.
Polskie władze komunistyczne uważały go za jednego z głównych wrogów, co wynikało zarówno z jego twardej postawy wobec nacisków Moskwy w okresie formowania Armii Polskiej w ZSRR, jak i negatywnego stosunku do postanowień konferencji jałtańskiej w sprawie polskiej oraz rządów komunistów w Polsce.
2003 rok
Generał Brygady Stanisław Maczek (1892-1994)
Rewers: Wizerunek generała broni Stanisława Maczka. Z lewej strony napis: GEN. BRONI / STANISŁAW / MACZEK / 1892-1994 data jego urodzenia oraz śmierci, poniżej dwa czołgi.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 2003, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewa łapa orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Stanisław Władysław Maczek, jeden z najbardziej znanych i zasłużonych generałów Wojska Polskiego. W 1946 roku władze komunistyczne pozbawiły go obywatelstwa polskiego. Przywrócono mu je w tajemnicy w 1971 roku, co ujawniono dopiero 15 marca 1989 roku, już w czasie trwania obrad Okrągłego Stołu.
W listopadzie 1990 roku ostatni Prezydent RP na Uchodźstwie, Ryszard Kaczorowski awansował Maczka do stopnia generała broni. W setną rocznicę urodzin generała Prezydent RP Lech Wałęsa odznaczył go Orderem Orła Białego.
2004 rok
Generał brygady Stanisław F. Sosabowski (1892-1967)
Rewers: Popiersie generała brygady Stanisława F. Sosabowskiego. Z lewej strony napis: 1892 / 1967,z prawej, na tle popiersia generała, wizerunek Bojowego Znaku Spadochronowego. U dołu półkolem napis: GEN. BRYG. STANISŁAW F. SOSABOWSKI.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-04, pod orłem napis: Zł 2 Zł, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Generał za dowodzenie Brygadą w czasie operacji „Market Garden" został odznaczony Krzyżem Walecznych. Uporczywe, choć daremne, domaganie się przez Generała przestrzegania elementarnych zasad planowania operacji przeszło do historii wojskowości. Należy jednak zaznaczyć, że dzięki umiejętnemu kierowaniu przez Sosabowskiego akcją bojową oraz jego dbałości o życie żołnierzy Brygada poniosła znacznie mniejsze straty niż brytyjskie oddziały spadochronowe.
2008 rok
Zbigniew Herbert (1924-1998)
Rewers: Po lewej stronie i w środku wizerunek półpostaci Zbigniewa Herberta z profilu. U góry z prawej strony półkolem napis: ZBIGNIEW HERBERT oraz u dołu z prawej strony półkolem napis: 1924-1998.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-08, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Dominika Karpińska-Kopiec
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Osobowość Herberta była skomplikowana. W życiu codziennym towarzyski, wesoły, skłonny do żartów – w twórczości poważny, skupiony na sprawach ostatecznych, a czasami patetyczny, jak w Przesłaniu Pana Cogito. Był Europejczykiem, spadkobiercą tradycji śródziemnomorskiej, człowiekiem pozbawionym nacjonalistycznych kompleksów i przesądów, a jednocześnie patriotą. Jako pisarz świadomy obywatelskich obowiązków wobec Narodu, czuł się kustoszem pamięci pokolenia Armii Krajowej i Powstania Warszawskiego, usuwanego po wojnie ze zbiorowej świadomości. O swoich zabitych lub zamordowanych rówieśnikach pisał (Prolog, tom Napis, 1969), że mu „nieubłaganie patrzą w oczy”.
Bezkompromisowa postawa obywatelska po roku 1989 doprowadziła Poetę do ostrego starcia z częścią niegdysiejszych sojuszników. Zaczęło się sławnym wywiadem dla Jacka Trznadla do książki Hańba domowa (1986), w którym Herbert potępił koniunkturalizm pisarzy zaangażowanych w stalinowską propagandę. Jego gwałtowna publicystyka polityczna z lat 90., wyrażająca protest przeciwko zacieraniu moralnej różnicy między komunistycznymi aparatczykami a postawą patriotów, naraziła Poetę na środowiskowy ostracyzm. Paradoksalnie, nawet komuniści w PRL nigdy nie odważyli się zaatakować Herberta tak ostro jak niektórzy członkowie dawnej opozycji, będący u władzy w odrodzonej Ojczyźnie.
2009 rok
Czesław Niemen
Rewers: Stylizowany wizerunek twarzy Czesława Niemena. U dołu napis: niemen/CZESŁAW. W otoku napis: HISTORIA POLSKIEJ MUZYKI ROZRYWKOWEJ.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Czesław Niemen (właśc. Czesław Juliusz Wydrzycki, 1939–2004), wybitny polski kompozytor, instrumentalista i wokalista. Uznawany za jednego z najważniejszych twórców rodzimej sceny rozrywkowej, ... ... początkowo beatowej i soulowej, później zaś rockowej, progresywnej oraz jazz-rockowej i elektronicznej.
2010 rok
95. rocznica urodzin ks. Jana Twardowskiego
Rewers: Z prawej strony stylizowany wizerunek popiersia księdza Jana Twardowskiego. W tle stylizowany wizerunek liry z wkomponowanym wizerunkiem krzyża. U góry w otoku napis: 95. ROCZNICA URODZIN KS. JANA TWARDOWSKIEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-10, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Dominika Karpińska-Kopiec
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2010-06-01
Jan Twardowski (1.06.1915-18.01.2006) mówił o sobie, że "jest księdzem piszącym wiersze".
Pod koniec XX w. jego utwory cieszyły się ogromną popularnością, zaś jego samego zaliczono - także w środowisku agnostyków - do grona najwyżej cenionych poetów polskich. Różnorodne gatunkowo utwory prozatorskie (rozważania, myśli, felietony, aforyzmy, opowiadania dla dzieci) odzwierciedlają bogactwo refleksji ks. Twardowskiego jako myśliciela, filozofa, przewodnika duchowego oraz wybitnego kaznodziei. Stał się popularny wśród wszystkich pokoleń czytelników, znalazł się wśród najlepszych polskich autorów, uznawany jako autorytet moralny. Otrzymał wiele nagród literackich, wyróżnień, medali w kraju i za granicą, z których wysoko cenił tytuły Kawalera Orderu Uśmiechu (1996) i doktora honoris causa KUL (1999).
Zbiory jego wierszy i prozy są licznie wydawane, także za granicą (tłumaczone m.in. na języki: niemiecki, słowacki, flamandzki, bułgarski, francuski, ukraiński, macedoński, angielski, czeski, węgierski, hebrajski, rosyjski, włoski, hiszpański). Jeszcze za życia ks. Jan Twardowski został patronem licznych szkół i bibliotek. W publikacjach Zaufałem drodze Wiersze wszystkie (2004), Budzić nadzieję. Abecadło dziewięćdziesięciolatka (2005), Autobiografia (2006-2007) zawarł (wierszem i prozą) kwintesencję przemyśleń o Bogu, przyrodzie, wierze, życiu, miłości, prostocie, stosunku do upokorzeń, cierpienia i śmierci, roli duchownego we współczesnym świecie.
Krzysztof Komeda
Rewers: Stylizowany wizerunek profilu Krzysztofa Komedy. U dołu napis: KRZYSZTOF / KOMEDA. W otoku napis: HISTORIA POLSKIEJ MUZYKI ROZRYWKOWEJ.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-10, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2010-12-01
Krzysztof Komeda był muzykiem i kompozytorem jazzowym, autorem kompozycji filmowych, a także czołowym twórcą nowoczesnego jazzu w Polsce i Europie. To postać wyjątkowa. Od dziecka kochał muzykę - już od 7. roku życia uczył się gry na pianinie w poznańskim konserwatorium. Twierdził, że granie jest jedyną czynnością, która naprawdę go pasjonuje. Ukończył jednak studia medyczne i uzyskał dyplom lekarza laryngologa. Pomimo przebytej w dzieciństwie choroby Heinego-Medina, rywalizował w pływaniu i jeździe na nartach z najlepszymi sportowcami, i często wygrywał. Jego artystyczni współpracownicy wspominają go z jednej strony jako pracoholika, tyrana i kata, a z drugiej - jako bliskiego, wiernego i zawsze pomocnego przyjaciela, męża i ojca. Krzysztof Komeda uważał się za europejczyka z tradycjami helleńskimi. Był koneserem sztuki, kompozytorem tworzącym w tym nietypowym, nieporównywalnym z żadnym innym gatunku muzycznym, jakim jest jazz. Jako pierwszy w sposób logiczny i konsekwentny wprowadził jazz nowoczesny do ilustracyjnej muzyki filmowej, tworząc tym samym nowy, obowiązujący przez wiele kolejnych dziesięcioleci styl kompozycji filmowych.
2011 rok
Ignacy Jan Paderewski
Rewers: Stylizowany wizerunek popiersia Ignacego Jana Paderewskiego, na tle stylizowanego fragmentu zarysu fortepianu. U dołu, po prawej stronie, napis: 1860-1941. U góry, półkolem, napis: IGNACY JAN PADEREWSKI.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-11, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Ignacy Jan Paderewski (1860–1941) – jeden z najwybitniejszych i najsławniejszych pianistów swoich czasów, żarliwy patriota i społecznik, niestrudzony rzecznik interesu Polski w świecie. Jako potomek szlachty o silnych tradycjach patriotycznych wzrastał w atmosferze poświęcenia sprawie narodowej. Talent muzyczny kształcony w latach 1872–1878 w Warszawie, a następnie w Berlinie, Strasburgu i Wiedniu, pozwolił mu w 1888 r. rozpocząć błyskotliwą karierę pianisty wirtuoza na estradach całego świata.
2013 rok
Agnieszka Osiecka
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rewers Wizerunek Agnieszki Osieckiej według zdjęcia ze zbiorów Jana Borkowskiego. W tle – motywy dekoracyjne. Wzdłuż otoku – napisy: AGNIESZKA OSIECKA (nazwa monety), HISTORIA POLSKIEJ MUZYKI ROZRYWKOWEJ (nazwa serii).
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska
Projektant rewersu: Dobrochna Surajewska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Agnieszka Osiecka była niespokojnym duchem, stale otwarta na nowych ludzi, nowe miejsca, nowe doświadczenia. Kiedy ukończyła studia dziennikarskie, rozpoczęła nowe w łódzkiej „Filmówce”. Kiedy okazała się geniuszem tekstów, pisała utwory sceniczne - „Niech no tylko zakwitną jabłonie”, a gdy „Jabłonie” latami nie schodziły ze sceny, napisała „Apetyt na czereśnie”. Kiedy odniosła sukcesy w teatrze, zaczęła pisać widowiska dla telewizji. Po telewizji przyszły opowiadania, monodramy i powieści. Stale coś nowego, ciągle naprzód - nowe piosenki, nowi kompozytorzy, nowi wykonawcy, teatry, festiwale, ludzie, miejsca. Wszystko to składa się na świat Agnieszki.
Utwory Agnieszki Osieckiej wykonują znakomite polskie wokalistki i wokaliści: Maryla Rodowicz, Seweryn Krajewski, Magda Umer, zespół Skaldowie, Łucja Prus, Katarzyna Nosowska, Stanisław Soyka, Iga Cembrzyńska, Edmund Fetting, Piotr Fronczewski, Elżbieta Czyżewska...
Niczego i nikogo nie trzymała się kurczowo. Gdy wypalał się jeden związek - zawierała nowy, gdy odpływała od jednych przyjaciół - cumowała swą łódkę w innej przystani. Była szczególnie ciekawa ludzi, z których wielu sportretowała w „Galerii potworów” - od największych artystów i luminarzy Londynu, Paryża i Nowego Jorku, po wiejską dziewczynę z Mazur. Z każdym rozmawiała równie bezpośrednio, w każdym dostrzegała coś interesującego, umiała słuchać i uwielbiała opowiadać, dlatego ludzie czuli się tak dobrze w Jej towarzystwie.
200. rocznica śmierci księcia Józefa Poniatowskiego
Rewers: W centralnej części monety – portret księcia Józefa Poniatowskiego. Powyżej, wzdłuż otoku – napis: KSIĄŻĘ JÓZEF PONIATOWSKI. Poniżej – półokrągły napis: 1763 - 1813 (rok urodzin i śmierci Poniatowskiego). W tle napisów – stylizowana powierzchnia dekoracyjna.
Projektant: Grzegorz Pfeifer
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Projektant: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: (CuAl5Zn5Sn1) NG
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Książę Józef Poniatowski – ur. 7 V 1763 r. w Wiedniu, zm. 19 X 1813 r. w nurtach Elstery pod Lipskiem. Był ukochanym bratankiem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Karierę rozpoczynał w armii austriackiej. Porzucił ją bez wahania w 1789 r., by na życzenie króla i sejmu objąć stanowisko generała majora (obecnie generała brygady) w armii Rzeczypospolitej. Był entuzjastą Konstytucji 3 maja i w jej obronie walczył w wojnie polsko-rosyjskiej 1792 r. 18 czerwca tego roku dowodzone przezeń oddziały zwyciężyły Rosjan pod Zieleńcami. Mimo że zwycięstwo nie zmieniło losów kampanii, to upamiętnił je order Virtuti Militari, którego książę został kawalerem. Kapitulacja królewska zakończyła kampanię i przypieczętowała II rozbiór Polski. Obie decyzje książę przyjął z rozpaczą. Później bił się ze zmiennym szczęściem w powstaniu kościuszkowskim.
Po upadku państwa rozpoczął się najtrudniejszy okres w jego życiu. Załamany klęską Rzeczypospolitej zmagał się z kłopotami majątkowymi, pogrążał się w politycznej bezczynności i hulankach. W 1807 r. powrócił do czynnego życia jako dowódca naczelny sił zbrojnych i minister wojny Księstwa Warszawskiego. W 1809 r. odpierał atak sił austriackich na Księstwo Warszawskie. Osobista odwaga w bitwie pod Raszynem i sukces polskiego manewru na Galicję zaowocowały wzrostem jego popularności. Utrwaliła ją kampania 1812 r., w której dowodził V korpusem Wielkiej Armii. Po klęsce podjął dramatyczną decyzję trwania z wojskiem do końca przy Napoleonie. Ufał w jego szczęśliwą gwiazdę. Mianowany 16 października 1813 r. marszałkiem Francji osłaniał odwrót armii w bitwie pod Lipskiem. Kilkakrotnie ranny, odmawiał poddania się. Półprzytomny, z ręką na temblaku, w malignie powtarzał słowa, które przeszły do historii: o Bogu, o honorze, o Ojczyźnie. Osunął się z koniem w wezbrane nurty Elstery i, ostrzelany z drugiego brzegu, utonął.
Cyprian Kamil Norwid
Rewers: W centralnej części monety – profilowy portret Cypriana Norwida. Wzdłuż otoku – napisy: CYPRIAN NORWID (imię i nazwisko pisarza, nazwa monety), 1821 – 1883 (rok narodzin – rok śmierci Norwida).
Projektant: Ewa Tyc-Karpińska
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Projektant: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2013-04-08
Cyprian Norwid, wszechstronny i oryginalny poeta, prozaik, dramatopisarz, rzeźbiarz, rysownik i malarz, urodził się w Laskowie-Głuchach. Wyrazy uznania dla debiutu poetyckiego artysty w 1840 roku nie zapowiadały niezrozumienia, z jakim spotkała się jego późniejsza twórczość emigracyjna. Ten wybitny myśliciel drugiej generacji pisarzy romantyzmu – żywo zatroskany sprawami ojczyzny – dążył do oddziaływania na rodaków zarówno w zniewolonym kraju, jak i poza nim. Za życia nie znalazł posłuchu pomimo tego, że był wnikliwym krytykiem swoich czasów. Pełna rozmachu, wykraczająca daleko poza konwencje epoki, myśl estetyczna i społeczno-filozoficzna Norwida została doceniona po śmierci twórcy.
Artysta wypracował ironiczny, aluzyjny, oryginalny styl literacki. Stworzył jedną z najciekawszych, niezależnych myślowo koncepcji artystyczno-filozoficznych oraz społeczno-cywilizacyjnych w historii kultury polskiej. Idee te wyłożył między innymi w cyklu stu liryków „Vade-mecum”, dramatach: „Zwolon”, „Aktor”, „Pierścień wielkiej damy”, „Kleopatra i Cezar”, poematach: „Promethidion”, „Quidam”, „Rzecz o wolności słowa”, „Assunta”, nowelach: „Bransoletka”, „Cywilizacja” oraz w tomie rozpraw „O sztuce”.
200-lecie urodzin Hipolita Cegielskiego
Rewers: Wizerunek Hipolita Cegielskiego opatrzony podpisem działacza. Wzdłuż otoku – napisy: HIPOLIT CEGIELSKI, 1813 – 1868 (rok urodzin i śmierci działacza) oraz znak emitenta.
Projektant: Sebastian Mikołajczak
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Projektant: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2013-XI-20
Hipolit Cegielski (1813-1868) - wybitny poznański przemysłowiec, jeden z najbardziej zasłużonych polskich działaczy społecznych XIX w., propagator pracy organicznej. Współtworzył podstawy polskiej samoorganizacji i nowoczesnego życia gospodarczego w zaborze pruskim.
Cegielski angażował się nieustannie w działania o charakterze narodowym. W 1848 r. redagował „Gazetę Polską”, organ prasowy ruchu polskiego w Poznańskiem. W roku 1859 doprowadził do powstania „Dziennika Poznańskiego”, przez następne osiemdziesiąt lat jednej z czołowych gazet codziennych. Był filarem ruchu organizacyjnego w Wielkopolsce, jako wiceprezes przez lata kierował faktycznie Towarzystwem Naukowej Pomocy, stał na czele Towarzystwa Przemysłowców i Centralnego Towarzystwa Gospodarczego. W 1857 r. znalazł się wśród członków założycieli Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, w 1861 r. przyczynił się do powołania pierwszej w Wielkim Księstwie Poznańskim spółki kredytowej.
Witold Lutosławski
Rewers: Po prawej stronie stylizowany wizerunek półpostaci Witolda Lutosławskiego, przedstawionego podczas dyrygowania. W tle, w formie spirali, stylizowany zapis fragmentu partytury orkiestrowej III Symfonii Witolda Lutosławskiego. Od lewej strony, ku dołowi, w otoku napis: WITOLD LUTOSŁAWSKI 1913-1994.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami,
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska
Projektant rewersu: Sebastian Mikołajczak
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2013-09-18
Rok 2013 został uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszony Rokiem Witolda Lutosławskiego. Urodzony 25 stycznia 1913 r. w Warszawie Witold Lutosławski pozostaje jednym z najwybitniejszych kompozytorów polskich wszech czasów, jego twórczość zaś jest kluczowa dla zrozumienia tendencji, kierunków i zmian w muzyce XX-wiecznej.
Czerpiąc z wielkiej tradycji europejskiej – z dorobku Haydna, Beethovena i Chopina, ale też Debussy’ego i Bartóka – Lutosławski wypracował własny język muzyczny, a jego kompozycje w równej mierze odwołują się do intelektu i do emocji słuchacza.
Uhonorowany kilkunastoma doktoratami honoris causa oraz najważniejszymi nagrodami, w tym najwyższym polskim odznaczeniem – Orderem Orła Białego, Lutosławski, ciesząc się międzynarodową sławą, pozostawał wrażliwy na potrzeby innych ludzi i rodzinnego kraju. Przez całe życie prowadził dyskretną działalność charytatywną, angażował się także w ważne ruchy społeczne, uczestnicząc np. w latach 80. w działaniach „Solidarności”. Zmarł w Warszawie 7 lutego 1994 r.
2014 rok
Jan Karski
Moneta została wyemitowana, aby upamiętnić 100 rocznicę urodzin polskiego prawnika, historyka i dyplomaty Jana Karskiego. Na rewersie widnieje wizerunek Jana Karskiego. Na rewersie przedstawiona została również data urodzin i śmierci działacza 1914-2000 oraz reprodukcja podpisu Karskiego.
Średnica: 27 mm
Waga: 8,15 g
Rant: Napis NBP rozdzielony gwiazdkami
Metal: CuAl5Zn5Sn1 Nordic Gold
Nakład: 700 000 sztuk
Projektant rewersu: Sebastian Mikołajczak
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska
Emitent: NBP
Mennica: Mennica Polska S.A.
Data emisji: 24.04.2014 r.
Jan Kozielewski przeszedł do historii pod swoim wojennym pseudonimem Jan Karski. Zdolny syn łódzkiego rzemieślnika, członek Sodalicji Mariańskiej, na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie ukończył wydział prawa i studium dyplomacji. Po wybuchu wojny trafił najpierw do niewoli sowieckiej, potem niemieckiej. Z obu zdołał uciec i pod koniec 1939 r. podjął pracę konspiracyjną. Znajomość języków obcych, sprawność fizyczna i kwalifikacje sprawiły, że powierzono mu rolę emisariusza władz Polskiego Państwa Podziemnego.
W czasie jednej z misji Karski został schwytany przez Gestapo na Słowacji, członkowie podziemia odbili go jednak ze szpitala w Nowym Sączu. Jesienią 1942 r. Karski wszedł nielegalnie do warszawskiego getta oraz do obozu przejściowego w Izbicy. Mikrofilmy z raportami o sytuacji Żydów przewoził w specjalnie wydrążonym kluczu (replikę tego klucza Karski przechowywał w swoim archiwum przekazanym do Instytutu Hoovera w Stanford w USA).
Kiedy po przeszło dwóch miesiącach udało mu się przedostać do Anglii, swoją wstrząsającą relację dokumentującą systematyczną i zaplanowaną zagładę narodu żydowskiego przekazał przełożonym, a następnie amerykańskim i brytyjskim elitom. Spotkał się z prezydentem Stanów Zjednoczonych. Bez rezultatów. Po wojnie Jan Karski pozostał na emigracji w USA i wycofał się z życia publicznego. Studiował nauki polityczne i obronił doktorat na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie, gdzie potem wykładał. W 1985 r. Karski opublikował „Wielkie mocarstwa a Polska 1919–1945: od Wersalu do Jałty”.
Po latach Jan Karski doczekał się uznania – uhonorowany m.in. tytułem „Sprawiedliwego wśród Narodów Świata”, orderem Orła Białego oraz, pośmiertnie, najwyższym odznaczeniem cywilnym USA.
Wielkie wydarzenia sportowe - Polskie kluby piłkarskie
2002 rok
Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2002 Korea/Japonia
Rewers: Wizerunek dwóch piłkarzy. U góry napis KOREA / JAPONIA oraz logo Polskiego Związku Piłki Nożnej, z lewej strony napis: 2002. U dołu półkolem napis: MISTRZOSTWA ŚWIATA W PIŁCE NOŻNEJ.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-02, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzRewers: Wizerunek dwóch piłkarzy. U góry napis KOREA / JAPONIA oraz logo Polskiego Związku Piłki Nożnej, z lewej strony napis: 2002. U dołu półkolem napis: MISTRZOSTWA ŚWIATA W PIŁCE NOŻNEJ.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
31 maja 2002 r. rozpoczęły się w Seulu XVII Mistrzostwa Świata w piłce nożnej. Są one wyjątkowe z co najmniej trzech powodów: są to pierwsze w historii mistrzostwa na kontynencie azjatyckim, pierwsze, które zorganizowały dwa kraje - Korea i Japonia, i pierwsze w XXI wieku.
2006 rok
Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej Niemcy
Moneta została wyemitowana, aby upamiętnić Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej, które rozegrały się w 2006 roku w Niemczech. Na centralnej części rewersu widnieje piłka nożna, na której tle znajduje się stylizowana mapa Polski. W dolnej części monety widniej napis 2006/FIFA, natomiast na otoku znajduje się inskrypcja Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej Niemcy.
Projektant rewersu: Urszula Walerzak; Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Piłkarskie Mistrzostwa Świata to największa, obok letnich igrzysk olimpijskich, impreza sportowa. Jest organizowana co cztery lata i cieszy się niewiarygodnym zainteresowaniem kibiców. Dlatego zdobycie biletu na wybrany mecz tegorocznych Mistrzostw nie należy do łatwych zadań. Za najtańsze (najmniej atrakcyjne miejsca na meczach grupowych) trzeba zapłacić 35 euro. Najdroższe bilety (najlepsze miejsca w spotkaniu finałowym) kosztują 600 euro. Sprzedaż biletów, za pośrednictwem Internetu, rozpoczęła się już 1 lutego 2005 r. Na pierwszą partię 812 tysięcy kart wstępu, przeznaczonych dla indywidualnych kibiców, napłynęło ponad cztery miliony ofert z 195 krajów! O ich przydziale zadecydowało losowanie. Jeszcze więcej było chętnych na kolejne 250 tysięcy biletów możliwych do nabycia na początku 2006 roku. Organizatorzy otrzymali na nie aż sześć milionów zamówień!
2012 rok
Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej UEFA
Rewers: Centralnie, na tle linii tworzących spiralę, wizerunek logo UEFA EURO 2012. Wokół asymetrycznie usytuowane sylwetki piłkarzy grających w piłkę.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-12, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: MW.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2012-06-01
Pierwsze mistrzostwa Europy w piłce nożnej UEFA odbyły się w 1960 roku we Francji. Nosiły wówczas nazwę Puchar Narodów Europy, a od 1968 roku odbywają się jako mistrzostwa Europy. Organizację XIV Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA po raz pierwszy powierzyła krajom Europy Środkowo Wschodniej - Polsce i Ukrainie. Na miejsce rozgrywek wybrano Warszawę (mecz otwarcia 8 czerwca 2012 roku), Gdańsk, Poznań i Wrocław oraz Kijów (finał 1 lipca 2012 roku), Charków, Donieck i Lwów. W turnieju szesnaście reprezentacji narodowych walczy o srebrny puchar noszący imię Henri Delaunaya, pierwszego sekretarza generalnego UEFA.
Podczas losowania w Kijowie, 2 grudnia 2011 roku, dokonano ich podziału na cztery grupy:
A: Polska, Grecja, Rosja, Czechy;
B: Holandia, Dania, Niemcy, Portugalia
C: Hiszpania, Włochy, Irlandia, Chorwacja;
D: Ukraina, Szwecja, Francja, Anglia
2013 rok
Warta Poznań
Rewers: W centralnej części monety – dynamiczna scena przedstawiająca sylwetki dwóch piłkarzy w czasie gry w piłkę nożną. Poniżej – herb klubu piłkarskiego Warta Poznań. W tle – powierzchnia dekoracyjna. Wzdłuż otoku – napis: WARTA POZNAŃ (nazwa monety).
Projektant: Urszula Walerzak
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Projektant: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: (CuAl5Zn5Sn1) NG
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Klub Sportowy Warta powstał 15 czerwca 1912 roku. Założyciele – oprócz jednoznacznego skojarzenia z nazwą rzeki płynącej przez Poznań – chcieli jednocześnie nawiązać do innego znaczenia słowa „warta”. Klub, powstały na ziemiach ówczesnego zaboru pruskiego, miał być organizacją sportową, która „jest na posterunku” i stoi na straży polskości. Drużyna w okresie międzywojennym zdobyła mistrzostwo Polski (w 1929 r.), a w latach 1922, 1925, 1928 i 1938 szczyciła się tytułem wicemistrza.
Klub, który w 2012 r. obchodził Jubileusz 100-lecia, miał wiele wspaniałych chwil, przetrwał także trudne okresy wojny i przemian politycznych. Wychował mistrzów i rekordzistów świata oraz Europy, dziesiątki olimpijczyków, setki mistrzów Polski, wykształciły się w nim bogate i chlubne sportowe tradycje. Niewiele jest w kraju klubów, które mogą poszczycić się taką historią.
Polscy malarze XIX/XX wieku
2002 rok
Jan Matejko
Rewers: Autoportret Jana Matejki, powyżej, z lewej strony Stańczyk z obrazu "Hołd pruski". U góry półkolem napis: JAN MATEJKO, u dołu półkolem daty: 1838-1893.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, z lewej strony paleta i dwa pędzle. U dołu napis: 2 ZŁ, u góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA 2002. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Matejko był malarzem, który osiągnął w swoim życiu największe zaszczyty. Był honorowym członkiem wielu stowarzyszeń artystycznych, piastował godność członka Akademii Umiejętności w Krakowie, Instytutu Francuskiego i Akademii Sztuki w Berlinie, był doktorem honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, kawalerem Legii Honorowej.
2003 rok
Jacek Malczewski (1854-1929)
Rewers: Autoportret Jacka Malczewskiego z obrazu "Autoportret w zbroi". Wokół napis: JACEK MALCZEWSKI 1854 - 1929.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, z lewej strony paleta i dwa pędzle. U dołu napis: 2 ZŁ, u góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2003. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Jacek Malczewski, najbardziej znany malarz polski przełomu XIX i XX w., wybitny przedstawiciel Młodej Polski, obdarzony szczególny, bogaty wyobraźmy, zawsze budził zachwyt i uwielbienie i na trwałe wpisał się w historię malarstwa polskiego. Jego dzieła są ozdobą zbiorów muzealnych i cennymi okazami wielu kolekcji prywatnych. Już za życia artysty podrabiano jego płótna; w 1912 r. w Krakowie odbył się proces sądowy fałszerzy jego prac.
2004 rok
Stanisław Wyspiański (1869-1907)
Rewers: Stylizowany wizerunek obrazu "Autoportret" Stanisława Wyspiańskiego z 1902 r. U dołu półkolem napis: STANISŁAW WYSPIAŃSKI 1869-1907.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, z lewej strony paleta i dwa pędzle. U dołu napis: 2 Zł, u góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Stanisław Wyspiański był największą indywidualnością w sztuce okresu Młodej Polski. Z tzw. wielkiej czwórki (Jacek Malczewski, Józef Mehoffer, Witold Wojtkiewicz) był twórcą najbardziej wszechstronnym i to właśnie Wyspiańskiemu udało się pogodzić awangardowe konwencje ówczesnej sztuki europejskiej z polską historią i tradycją.
2005 rok
Tadeusz Makowski (1882-1932)
Rewers: Wizerunek Tadeusza Makowskiego. U dołu z lewej strony półkolem napis: TADEUSZ MAKOWSKI. Z prawej strony stylizowany fragment akwareli Tadeusza Makowskiego "Improwizowane święto" z około 1931 r., powyżej napis: 1882-1932.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, z lewej strony paleta i dwa pędzle. U dołu napis: 2 ZŁ, u góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2005. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Tadeusz Makowski jest jednym z najwybitniejszych i najbardziej cenionych malarzy polskich XX wieku. Stworzył malarstwo w pełni oryginalne i autonomiczne w stosunku do współczesnej mu sztuki europejskiej. Szerokiej publiczności znany jest jako malarz, który w swej twórczości przedstawiał w sposób swoisty i nowoczesny świat dziecka - jego radości, smutki, zabawy i zajęcia.
2006 rok
Aleksander Gierymski
Rewers: Wizerunek Aleksandra Gierymskiego z obrazu "Portret własny z paletą" z 1891-1892r. Z prawej strony stylizowany wizerunek fragmentu obrazu "Powiśle" z 1883r. U dołu półkolem napis: ALEKSANDER GIERYMSKI 1850-1901.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, z lewej strony paleta i dwa pędzle. U dołu napis: 2 ZŁ, u góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2006. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Aleksander Gierymski był jednym z najwybitniejszych malarzy polskich dziewiętnastego wieku. Jego malarstwo to samodzielna wędrówka w stronę impresjonizmu oraz tych kierunków awangardowych, których przedstawiciele usiłowali budować nową syntezę malarską, koncentrując się na kolorze i świetle. Niezdolny do kompromisów, uparcie kształtował własną wizję malarską, sam dla siebie będąc najsurowszym krytykiem. Jeszcze za życia artysty, w 1890 r., Wiktor Gomulicki pisał o nim: „Czy przebywa nad Wisłą, czy nad Tybrem, czy Izarą, jest wszędzie sobą i czegokolwiek dotknie, na wszystko rzuca promień swojego talentu i swojej duszy. (...)”.
2007 rok
Leon Wyczółkowski
Rewers: Wizerunek Leona Wyczółkowskiego według autoportretu z 1927 r. na tle stylizowanego fragmentu obrazu "Dęby Rogalińskie" z 1926 r. Z prawej strony półkolem napis: LEON WYCZÓŁKOWSKI oraz z lewej strony półkolem napis: 1852-1936.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, z lewej strony paleta i dwa pędzle. U dołu napis: 2 ZŁ, u góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
2009 rok
Władysław Strzemiński (1893-1952)
Rewers: Z lewej strony stylizowany wizerunek popiersia Władysława Strzemińskiego. W środku stylizowany wizerunek rysunku Władysława Strzemińskiego z cyklu „Twarze” z 1942 r. U góry półkolem napis: WŁADYSŁAW STRZEMIŃSKI/1893–1952.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, z lewej strony stylizowany wizerunek palety i dwóch pędzli. U dołu napis: 2 ZŁ, u góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POL SKA oraz oznaczenie roku emisji: 2009. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Władysław Strzemiński (1893-1952) zaliczany jest do światowej czołówki awangardy artystycznej. Choć sztuka wypełniała bez reszty jego życie, malarz nie sprzedał żadnego ze swoich obrazów. Głównym źródłem jego utrzymania była praca pedagogiczna, którą traktował poważnie i z pełnym zaangażowaniem. Był aktywnym członkiem kilku grup artystycznych. Tworzył obrazy, rysunki, kompozycje architektoniczne, zajmował się grafiką warsztatową i użytkową. Opracowywał typografię tomików poetyckich (m.in. Juliana Przybosia) oraz czasopism, zorganizował szkołę drukarstwa i sformułował zasady „druku funkcjonalnego”; zaprojektował nawet własny krój czcionki. Publikował – samodzielnie i wspólnie z żoną – artykuły oraz książki poświęcone różnym zagadnieniom sztuki, przede wszystkim jej teorii. Doprowadził do powstania pierwszej w Polsce (a drugiej w Europie) publicznej kolekcji sztuki współczesnej – polskiej i zagranicznej – przekazanej Muzeum Miejskiemu w Łodzi i eksponowanej tam w roku 1931.
Polski rok obrzędowy
2001 rok
Kolędnicy
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-01, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW
Rewers: W centralnej części turoń, za nim grupa kolędników. Z prawej strony wizerunek szopki krakowskiej. U góry półkolem napis: KOLĘDNICY.
Na boku ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska.
Projektant rewersu: Robert Kotowicz.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W okresie Świąt Bożego Narodzenia w całej Polsce, na wsi i w miastach - zgodnie ze starym zwyczajem -odwiedzali domy kolędnicy. Kolędowały dzieci i młodzież, najczęściej z biednych rodzin, młodzi wiejscy parobcy, a w miastach - czeladnicy i terminatorzy, a także uczniowie szkółek elementarnych i studenci, w Krakowie nazywani żakami. W czas świąteczny, trwający od św. Szczepana (26 grudnia) do święta Trzech Króli (6 stycznia), a niekiedy przedłużający się aż do Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego), chodzili grupkami od domu do domu, w każdym życzyli gospodarzom zdrowia, szczęścia, urodzaju i dostatku w nadchodzącym nowym roku, śpiewali kolędy, często przy muzyce skrzypiec, basów i innych instrumentów, odgrywali różne, zabawne scenki i całe przedstawienia amatorskie. Ich powinszowania i występy nagradzane były pieniędzmi i świątecznymi przysmakami.
2003 rok
Śmigus-Dyngus
Rewers: Scena przedstawiająca chłopców polewających wodą dziewczęta. W tle: studnia, dwie chaty i fragment kościoła. U góry półkolem napis: ŚMIGUS-DYNGUS.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 2003, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewa łapa orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W całej Polsce Poniedziałek Wielkanocny (zwany także lanym poniedziałkiem) upływa pod znakiem lejącej się strumieniami wody. Najważniejszym, najbardziej charakterystycznym i znanym zwyczajem tego dnia jest bowiem śmigus - dyngus, powszechna zabawa, głównie dzieci i młodzieży, polegająca na wzajemnym oblewaniu się wodą.
2004 rok
Dożynki
Rewers: Korowód w strojach ludowych niosący plony. Z prawej strony korowodu napis: DOŻYNKI.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-04, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Dożynki - święto plonów Dożynki - nazywane także Okrężnem (od obrzędowego obchodzenia, czyli okrążania pól po żniwach), Wieńcowem lub Wieńczynami (od najważniejszego atrybutu - wieńca dożynkowego, z kłosów i płodów ziemi) - były najważniejszym świętem gospodarskim, obchodzonym po zakończeniu żniw. Urządzali je dla czeladzi i wszystkich pracujących w polu kosiarzy najpierw właściciele majątków ziemskich, a później także bogatsi gospodarze i wiejskie samorządy
Żniwa i zebrane podczas nich plony były - i pozostały dotychczas - wydarzeniem wielkiej wagi, ukoronowaniem całorocznego, rolniczego trudu, od którego zależała ludzka egzystencja. Były zatem okazją do uroczystego, zasłużonego świętowania.
2006 rok
Noc świętojańska
Rewers: Wizerunek tańczącej dziewczyny trzymającej w dłoni wianek z kwiatów. U dołu stylizowane liście paproci. U góry półkolem napis: NOC ŚWIĘTOJAŃSKA.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-06, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Jest to najkrótsza w ciągu roku noc (w porze letniego przesilenia słońca), z 23 na 24 czerwca, przypadająca w wigilię św. Jana Chrzciciela. W tradycji polskiej nazywana jest nocą świętojańską (od imienia świętego), palinocką lub sobótką (od zapalanych wieczorem i nocą ogni obrzędowych zwanych niegdyś sobótkami), kupalnocką, kupalnicą, kupałą (być może od imienia pogańskiego bożka Kupały, od nocnych kąpieli, rus. kupat' = kąpać się; od imienia Kupała lub Kupało, jak na wschodnich rubieżach Polski zwano św. Jana Chrzciciela, który chrzcił ludzi zanurzając ich, czyli kąpiąc w wodzie).
Uroczystości nocy świętojańskiej związane są z archaicznymi obrzędami powitania lata, dotyczącymi kultu słońca i sił przyrody oraz z oczyszczającymi rytuałami ognia i wody, a także towarzyszącymi im obrzędami rolniczymi i obrzędami miłości i płodności, które zgodnie z dawnymi wierzeniami i obyczajem odbywały się w czas przesilenia letniego, a więc w porze wielkiego światła, długo świecącego słońca, rozkwitu przyrody i życia. Przed przyjęciem chrześcijaństwa obrzędy takie i rytuały były znane i praktykowane prawie w całej Europie. Później zaś powiązane zostały z kultem wielkiego świętego Kościoła Jana Chrzciciela i kalendarzem świąt kościelnych.
Zabytki kultury materialnej w Polsce
2001 rok
Kopalnia soli w Wieliczce
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-01, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: Scena przedstawiająca pracę w kopalni soli kamiennej w dawnych wiekach - w centralnej części wizerunek czterech górników toczących tzw. bałwan soli. Wokół stylizowany fragment wnętrza kopalni. U góry półkolem napis: KOPALNIA SOLI, u dołu napis: W WIELICZCE
Na boku ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska.
Projektant rewersu: Robert Kotowicz.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Kopalnia soli w Wieliczce jest - obok kopalni bocheńskiej - najstarszym zakładem górniczym na ziemiach polskich, czynnym od drugiej połowy XIII w. do chwili obecnej. Do 1772 r. obydwie kopalnie stanowiły własność królewską i tworzyły jedno duże przedsiębiorstwo salinarne, zwane Żupami Krakowskimi, największe w Polsce przedrozbiorowej, poważnie liczące się w skali europejskiej.
Szlak bursztynowy
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-01, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: Stylizowana mapa Europy z oznaczonym gwiazdkami szlakiem bursztynowym. Z lewej strony denar z wizerunkiem Nerona. U góry półkolem napis: SZLAK BURSZTYNOWY.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Projektant monety: Ewa Tyc-Karpińska.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Na ziemie obecnej Polski główny szlak bursztynowy wkraczał przez Bramę Morawską lub Kotlinę Kłodzką. Stąd wiódł wzdłuż rzek płynących ku Odrze, którą przecinał w okolicach dzisiejszego Wrocławia, potem z biegiem Prosny kierował się w stronę Kujaw, by nad dolną Wisłą rozdzielić się na trasę prowadzącą wysokim, lewym brzegiem rzeki ku Zatoce Gdańskiej i drogą nad obecnym Nogatem ku Zalewowi Wiślanemu i najbogatszej w bursztyn Sambii.
Dzięki tym właśnie handlarzom na kartach historii po raz pierwszy zapisano informacje o naszych ziemiach, m.in. nazwę Wisła (Vistula).
2005 rok
Światowa Wystawa EXPO Japonia
Rewers: Stylizowany wschód słońca nad górą Fuji na tle ozdobnego reliefu. U góry wizerunek dwóch żurawi w locie. Z lewej strony półkolem napis: EXPO, z prawej półkolem napis: AICHI. U dołu napis: 2005.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-05, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Takim spojrzeniem na polskość z jej kulturą, tradycją, wartościami była właśnie Wystawa EXPO 2005 w Japonii.
Historia międzynarodowych wystaw, prezentujących dorobek ludzkości w poszczególnych dziedzinach nauki i techniki, datuje się od 1851 roku, od pierwszej wystawy w Londynie. Odtąd aż do II wojny światowej wystawy takie odbywały się w różnych miastach Europy i Stanów Zjednoczonych, zwykle w odstępie kilku lat. Np. siedmiokrotnie miejscem wystawy był Paryż, dwukrotnie Filadelfia, a w 1893 roku światowa wystawa odbyła się w Chicago, dla uczczenia 400-lecia odkrycia Ameryki przez Kolumba. Z wystawami wiązały się też często wielkie przedsięwzięcia budowlane. Pierwszą wystawę londyńską upamiętnił Crystal Palace, dzieło Josepha Paxtona. W związku z wystawą w Paryżu w 1889 roku wybudowano wieżę Eiffla. Symbolem pierwszej wystawy po II wojnie światowej - w 1958 roku w Brukseli - stała się konstrukcja nazwana Atomium, odzwierciedlająca budowę atomu. Również od wystawy w Brukseli przyjęto ideę, by każda następna wystawa przedstawiała wspólny dla wszystkich uczestniczących krajów temat. Ustalono też skróconą nazwę takich wystaw - Expo.
Celem ekspozycji było ukazanie Polski jako kraju mądrego współistnienia cywilizacji i natury, harmonii sztuki i stylu życia oraz dynamicznego rozwoju. Polska pragnie, aby zwiększyła się liczba turystów z Japonii odwiedzających nasz kraj, aby więcej było japońskich inwestycji oraz aby Japończycy poznali nas bliżej. Główne działy polskiej ekspozycji poświęcone były Fryderykowi Chopinowi i Wieliczce, a maskotką i symbolem żubra, którego spośród wielu propozycji wybrały dzieci japońskie z partnerskiego miasta Gamagori. Jakkolwiek Expo nie było wystawą produktów i firm, to zagadnienia gospodarcze były ważnym elementem ekspozycji. Szczególne miejsce na wystawie zajmowały regiony Polski - głównie Wrocław i Dolny Śląsk, ale też i województwa: pomorskie, wielkopolskie, małopolskie, opolskie, kujawsko-pomorskie i lubelskie. Na 9 maja przewidziany był Dzień Polski. Podczas koncertów polskich artystów został zaprezentowany fortepian fabryki Calisia, w pawilonie wystawowym był czynny sklep z polską biżuterią, a w mieście Nagoya odbył się Tydzień Polskich Produktów.
Expo 2005 był dla Polski - tak jak dla innych uczestniczących krajów - okazją do zaprezentowania osiągnięć technologii i możliwości inwestycyjnych, ale także atrakcyjności naszej natury i kultury.
2006 rok
Kościół w Haczowie
Rewers: W centralnej części w owalu stylizowany wizerunek kościoła w Haczowie. Powyżej kościoła półkolem napis: KOŚCIÓŁ W HACZOWIE. Po bokach owalu stylizowane drewno.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-06, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W 2003 r. kościoły w Binarowej, Bliznem, Dębnie Podhalańskim, Haczowie, Lipnicy Murowanej i Sękowej zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego UNESCO. Wybrane świątynie kryją wyjątkowo piękne wnętrza, obrazujące przemiany sztuki europejskiej od gotyku po późny barok i czasy nowożytne, przemawiające do nas kompletnymi i jednorodnymi wystrojami z epoki.
2007 rok
Miasto średniowieczne - Toruń
Rewers: Stylizowany wizerunek panoramy miasta Torunia od strony Wisły. U góry półkolem napis: MIASTO ŚREDNIOWIECZNE, u dołu półkolem napis: W TORUNIU.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-07, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Autor: Andrzej Nowakowski / Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Obok toruńskiego Starego Miasta powstała nowa osada, której Krzyżacy w 1264 r. nadali miejskie prawo chełmińskie oraz nazwę Nowe Miasto Toruń. Rozwijało się ono głównie jako ośrodek rzemieślniczy i drobnokupiecki. W 1454 r. nastąpiło scalenie Starego i Nowego Miasta w jeden organizm miejski.
2008 rok
Kazimierz Dolny
Rewers: Stylizowane wizerunki: dachów domów oraz kościoła farnego przy rynku w Kazimierzu Dolnym. U góry stylizowany wizerunek Góry Trzech Krzyży. U dołu półkolem napis: KAZIMIERZ DOLNY.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-08, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Dominika Karpińska-Kopiec
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Miasteczko, zwane perłą polskiego renesansu, zadziwia pięknem krajobrazu i urodą architektury. W jego panoramie dominują położone na wzgórzach zabytki: ruiny baszty wzniesionej w XIV w. przez Władysława Łokietka, ruiny murowanego zamku z czasów Kazimierza Wielkiego, kościół farny i klasztor. W miejscu, gdzie dziś stoi klasztor, już w XI w. istniała przy przeprawie wiślanej osada, zwana Wietrzną Górą. W końcu XII w. Kazimierz Sprawiedliwy przekazał ją siostrom norbertankom, a one nadały jej imię darczyńcy. Nazwa pojawiła się po raz pierwszy w dokumencie tego władcy z 1249 r.
Położenie na szlakach handlowych z Rusią, Zachodem i państwem krzyżackim zadecydowało o rozwoju osady. Kazimierz Wielki nadał jej prawa miejskie, a Władysław Jagiełło przyznał prawo magdeburskie.
Polscy podróżnicy i badacze
1999 rok
100. rocznica śmierci Ernesta Malinowskiego (1818-1899)
Rewers: Popiersie Ernesta Malinowskiego. Z prawej strony wizerunku napis: 1818 / 1899, poniżej wizerunku ukośny napis: ERNEST MALINOWSKI / TWÓRCA KOLEI / TRANSANDYJSKIEJ / W PERU.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-99, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: NARODOWY BANK POLSKI
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Pod koniec 1852 r. Ernest Malinowski wyjechał do Peru, zaangażowany tam na stanowisko inżyniera rządowego. Początkowo projektował oraz budował drogi, mosty i linie kolejowe w różnych regionach Peru. Odbył wówczas co najmniej 3 wyprawy rozpoznawcze poza Andy - na bogate i żyzne, a zupełnie nie wykorzystane obszary w głębi kraju. W ich wyniku Malinowski opracował plan połączenia wybrzeża Pacyfiku z dorzeczem Amazonki.
2001 rok
Michał Siedlecki (1873-1940)
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-01, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: Wizerunek Michała Siedleckiego. Z lewej strony napis: MICHAŁ / SIEDLECKI, poniżej w okręgu fauna z planktonu morskiego w różnych powiększeniach mikroskopowych wg rysunku Michała Siedleckiego. Poniżej daty 1873 / 1940.
Na boku ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Projektant monety: Ewa Tyc-Karpińska.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Jako członek Państwowej Rady Ochrony Przyrody w latach 1923-1938 Siedlecki brał udział w tworzeniu rezerwatów, obszarów ochronnych i parków narodowych oraz zorganizował prace w zakresie ochrony jesiotra, troci wiślanej i łososia. W 1931 r. z jego inicjatywy powstała Stacja Badania Wędrówek Ptaków przy Państwowym Muzeum Zoologicznym w Warszawie. Od powstania w 1924 r. Międzynarodowego Biura Ochrony Przyrody w Brukseli Siedlecki był przedstawicielem Polski w jego Radzie Generalnej i zasłużył się w staraniach o wprowadzenie ochrony wielorybów, żubrów oraz rzadkich ptaków. W latach 1930-1937 jako przewodniczący Sekcji Polskiej i członek Komitetu Wykonawczego Międzynarodowego Komitetu Ochrony Ptaków zainicjował przygotowanie nowej międzynarodowej konwencji w sprawie ochrony ptaków i uczestniczył w pracach nad nią.
2004 rok
Aleksander Czekanowski (1833-1876)
Rewers: Portret Aleksandra Czekanowskiego. W tle krajobraz Syberii oraz renifer ciągnący sanie. Z lewej strony oraz u góry półkolem napis: ALEKSANDER CZEKANOWSKI 1833-1876.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-04, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Oderwany od ojczystego kraju, Czekanowski uczynił Syberię terenem niesłychanie rozległej i różnorodnej pracy naukowej. W najcięższych warunkach pracował nad jednym z największych zagadnień geologii - budową i historią jednej z najstarszych części skorupy ziemskiej. Był autorem wielu prac, publikowanych głównie w języku rosyjskim. Opracowaniem jego zdobyczy naukowych zajmowało się wielu uczonych. Sporządzone przez niego mapy znacznie zmieniły i uzupełniły mapę Rosji Azjatyckiej. Nazwisko Czekanowskiego upamiętniono licznymi nazwami gatunków flory i fauny kopalnej oraz współczesnej. Jego imię nosi też jedna z gór za Bajkałem, pasmo górskie między deltą Leny a dolnym Oleniokiem w Jakucji, które badał, oraz osada w pobliżu Bracka nad Angarą.
2007 rok
Henryk Arctowski i Antoni B. Dobrowolski
Rewers: Wizerunki: popiersia Henryka Arctowskiego oraz Antoniego B. Dobrowolskiego. U góry stylizowany wizerunek statku "Belgica". W otoku: z lewej strony napis: HENRYK ARCTOWSKI 1871-1958, z prawej strony napis: ANTONI B. DOBROWOLSKI 1872-1954 oraz u dołu stylizowany wizerunek logo Polskiej Stacji Antarktycznej im. H. Arctowskiego.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-07, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W sierpniu 1939 r. Arctowski jako przewodniczący komisji do spraw zmian klimatycznych wyjechał na Kongres Międzynarodowej Unii Geodezyjno-Geofizycznej w Waszyngtonie. Wybuch wojny zmusił go do pozostania na emigracji. W 1940 r. Henryk Arctowski przyjął obywatelstwo amerykańskie i rozpoczął pracę w Smithsonian Institution w Waszyngtonie. Nie zaprzestał pracy badawczej i dzięki wielu publikacjom, dotyczącym globalnych zmian klimatycznych trafił do środowiska wybitnych badaczy zajmujących się tą problematyką. Jego dorobek z dziedziny badań polarnych obejmuje ponad 400 opublikowanych prac naukowych.
W czasie I wojny światowej pracował w Szwecji, kontynuując studia nad budową płatków śniegu i kryształów lodu, a także nad dynamiką ruchu lodowców. Efektem tych studiów była książka „Historia naturalna lodu", która ukazała się w 1923 r. W 1924 r. rozpoczął pracę w Państwowym Instytucie Meteorologicznym, wkrótce zostając jego dyrektorem. W 1929 r. założył Towarzystwo Geofizyków, a w 1934 r. - Obserwatorium Sejsmologiczne.
Dobrowolski prowadził codzienne, wielogodzinne, drobiazgowe obserwacje chmur, opisując ich grubość, wysokość, spójność i strukturę. Opisał zjawisko halo występujące wokół tarczy słonecznej obserwowane przy chmurach typu cirrus. W sumie opisał około 100 układów chmur, przyczyniając się tym do znacznego postępu nauk meteorologicznych.
Ignacy Domeyko (1802-1889)
Rewers: Z lewej strony wizerunek Ignacego Domeyki z portretu A. Kurowskiego z 1833 r. Z lewej i prawej strony stylizowane wizerunki gór. Z prawej strony stylizowane wizerunki torby, książki, młotka oraz lupy. U góry z prawej strony napis: IGNACY DOMEYKO 1802-1889.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-07, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Pożar kolegium w La Serena w 1845 r. zatrzymał Domeykę w Chile. Po odbudowie uczelni przeniósł się w 1846 r. do Santiago de Chile, gdzie na miejscowym uniwersytecie objął katedrę chemii i mineralogii. Na uczelni pozostał do 1883 r., od 1867 jako rektor z wyboru (cztery kadencje). Jednocześnie od 1852 r. był pełnomocnikiem rządu do spraw reformy uniwersytetu jako głównej placówki nauczania w Chile. Jego dziełem było dostosowanie kształcenia młodzieży do potrzeb rozwoju cywilizacyjnego kraju.
Przez cały czas pracy w Santiago prowadził intensywne badania geologiczne, które objęły całe terytorium republiki. Szczególnie wiele uwagi poświęcił rozpoznaniu rud metali, opisując wiele nieznanych związków mineralnych. Interesował się m. in. wulkanologią, trzęsieniami ziemi. Zorganizował nowoczesną sieć meteorologiczną. Jako sędzia górniczy rozwiązywał spory między właścicielami kopalń. Wskazał źródła wody pitnej dla rozrastającej się stolicy Chile.
2011 rok
Ferdynand Ossendowski
Rewers: Stylizowany wizerunek popiersia Ferdynanda Ossendowskiego. Z lewej strony napis: 1876/1945. Pod nim stylizowany fragment róży wiatrów. W dolnej części, na tle wizerunku popiersia, faksymile podpisu Ferdynanda Ossendowskiego. U góry, półkolem, napis: FERDYNAND OSSENDOWSKI.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-11, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Dominika Karpińska-Kopiec
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Urodził się pod Witebskiem, na dalekich kresach przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Wychowywał się i kształcił w zaborze rosyjskim, studiował także na Sorbonie. Stał się jednym z najbardziej znanych na świecie Polaków w XX stuleciu. To postać niezwykle barwna i otoczona legendą. Kilka fragmentów jego biografii – tajemniczych do dzisiaj – budzi zainteresowanie współczesnych autorów (zwłaszcza książki Witolda S. Michałowskiego). Ossendowski był przede wszystkim podróżnikiem i badaczem mało znanych regionów świata oraz pisarzem podróżniczym, zaliczanym w dwudziestoleciu międzywojennym do światowej czołówki twórców tego typu prozy.
Historia jazdy polskiej
2006 rok
Jeździec Piastowski
Rewers: W centralnej części stylizowany wizerunek pancernego drużynnika konnego uzbrojonego we włócznię, miecz oraz tarczę. W otoku napis: JEŹDZIEC PIASTOWSKI.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-06, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Początki polskiej jazdy są trudne do ustalenia. Niewątpliwie już w czasie kształtowania się naszej państwowości istniały siły zbrojne, w których znaczną rolę odgrywali konni wojownicy. Posiadanie takich wojów było niezbędnym warunkiem sprawowania władzy na rozległych, zalesionych terytoriach. Sława konnych oddziałów władców Polski sięgała daleko - żydowski kupiec z arabskiej Hiszpanii, Ibrahim ibn Jakub, podróżujący po Europie w początkach II połowy X wieku, pisał już z uznaniem i podziwem o siłach zbrojnych „króla Północy", jak nazywał panującego w Polsce Mieszka. Według niego piastowski książę dysponował drużyną liczącą 3 tysiące pancernych wojów, których „setka znaczy tyle, co dziesięć secin innych wojowników”.
2009 rok
Husarz XVII wiek
Rewers: Stylizowany wizerunek husarza z XVII wieku, na koniu, w zbroi, ze skrzydłem husarskim i skórą lamparcią na plecach, trzymającego kopię z proporcem. Z lewej strony półkolem napis: HUSARZ - XVII w.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Husarze to najpiękniejsza jazda w Europie przez wybór ludzi, piękne konie, wspaniałość stroju i dzielność koni [...]' - tak o naszej husarii pisał w 1699 r. Francois Paul d’Alerac, opowiadając o czasach króla Jana III Sobieskiego. Początki polskiej husarii sięgają przełomu XV i XVI w. Pierwszymi husarzami byli Serbowie i Węgrzy, którzy przybyli do Polski walczyć z Turkami. Służyli za pieniądze jako zaciężna jazda; pierwsze sukcesy odnieśli już w 1506 r. pod Kleckiem, rozbijając znaczne siły tatarskie.
2010 rok
Szwoleżer Gwardii Cesarza Napoleona I
Rewers: Centralnie, na tle stylizowanego fragmentu wizerunku szwoleżerów na koniach, stylizowany wizerunek trzymającego uniesioną szablę szwoleżera na koniu. U góry półkolem napis: SZWOLEŻER GWARDII CESARZA. U dołu półkolem napis: NAPOLEONA I.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-10, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Na początku XIX wieku losy żołnierza polskiego splotły się z dziejami napoleońskiej Francji. Polacy łączyli z Napoleonem nadzieje na odzyskanie niepodległości i w przyłączeniu się do jego działań militarnych widzieli jedyną szansę realizacji tych planów. Właśnie na fali takich nastrojów doszło do powstania wyjątkowej formacji - 1. Polskiego Pułku Szwoleżerów Gwardii Cesarskiej (Regiment de Chevau-Légers Polonais de la Garde Imperiale), jednostki złożonej z Polaków, ale wchodzącej w skład armii napoleońskiej, opłacanej ze skarbu cesarskiego. Dekret o utworzeniu pułku Napoleon wydał 6 kwietnia 1807 roku w Finckenstein (Kamieniec Suski). Na miejsce formowania oddziału i jego pierwszych ćwiczeń wyznaczono Warszawę. Pułk miał być jednostką elitarną - przyjmowano ochotników pochodzących głównie ze szlachty, którzy w umundurowanie, broń i konie musieli zaopatrzyć się na swój koszt. Dowódcą mianowano pułkownika Wincentego Krasińskiego, jego zastępcami zostali oficerowie francuscy.
Do legendy przeszła bitwa na przełęczy Somosierra w dniu 30 listopada 1808 roku - szwoleżerowie poprowadzeni do ataku przez Jana Leona Kozietulskiego dokonali rzeczy niezwykłej - w ciągu 8 minut, pod ciągłym ostrzałem artyleryjskim przebyli 2,5 kilometra górskiej drogi przegrodzonej czterema bateriami armat. Obrońcy pierzchli ogarnięci trwogą, otwierając drogę Napoleonowi na Madryt. Z około dwustu szwoleżerów biorących udział w szarży poległo osiemnastu, a trzydziestu dziewięciu zostało rannych.
Szwoleżerowie zapisali się w historii Polski jako nieustraszeni, wierni do końca, najwaleczniejsi z walecznych, a jednocześnie szykowni i pełni fantazji.
W czasach II Rzeczypospolitej tradycję 1. Polskiego Pułku Szwoleżerów Gwardii Cesarskiej kontynuował 1. Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego.
Polacy na Igrzyskach Olimpijskich
2004 rok
Igrzyska XXVIII Olimpiady - Ateny
Rewers: Wizerunek trzech biegaczy z malowidła na amforze panatenajskiej. Wokół na tle stylizowanej bieżni napis: IGRZYSKA XXVIII OLIMPIADY ATENY 2004.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-04, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W rywalizacji o organizację igrzysk w 2004 roku stolica Grecji pokonała wszystkich kontrkandydatów: Buenos Aires, Cape Town, Rzym i Sztokholm. Igrzyska XXVIII Olimpiady trwały od 13 do 29 sierpnia 2004 roku. Wystartowało w nich 10.500 zawodniczek i zawodników z 201 państw. Rywalizowali oni w 37 dyscyplinach na 38 obiektach sportowych. Odbyło się 301 ceremonii wręczania medali. Zawody olimpijskie zostały rozegrane na nowych lub zmodernizowanych obiektach sportowych w Atenach. Jedynie mecze piłkarskie zostały rozegrane w Salonikach, Volos, Heraklio i Patras. Finał zaś w Atenach. Konkurs pchnięcia kulą odbył się na starożytnym stadionie w Olimpii. Polskę reprezentowało około 202 zawodniczek i zawodników, którzy będą rywalizowali w 21 dyscyplinach. Polacy wystąpili tylko w jednej grze zespołowej - piłce siatkowej mężczyzn. Polscy sportowcy zdobyli 10 medali 3 złote, 2 srebrne, 5 brązowych.
2006 rok
XX Zimowe Igrzyska Olimpijskie Turyn
Rewers: W centralnej części stylizowane wizerunki biegnącego i strzelającego biathlonisty. Z lewej strony u dołu półkolem napis: XX ZIMOWE IGRZYSKA OLIMPIJSKIE. Z prawej strony pionowo napis: TURYN/2006, powyżej stylizowany wizerunek fragmentu tarczy strzelniczej.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-06, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapa orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
10 lutego 2006 r. na Stadionie Comunale Area w Turynie zapłonął znicz XX Zimowych Igrzysk Olimpijskich, a prezydent Włoch Carlo Azeglio Ciampi wypowiedział formułę: Dwudzieste Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Turynie uważam za otwarte. Dzień później rozpoczęły rywalizację zawodniczki i zawodnicy. O medale walczyli w biathlonie, bobslejach, kombinacji norweskiej, curlingu, narciarstwie wolnym, hokeju na lodzie, łyżwiarstwie figurowym, łyżwiarstwie szybkim, skokach narciarskich, narciarstwie alpejskim, narciarstwie biegowym, short-tracku, skeletonie, saneczkarstwie i snowboardzie.
Igrzyska zostały rozegrane w siedmiu miejscowościach: Turynie, Bardonechcii, Cesanie, Pinerolo, Pragelato, Sauze d'Oulx, Sestriere.
Po raz pierwszy w historii zimowych igrzysk sportowcy mieszkali w trzech wioskach olimpijskich - Turynie, Bardonechcii i Sestriere. Zostały rozdane 84 komplety medali, na starcie stanęło 2.500 zawodników z blisko 90 krajów. Przewidziano udział 2.500 trenerów i oficjeli, 650 sędziów i arbitrów, 10.000 przedstawicieli mediów. Igrzyska oglądało 1,5 mln widzów na arenach sportowych. Widownia telewizyjna to dodatkowe 4 miliardy ludzi na całym świecie.
2008 rok
Igrzyska XXIX Olimpiady - Pekin
Rewers: U góry napis: PEKIN / 2008. Pod napisem stylizowany wizerunek fal. W środku w kwadracie wizerunek logo Polskiego Komitetu Olimpijskiego, z lewej strony kwadratu napis: POLSKA, z prawej strony napis: REPREZENTACJA OLIMPIJSKA. U dołu stylizowany wizerunek dwóch wioślarzy w łodzi oraz stylizowane wizerunki fragmentów dwóch łodzi.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-08, pod orłem napis :ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W marcu 2008 r. o pekińskich Igrzyskach stało się dodatkowo głośno po dramatycznych, antyrządowych demonstracjach w Tybecie i ich stłumieniu przez władze. Na tym tle na nowo odżyły spory, czy Chiny dojrzały do organizacji największego sportowego święta. Działacze międzynarodowego ruchu olimpijskiego, mądrzejsi o fatalne dla sportu doświadczenia z lat: 1976, 1980 czy 1984, zdecydowanie odrzucili pomysły zbojkotowania Igrzysk – widząc w tej imprezie kolejną szansę na demokratyzację życia w Chinach.
Uroczystość otwarcia trwała 3,5 godziny i już dawno wyznaczono ją na godzinę ósmą wieczorem, ósmego dnia ósmego miesiąca, dwa tysiące ósmego roku co ma zapewnić imprezie murowane powodzenie, bowiem ósemka jest w chińskiej tradycji uważana za liczbę bardzo szczęśliwą. Zainteresowanie Igrzyskami było ogromne.
2010 rok
Polska Reprezentacja Olimpijska Vancouver
Rewers: Centralnie stylizowany wizerunek skoczka narciarskiego. Nad nim stylizowany wizerunek liścia klonu oraz stylizowany wizerunek logo Polskiego Komitetu Olimpijskiego. U góry półkolem napis: POLSKA REPREZENTACJA OLIMPIJSKA/VANCOUVER 2010.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-10, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W dniach 12-28 lutego 2010 roku kanadyjskie miasto Vancouver, sąsiadujące z nim Richmond oraz oddalone o nieco ponad 100 km Whistler gościło będą uczestników już XXI Zimowych Igrzysk Olimpijskich. Po raz pierwszy w historii ceremonie otwarcia i zamknięcia igrzysk odbyły się pod dachem. Z trybun okazałego stadionu BC Place w centrum stolicy Kolumbii Brytyjskiej oglądało blisko 60 tysięcy widzów.
2014
Polska Reprezentacja Olimpijska Soczi
Moneta została wyemitowana, aby upamiętnić polską reprezentację, która reprezentowała Polskę podczas Zimowych Igrzysk Olimpijski w Soczi w 2014 roku. Na rewersie widnieje wizerunek narciarza biegowego podczas biegu. W tle znajduje się wizerunek płatków śniegu. Z prawej strony przedstawione zostały koła olimpijskie. Wzdłuż otoku widnieje napis POLSKA REPREZENTACJA OLIMPIJSKA SOCZI 2014.
Średnica: 27 mm
Waga: 8,15 g
Rant: Napis NBP rozdzielony gwiazdkami
Metal: CuAl5Zn5Sn1 Nordic Gold
Nakład: 800 000 sztuk
Projektant rewersu: Robert Kotowicz
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska
Emitent: NBP
Mennica: Mennica Polska S.A.
Data emisji: 23.01.2014 r.
Reprezentacja Polski uczestniczyła we wszystkich dotychczasowych zimowych igrzyskach olimpijskich. Zadebiutowała w roku 1924 w Chamonix, ale skromna, ledwie siedmioosobowa ekipa nie odniosła tam sukcesu. Zresztą – niewiele brakowało by w zawodach nie wystartowała. Na miejsce dotarła w ostatniej chwili, a na ceremonii otwarcia igrzysk w rolę chorążego z konieczności wcielił się… jeden z dziennikarzy. W okresie międzywojennym na olimpijskich arenach biało - czerwoni nie odnieśli większych sukcesów, choć w ich szeregach występowali tak znakomici zawodnicy jak np. Stanisław Marusarz czy Bronisław Czech.
Na pierwszą medalową zdobycz czekaliśmy aż do roku 1956, kiedy to w Cortina d’Ampezzo po brąz w kombinacji norweskiej sięgnął Franciszek Gąsienica Groń. Kolejne igrzyska, w Squaw Valley (1960), przyniosły nam dwa medale łyżwiarek szybkich: srebrny Elwiry Seroczyńskiej i brązowy Heleny Pilejczyk. Potem nastąpiła trwająca dwanaście lat przerwa, choć i w Innsbrucku (1964), i w Grenoble (1968) mieliśmy niezłych biegaczy i skoczków narciarskich, alpejczyków, hokeistów, łyżwiarzy, saneczkarzy czy biathlonistów. I wreszcie – rok 1972 i Sapporo. Włączony w ostatniej chwili do reprezentacji Wojciech Fortuna po rekordowym skoku (111 m) wywalczył tam dla Polski historyczny, pierwszy złoty medal. Niestety, na kolejną olimpijską zdobycz przyszło nam czekać aż… 30 lat, do czasu gdy w Salt Lake City Adam Małysz, w odstępie zaledwie trzech dni, „wyskakał” najpierw brązowy (na mniejszym obiekcie), a potem srebrny medal (na skoczni dużej). Potem było już tylko lepiej. W Turynie (2006) biathlonista Tomasz Sikora zdobył srebrny, a biegaczka narciarska – Justyna Kowalczyk – brązowy medal. Jeszcze bardziej udane, wręcz znakomite, były igrzyska w Vancouver w roku 2010. Z Kanady biało-czerwoni przywieźli aż sześć medali. Sama Justyna Kowalczyk zdobyła po jednym każdego koloru. Adam Małysz był dwukrotnie „srebrny”, a zdobycz uzupełnił brązowy krążek drużyny łyżwiarek. Rosyjskie Soczi, w dniach 7–23 lutego 2014 r. było gospodarzem już XXII zimowych igrzysk.
Miasta w Polsce
2009 rok
Trzebnica – Sanktuarium św. Jadwigi
Rewers: Z lewej strony stylizowany wizerunek fasady Bazyliki pod wezwaniem św. Jadwigi i św. Bartłomieja. Z prawej strony stylizowany wizerunek fragmentu pocysterskiego kompleksu klasztornego w Trzebnicy. U góry półkolem napis: SANKTUARIUM św. JADWIGI. U dołu półkolem napis: TRZEBNICA.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Trzynastowieczna Trzebnica była miejscem życia i działalności św. Jadwigi Śląskiej, żony księcia Henryka I Brodatego. Z jej inicjatywy powstało tu opactwo cysterek z przyklasztornym kościołem pod wezwaniem św. Bartłomieja Apostoła i Najświętszej Marii Panny – obiekty zaliczane dzisiaj do zabytków klasy zerowej. Dzięki nim miasto zajmuje ważne miejsce na europejskim Szlaku Cysterskim i przyciąga tysiące turystów z całego świata. Zespół jest jednym z dwunastu zachowanych największych średniowiecznych zabytków architektury sakralnej w środkowej Europie. W ciągu wieków był kilkakrotnie przebudowywany.
Częstochowa - Jasna Góra
Rewers: Stylizowany wizerunek Bramy Lubomirskich oraz zespołu klasztornego zakonu paulinów w Częstochowie. U góry półkolem napis: JASNA GÓRA. U dołu półkolem napis: CZĘSTOCHOWA.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
CZĘSTOCHOWA - SŁAWNA JASNA GÓRA! Liczące ponad 240 tysięcy mieszkańców nowoczesne miasto ma z pewnością wiele powodów do dumy. Ale znane jest na całym świecie z racji istnienia w nim Sanktuarium Matki Bożej o ogromnej sile oddziaływania. Niewiele tylko miejscowości w dziejach chrześcijańskiej Europy zyskało podobny status. Częstochowa – jak Loreto, Lourdes czy Fatima – znalazła na trwałe miejsce w dziejach ludzkości.
2011 rok
Mława
Rewers: Centralnie, stylizowany wizerunek fragmentu Ratusza Miejskiego w Mławie. U góry, półkolem, napis: MŁAWA.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-11, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Dobrochna Surajewska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Mława to miasto wyrosłe na skrzyżowaniu szlaków handlowych, na styku różnych wpływów politycznych i kultur. Na arenę dziejów jako miasto w pełnym tego słowa znaczeniu wkroczyła w 1429 r., wtedy to książęta mazowieccy Siemowit V, Kazimierz II i Władysław I wydali w Płocku dokument lokacyjny dla Mławy. Młode jeszcze wówczas miasto było kilkakrotnie miejscem zjazdów regulujących nadgraniczne spory mazowiecko-krzyżackie, na które przybywała licznie miejscowa szlachta. Mława stanowiła ważny ośrodek handlowo-rzemieślniczy, uczestniczący zarówno w handlu lokalnym, jak i dalekosiężnym. Do miasta ściągało wielu kupców, nawet z dalekich Niderlandów, oraz przedstawicieli różnych rzemiosł.
Kalisz
Rewers: Centralnie, stylizowany wizerunek fragmentu kościoła i klasztoru OO. Franciszkanów w Kaliszu. U góry, półkolem, napis: KLASZTOR FRANCISZKANÓW. U dołu, półkolem, napis: KALISZ.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-11, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Franciszkanie osiedli w Kaliszu, najstarszym mieście w Polsce (łac. Kalis Poloniae urbs vetustissima) najwcześniej spośród wszystkich domów zakonnych w Wielkopolsce. Świątynia franciszkańska w Kaliszu nosi wezwanie św. Stanisława BM. Otoczona z jednej strony ramionami Prosny, wpisana w najstarsze granice miasta okolonego niegdyś murami, do dziś fascynuje i zadziwia swoją historią i pięknem. W trakcie licznych najazdów i pożarów pod koniec XIII w. i w pierwszej połowie XIV w. kościół Franciszkanów uległ zniszczeniu. Jego odbudowa – realizowana z pomocą finansową Kazimierza Wielkiego – trwała do 1339 r.
Papież Jan Paweł II
2003 rok
Jan Paweł II – 25-lecie pontyfikatu
Rewers: Na tle stylizowanego krzyża: wizerunek Jana Pawła II wspartego na pastorale; u góry z prawej strony napis: 25-LECIE / PONTYFIKATU; u dołu napis: JAN PAWEŁ II.
Awers: Na tle stylizowanego krzyża: z prawej strony u dołu wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej; poniżej, w środkowej części napis: 2 Zł; nad orłem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2003. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Wybór Polaka na papieża, dokonany 16 października 1978 r. na konklawe w Kaplicy Sykstyńskiej w Rzymie, stanowi zwieńczenie tysiąca lat chrześcijaństwa w Polsce. Naród włączony w 966 r. przez chrzest do rodziny narodów Europy przeszedł długą i niezwykle burzliwą drogę. W drugiej połowie XX w., po okropnościach i zniszczeniach II wojny światowej, ogromną rolę odegrał Kardynał Stefan Wyszyński, znany jako Prymas Tysiąclecia. W tydzień po pamiętnym konklawe, podczas specjalnej audiencji dla Polaków, nowo wybrany Papież oddał mu hołd, mówiąc: „Czcigodny i Umiłowany Księże Prymasie! Pozwól, że powiem po prostu, co myślę. Nie byłoby na Stolicy Piotrowej tego Papieża - Polaka, który dziś pełen bojaźni Bożej, ale i pełen ufności rozpoczyna nowy pontyfikat, gdyby nie było Twojej wiary, niecofającej się przed więzieniem i cierpieniem. Twojej heroicznej nadziei. Twego zawierzenia bez reszty Matce Kościoła w Ojczyźnie naszej, które związane są z Twoim biskupim i prymasowskim posługiwaniem”. To wzruszające wyznanie najlepiej i najgłębiej wyraża rodowód i treść określenia „Papież – Polak”.
2005 rok
Jan Paweł II
Rewers: Z lewej strony wizerunek Papieża Jana Pawła II. Z prawej strony stylizowany wizerunek fragmentu Bazyliki św. Piotra w Rzymie oraz napis: JAN / PAWEŁ II. U góry półkolem napis: 1920-2005.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-05, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewa łapa orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Jan Paweł II był 264. papieżem. Przeżył 84 lata 10 miesięcy i 15 dni. Jego pontyfikat trwał 26 lat 5 miesięcy i 17 dni. Obliczono, że średnia długość trwania pontyfikatu dotychczasowych papieży wynosi około 7 i pół roku. Papież z Polski sprawował zatem, statystycznie rzecz ujmując, jakby cztery pontyfikaty. Stało się tak mimo zbrodniczego zamachu, który 13 maja 1981 r. miał położyć kres jego życiu.
Jan Paweł II (Karol Wojtyła) urodził się 18 maja 1920 r. w Wadowicach. Dwa dni później został ochrzczony w miejscowym kościele parafialnym Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny przez księdza Franciszka Żaka. Jako papież trzykrotnie odwiedził rodzinne miasto.
2014 rok
Kanonizacja Jana Pawła II
Moneta została wyemitowana, aby upamiętnić kanonizację Jana Pawła II, która miała miejsce 27 kwietnia 2014 roku. W centralnej części rewersu monety widnieje wizerunek Jana Pawła II, według zdjęcia Grzegorza Gałązki.
Wykonana ze stopu metali Nordic Gold (CuAl5Zn5Sn1) - tzw. złoto nordyckie.
Średnica: 27 mm
Waga: 8,15 g
Rant: Napis NBP rozdzielony gwiazdkami
Nakład: 1 600 000 sztuk
Projektant rewersu: Andrzej Nowakowski
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska
Emitent: NBP
Mennica: Mennica Polska S.A.
Data emisji: 15.04.2014 r.
Kanonizacja (od łac. canonizatio) oznacza „ogłoszenie świętym”, czyli oficjalne uznanie przez Stolicę Apostolską świętości życia danej osoby, ogłoszenie jej przez papieża za godną kultu publicznego w Kościele powszechnym oraz wpisanie do szacownego katalogu świętych. Kanonizacja wieńczy wieloletni proces kanonizacyjny i różni się od beatyfikacji tym, że o ile beatyfikacja zapoczątkowuje oficjalny kult osoby błogosławionej w Kościele lokalnym, czyli na terenie określonej diecezji bądź kraju, o tyle kanonizacja rozciąga ten kult na cały Kościół.
Jan Paweł II podczas 51 uroczystości kanonizacyjnych ogłosił świętymi 482 osoby, z których większość to męczennicy za wiarę chrześcijańską. Po 9 latach, które upłynęły od śmierci Papieża z Polski, on sam – beatyfikowany 1 maja 2011 r. przez Benedykta XVI – zostaje włączony do grona świętych. Tak spełnia się wołanie tłumów zgromadzonych na placu Świętego Piotra w Rzymie w dniu jego pogrzebu: „Santo Subito!”, czyli „Święty od zaraz!”. Akt uroczystej kanonizacji potwierdza wielkość Jana Pawła II, jego niezłomność w wyznawaniu i głoszeniu Ewangelii, a także ogromne uznanie i wdzięczność za dar niezwykłego pontyfikatu, który otrzymuje wyjątkowe miejsce w historii świata, Kościoła katolickiego i Polski.
Herby województw
2004 rok
Województwo Pomorskie
Rewers: Herb województwa pomorskiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Siedzibą władz województwa jest Gdańsk. Obejmuje obszar o powierzchni 18 310,34 km². Jest najdalej wysuniętym na północ województwem państwa.
Województwo Łódzkie
Rewers: Herb województwa łódzkiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak / Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Położone w centralnej części kraju. Obejmuje obszar o powierzchni 18 218,95 km². Siedzibą władz województwa jest Łódź.
Województwo Lubuskie
Rewers: Herb województwa lubuskiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Województwo lubuskie – województwo w zachodniej Polsce, utworzone w 1999 roku – w wyniku reformy administracyjnej. Siedzibą wojewody jest Gorzów Wielkopolski, zaś władz samorządu województwa – Zielona Góra.
Województwo Małopolskie
Rewers: Herb województwa małopolskiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Województwo zajmuje powierzchnię 15 182 km² i jest jednym z mniejszych w Polsce. W obecnym kształcie powstało 1 stycznia 1999 r. w wyniku reformy administracyjnej. Siedzibą wojewody i sejmiku jest Kraków.
Województwo Lubelskie
Rewers: Herb województwa lubelskiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Obejmuje głównie południową połowę Niziny Południowopodlaskiej, Polesie Zachodnie i Wołyńskie (po Bug) oraz Wyżynę Lubelską, mały obszar Wyżyny Wołyńskiej, większość polskiego Roztocza i skraj Kotliny Sandomierskiej. Siedzibą władz wojewódzkich jest Lublin. Jest najdalej wysuniętym na wschód województwem w Polsce.
Województwo Śląskie
Rewers: Herb województwa śląskiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Obejmuje wschodnią część Górnego Śląska i zachodnią część zachodniej Małopolski, w tym Zagłębie Dąbrowskie, Zagłębie Krakowskie, Żywiecczyznę i Częstochowę. Siedzibą władz województwa są Katowice.
Województwo Opolskie
Rewers: Herb województwa opolskiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Jest obecnie najmniejszym województwem w Polsce. Według danych z 30 czerwca 2020 r. było też województwem z najmniejszą liczbą mieszkańców – 980 771 mieszkańców. Siedzibą władz województwa jest Opole.
Województwo Mazowieckie
Rewers: Herb województwa mazowieckiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Województwo zostało utworzone 1 stycznia 1999 roku i znajdujące się w środkowej i wschodniej części Polski. Obejmuje obszar o powierzchni 35 558,47 km². Siedzibą władz województwa jest Warszawa.
Województwo Podlaskie
Rewers: Herb województwa podlaskiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Położone jest w północno-wschodniej części kraju. Przez jego środek przepływa Narew. Siedzibą władz województwa jest Białystok.
2005 rok
Województwo Świętokrzyskie
Rewers: Herb województwa świętokrzyskiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W przybliżeniu obejmuje większą część obszaru dawnego województwa kieleckiego, część tarnobrzeskiego (powiaty opatowski, sandomierski i staszowski) oraz skrawki radomskiego, piotrkowskiego i częstochowskiego. Siedzibą sejmiku województwa są Kielce
Województwo Wielkopolskie
Rewers: Herb województwa wielkopolskiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Województwo utworzone w 1999 w środkowo-zachodniej Polsce, na Pojezierzu Wielkopolskim i Nizinie Południowowielkopolskiej, w dorzeczu środkowej Warty; dzieli się na 4 miasta na prawach powiatu, 31 powiatów i 226 gmin, które zamieszkuje około 3,5 mln osób (30 czerwca 2020); siedzibą wojewody i władz samorządu województwa jest Poznań.
Województwo Warmińsko-Mazurskie
Rewers: Herb województwa warmińsko-mazurskiego.
Awers: Wizerunek orła, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, na tle mapy Polski oraz napisy: 2 ZŁ, RZECZPOSPOLITA POLSKA i oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Urszula Walerzak / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Położone jest w północno-wschodniej części kraju. Siedzibą wojewody i władz samorządu województwa jest Olsztyn.
Historyczne miasta w Polsce
2005 rok
Cieszyn
Rewers: Stylizowany wizerunek Rotundy św. Mikołaja. Z lewej strony romańska kolumna podtrzymująca sklepienie. U góry półkolem napis: CIESZYN.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2005. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Cieszyn – miasto położone na granicy Polski i Czech może się poszczycić bardzo długą i skomplikowaną historią. Według legendy miasto zostało założone w 810 r. przez trzech synów króla polskiego Leszka III. W rzeczywistości Cieszyn powstał w X w. jako gród broniący południowej granicy państwa polskiego. Z powstałego wokół podgrodzia rozwinęło się samodzielne miasto.
Gniezno
Rewers: Stylizowany wizerunek Katedry Wniebowzięcia NMP w Gnieźnie od strony wschodniej. Z prawej i z lewej strony stylizowane wizerunki fragmentów bordiury z Drzwi Gnieźnieńskich z Katedry Wniebowzięcia NMP. U dołu napis: GNIEZNO.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2005. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Gniezno położone jest na Nizinie Wielkopolskiej, na wysokości około 100 m n.p.m., pomiędzy trzema jeziorami. Jest to jedno z miast najsilniej związanych z dziejami Polski, pierwsza stolica, kolebka polskiej państwowości.
Włocławek
Rewers: Stylizowany wizerunek bazyliki katedralnej p.w. Wniebowzięcia NMP we Włocławku, od strony południowo-wschodniej. U góry napis: WŁOCŁAWEK.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2005. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Początki Włocławka sięgają połowy IX wieku. Powstała wówczas otwarta osada w widłach Wisły i Zgłowiączki. W połowie X wieku w jej sąsiedztwie wzniesiono gród, który we wczesnopiastowskim państwie polskim pełnił ważną rolę administracyjną jako siedziba kasztelanii. Rozwijała się także osada na podgrodziu. W XI w. odbywały się targi, a w 1065 r. istniał już kościół.
Kołobrzeg
Rewers: Stylizowany wizerunek latarni morskiej w Kołobrzegu. U góry półkolem napis: KOŁOBRZEG.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2005. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Początki Kołobrzegu sięgają VII w. n.e., kiedy to w północnej części Wyspy Solnej powstała osada zajmująca się warzeniem soli, która później dała początek średniowiecznemu założeniu miejskiemu.
2006 rok
Chełm
Rewers: Stylizowany wizerunek Bazyliki p.w. Narodzenia NMP. U góry półkolem napis: CHEŁM.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2006. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Moje rodzinne miasto.
Jarosław
Rewers: Stylizowany wizerunek kamienicy Orsettich. U dołu napis: JAROSŁAW.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2006. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Leży w historycznej ziemi przemyskiej. Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1375 roku położone było w XVI wieku w województwie ruskim. Jarosław uzyskał prawo składu w 1443 roku.
Legnica
Rewers: Zamek Piastów legnicko-brzeskich - widok od strony wschodniej. Z lewej strony stylizowany wizerunek drzew. U góry z prawej strony półkolem napis: LEGNICA.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2006. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Legnica uzyskała lokację miejską przed 1252 rokiem. W latach 1809–1945 Legnica była stolicą rejencji legnickiej w pruskiej prowincji Śląsk. Od 1 czerwca 1975 r. do 31 grudnia 1998 miasto było stolicą województwa legnickiego. Od 1992 r. stolica diecezji legnickiej Kościoła rzymskokatolickiego.
Bochnia
Rewers: Stylizowany wizerunek Kościoła p.w. św. Mikołaja, poniżej stylizowany wizerunek narzędzi górniczych z herbu Bochni. U góry półkolem napis: BOCHNIA.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2006. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Bochnia należy do najstarszych miast Małopolski. Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych pochodzi z 1198 – Patriarcha Jerozolimy Aymar w piśmie potwierdził darowanie przez rycerza Mikora Gryfitę soli z Bochni klasztorowi Bożogrobców w Miechowie. Była to sól warzona, uzyskiwana z okolicznych źródeł solankowych.
Kalisz
Rewers: W centralnej części wizerunek ratusza w Kaliszu. U góry półkolem napis: KALISZ.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2006. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Od 1314 do II rozbioru Polski Kalisz był stolicą województwa kaliskiego. Od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku był miejscem obrad sejmików elekcyjnych województwa kaliskiego. Następnie został stolicą departamentu kaliskiego w Księstwie Warszawskim, w Królestwie Polskim stolicą województwa (do 1837), później (w latach 1837–1845 i 1867–1918) stolicą guberni. W latach 1975–1998 był stolicą województwa kaliskiego.
Żagań
Rewers: Stylizowany wizerunek elewacji frontowej Pałacu Książęcego w Żaganiu. U góry stylizowany wizerunek jednego z maszkaronów oraz element architektury wieńczący okna pałacu. U dołu napis: ŻAGAŃ.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2006. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Żagań jest lokalnym ośrodkiem usługowo-przemysłowym, a także węzłem komunikacyjnym, w którym zbiega się droga krajowa nr 12 i dwie drogi wojewódzkie oraz kilka linii kolejowych. Miasto jest siedzibą dowództwa 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej oraz kilku innych jednostek wojskowych.
Elbląg
Rewers: Stylizowany wizerunek Bramy Targowej. W tle z prawej strony zarys budynków, z lewej strony stylizowane wizerunki drzew. Z prawej strony napis: ELBLĄG.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2006. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Elbląg leży w historycznych Prusach Górnych, na obszarze dawnego bałtyckiego terytorium plemiennego Pogezanii. Stanowi również część Powiśla. Jest jednym ze spenetrowanych archeologicznie polskich miast, dzięki czemu elbląskie muzeum posiada unikatowe eksponaty (np. średniowieczną windę).
2007 rok
Świdnica
Rewers: Wizerunek Kościoła Pokoju w Świdnicy. U dołu napis: ŚWIDNICA.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Miasto w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu świdnickiego. Miasto leży historycznie na Dolnym Śląsku, na Przedgórzu Sudeckim, nad rzeką Bystrzycą. Świdnica wchodzi w skład aglomeracji wałbrzyskiej. Osada wspominana już w 1243 roku, po raz pierwszy wzmiankowana jako miasto już 3 września 1267 roku.
Historyczne miasta w Polsce - ciąg dalszy
2007 rok
Słupsk
Rewers: Wizerunek Zamku Książąt Pomorskich w Słupsku. Z lewej i z prawej strony stylizowane wizerunki zieleni. U góry z prawej strony półkolem napis: SŁUPSK.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Miasto na prawach powiatu w północnej Polsce, w województwie pomorskim, siedziba władz powiatu słupskiego oraz gminy Słupsk. Leży na Pobrzeżu Koszalińskim, nad Słupią, przy trasie europejskiej E28, dawna siedziba książąt pomorskich. W latach 1975‒1998 Słupsk był siedzibą władz administracyjnych województwa słupskiego. Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z roku 1013. Prawa miejskie Słupsk otrzymał 20 sierpnia 1265 roku z rąk księcia gdańskiego Świętopełka II.
Gorzów Wielkopolski
Rewers: Wizerunek Kościoła Katedralnego pw. Wniebowzięcia NMP w Gorzowie Wielkopolskim. Na dole stylizowany trotuar. W otoku napis: GORZÓW WIELKOPOLSKI.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Miasto na prawach powiatu w zachodniej Polsce. Siedziba wojewody lubuskiego wraz z zespoloną administracją rządową na terenie województwa lubuskiego oraz powiatu gorzowskiego. Prawa miejskie Gorzów Wielkopolski otrzymał w 1257 roku.
Racibórz
Rewers: Wizerunek Wieży Więziennej w Raciborzu. W tle stylizowany wizerunek Odry z lotu ptaka. Z prawej strony napis: RACIBÓRZ.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Racibórz jest obok Opola jedną z historycznych stolic Górnego Śląska, gdzie rezydowali książęta opolsko-raciborscy. Do dzisiaj zachowało się wiele cennych zabytków, m.in. kaplica zamkowa pw. św. Tomasza Kantuaryjskiego, zwana perłą gotyku śląskiego. Miasto jako pierwsze w Polsce i Europie otrzymało certyfikat Systemu Zarządzania Środowiskowego ISO 14001.
Kwidzyn
Rewers: Wizerunek zespołu katedralno-zamkowego w Kwidzynie. U dołu napis: KWIDZYN.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Miasto w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, położone nad rzeką Liwą, prawym dopływem Nogatu, 5 km od Wisły, siedziba władz powiatu. Kwidzyn leży na obszarze dawnej Pomezanii, w historycznych Prusach Górnych, a także na Powiślu. Z ciekawostek to w maju 2007 r. w kryptach kwidzyńskiej konkatedry odnaleziono szczątki ciał mistrzów krzyżackich. Udało ustalić się tożsamość wszystkich trzech mistrzów – Wernera von Orselna, Ludolfa Königa von Wattzau oraz Henryka von Plauena.
Tarnów
Rewers: Wizerunek ratusza w Tarnowie. U dołu półkolem napis: TARNÓW.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Miasto lokowane przez Spycimira herbu Leliwa, na podstawie dokumentu wystawionego przez kancelarię króla Władysława Łokietka z 7 marca 1330 roku. Zachował się historyczny zespół architektoniczno-urbanistyczny miasta.
Przemyśl
Rewers: Wizerunek Bazyliki Archikatedralnej pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Przemyślu. U góry z lewej strony półkolem napis: PRZEMYŚL.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Przemyśl był miastem królewskim I Rzeczypospolitej i stolicą ziemi przemyskiej wchodzącej w skład województwa ruskiego. Był miastem stołecznym starostwa przemyskiego w drugiej połowie XVI wieku.
Brzeg
Rewers: Wizerunek fragmentu portalu Bramy Zamkowej z Zamku Piastów Śląskich w Brzegu. Z lewej i prawej strony Bramy stylizowane wizerunki ornamentów roślinnych. U góry półkolem napis: BRZEG.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Nazwa miasta pochodzi od polskiej nazwy na „brzeg rzeki”. Przez miasto przepływa Odra.
Kłodzko
Rewers: Stylizowany wizerunek Twierdzy Kłodzkiej w ujęciu z lotu ptaka oraz fragmentów zabudowy miejskiej Kłodzka. U dołu napis: KŁODZKO.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Kłodzko po raz pierwszy pojawia się na kartach historii w 981 r. po łacinie jako castellum Kladsko. Nazwa ta wywodzi się od surowca drzewnego do budowy obiektów architektonicznych drewnianych kłód.
Płock
Rewers: Wizerunek bazyliki katedralnej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku oraz w tle jej cień. Z lewej strony półkolem napis: PŁOCK.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Miasto w Polsce, na prawach powiatu, położone na Pojezierzu Dobrzyńskim i w Kotlinie Płockiej, nad Wisłą, w województwie mazowieckim, siedziba ziemskiego powiatu płockiego; historyczna stolica Mazowsza oraz stolica Polski w latach 1079–1138; siedziba rzymskokatolickiej kurii diecezji płockiej.
Łomża
Rewers: Wizerunek katedry pw. św. Michała Archanioła w Łomży. U dołu półkolem napis: ŁOMŻA.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Miasto królewskie Korony Królestwa Polskiego w województwie mazowieckim. Miejsce obrad sejmików ziemskich ziemi łomżyńskiej od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku.
Stargard Szczeciński
Rewers: Wizerunek Kolegiaty pod wezwaniem NMP Królowej Świata w Stargardzie Szczecińskim. U góry półkolem napis: STARGARD SZCZECIŃSKI.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowsk
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Stargard należy do najstarszych grodów na Pomorzu Zachodnim. Początki jego powstania sięgają VIII – IX wieku, gdy to około 1 km na południe od dzisiejszego centrum rozwinęła się osada Osetno. Jej mieszkańcy przyczynili się do budowy grodu w zakolu rzeki Iny – w okolicy obecnie istniejącej Baszty Białogłówki.
2008 rok
Piotrków Trybunalski
Rewers: Wizerunek Zamku Królewskiego w Piotrkowie Trybunalskim. U góry z lewej strony powiększony wizerunek Orła Jagiellonów umieszczonego na ścianie zamku. Z lewej strony półkolem napis: PIOTRKÓW oraz u góry z prawej strony półkolem napis: TRYBUNALSKI.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2008. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Piotrków był miastem królewskim w starostwie piotrkowskim w powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku. Dopełnienie nazwy o przymiotnik Trybunalski nastąpiło po II wojnie światowej.
Konin
Rewers: Wizerunek Słupa Milowego z 1151 r. Z lewej i z prawej strony Słupa stylizowane wizerunki drzew. U góry półkolem napis: KONIN.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2008. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Leży w Dolinie Konińskiej, nad Wartą; główny ośrodek Konińskiego Zagłębia Węgla Brunatnego. Konin uzyskał lokację miejską przed 1293
Bielsko-Biała
Rewers: Wizerunek Ratusza w Bielsku-Białej. U góry stylizowany wizerunek chmur oraz napis: BIELSKO / -BIAŁA.
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2008. Poniżej orła stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz z bramą o rozwartych wrotach, z uniesioną kratą w prześwicie. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Bielsko-Biała formalnie powstało 1 stycznia 1951 r. z połączenia położonego na Śląsku Cieszyńskim Bielska, o którym pierwsze wzmianki pochodzą z przełomu XIII i XIV wieku oraz małopolskiej Białej założonej w końcu XVI wieku.
2010 rok
Trzemeszno
Rewers: Centralnie stylizowany wizerunek fasady bazyliki pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP i św. Michała Archanioła. Nad nim półkolem napis: TRZEMESZNO. Z lewej strony fragment kolumny z kostkowym kapitelem, pozostałością po pierwotnym kościele romańskim.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-10, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2010-07-29
Dzieje Trzemeszna są nierozerwalnie związane z początkiem państwowości polskiej i kultem św. Wojciecha. Tradycja głosi, że biskup, zmierzając z misją do Prus, odpoczywał opodal tutejszego źródełka, które nabrało cudownej mocy uzdrawiającej Po męczeńskiej śmierci św. Wojciecha jego ciało, przed przeniesieniem do katedry gnieźnieńskiej, złożono w trzemeszeńskim kościele. Wydarzenie to upamiętnia herb Trzemeszna, przedstawiający postać św. Wojciecha ubranego w strój liturgiczny, infułę, kapę oraz paliusz i dzierżącego w ręku atrybuty męczeńskiej śmierci: wiosło oraz dwie włócznie (wcześniej maczugę).
Gorlice
Rewers: Na tle stylizowanego zarysu miasta Gorlice z Bazyliką Narodzenia Najświętszej Marii Panny z lewej strony, wizerunek naftowego szybu wydobywczego. Z jego prawej strony stylizowany wizerunek pierwszej na świecie ulicznej lampy naftowej w Gorlicach. U góry półkolem napis: GORLICE.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-10, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2010-10-19
Gorlice to zatopione w zieleni Beskidu Niskiego miasto na pograniczu polsko-słowackim w województwie małopolskim. Jako stolica powiatu łączy w sobie funkcje turystycznego i gospodarczego centrum regionu. Gorlice w swej ponad sześciowiekowej historii przeżywały wzloty i upadki - były niszczone przez wojny i pożary, ale doświadczały też szybkiego wzrostu gospodarczego m.in. za sprawą złóż ropy naftowej.
Odkrycie złóż ropy naftowej skłoniło do przyjazdu do Gorlic Ignacego Łukasiewicza (1822-1882) - aptekarza, wynalazcę i przedsiębiorcę naftowego uznawanego za twórcę polskiego przemysłu naftowego. To właśnie on, wraz z Janem Zehem, podczas badań prowadzonych we Lwowie uzyskał z ropy naftę. W Gorlicach skonstruował uliczną lampę naftową, która w 1854 r. po raz pierwszy na świecie zapłonęła przy skrzyżowaniu ulic w dzielnicy Zawodzie. Miejsce to upamiętnia kapliczka z figurą Chrystusa Frasobliwego. Po czteroletnim pobycie I. Łukasiewicza w Gorlicach pozostały liczne pamiątki, m.in. w budynku ratusza, gdzie niegdyś mieściła się dzierżawiona przez niego apteka, oraz w Muzeum Regionalnym PTTK przy ul. Wąskiej.
Miechów
Rewers: Centralnie, stylizowany wizerunek fragmentu Bazyliki Grobu Bożego w Miechowie. Z lewej strony, w układzie pionowym, napis: MIECHÓW.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-10, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2010-11-17
Miechów to miasto o bogatej historii i wielu ujmujących pięknem miejscach, których walory doceniają zarówno mieszkańcy, jak i przybywający tu goście. Położone jest w województwie małopolskim, 40 km na północ od Krakowa. Panoramę miasta zdobi Bazylika Grobu Bożego z charakterystyczną wieżą, na szczycie której posadowiony jest hełm symbolizujący kulę ziemską i figura Chrystusa Zmartwychwstałego.
Początki Miechowa datowane są na rok 1163, kiedy to możnowładca Jaksa z rodu Gryfitów sprowadził z Jerozolimy na ziemię miechowską zakonników - Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego, zwanych bożogrobcami, którym zbudował kościół, klasztor i nadał liczne dobra.
Pod Miechowem rozegrała się jedna z najtragiczniejszych bitew powstania styczniowego. Została wówczas zniszczona niemalże cała zabudowa miejska, z wyjątkiem kompleksu kościelno-klasztornego. Jednakże obecne rozplanowanie miasta nawiązuje do układu średniowiecznego, zwłaszcza usytuowanie i kształt rynku, placu Tadeusza Kościuszki oraz siatki ulic.
Ważne rocznice
1998 rok
100-lecie odkrycia radu i polonu
Rewers: Po prawej stronie sylwetki: Marii Skłodowskiej-Curie i Piotra Curie na tle symboli z układu okresowego pierwiastków. W środkowej części napis: 100-LECIE /ODKRYCIA / POLONU i RADU.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-98, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: gładki
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Polon i rad, dwa radioaktywne pierwiastki chemiczne, zostały odkryte przez małżeństwo: Marię Skłodowską-Curie i Piotra Curie. Maria Skłodowska jest współtwórczynię nauki o promieniotwórczości, autorkę pionierskich prac z fizyki i chemii jądrowej.
1999 rok
150. rocznica śmierci Fryderyka Chopina
Rewers: Półpostać Fryderyka Chopina na tle fragmentu stylizowanego fortepianu. U góry z lewej strony napis: FRYDERYK CHOPIN, poniżej portretu napis: 150. ROCZNICA ŚMIERCI.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-99, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: NARODOWY BANK POLSKI
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Chopin należy do najpopularniejszych kompozytorów świata, jego utwory - do najczęściej wykonywanych. Tajemnicą jego geniuszu pozostaje zrozumiałość jego muzyki dla ludzi dalekich Polsce tak geograficznie, jak i kulturowo. W miejscach pobytu Chopina znajdują się muzea i pomniki, odbywają się festiwale. Rocznice obchodzone są na całym świecie, szczególnie uroczyście w Polsce.
2000 rok
1000-lecie zjazdu w Gnieźnie
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-00, pod orłem napis ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW
Rewers: Stylizowany wizerunek awersu denara Bolesława Chrobrego. Z prawej strony insygnia władzy: włócznia św. Maurycego oraz jabłko cesarskie. Wokół napis: 1000-LECIE ZJAZDU W GNIEŹNIE.
Na boku napis: Narodowy Bank Polski rozdzielony gwiazdką.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska.
Projektant rewersu: Robert Kotowicz.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Była to pielgrzymka Ottona III Cesarza Niemiec do grobu św. Wojciecha, a także spotkanie z Bolesławem Chrobrym. Podczas zjazdu w Gnieźnie w 1000 roku Bolesław Krzywousty podarował relikwię, ramie Św. Wojciecha Ottonowi III. Cesarz Niemiec podarował Chrobremu kopię włóczni św. Maurycego oraz symbolicznie położył swój diadem na głowie Bolesława co przyczyniło się do późniejszej koronacji na Króla Polski.
Przełom tysiącleci
Awers: W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Wokół orła dekoracyjny relief. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, u dołu półkolem oznaczenie roku emisji: 2000 oraz napis: 2 ZŁOTE. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: W centralnej części widoczne w zależności od kąta patrzenia stylizowane: księżyc i gwiazdy oraz oznaczenie roku: 2000 lub słońce i oznaczenie roku: 2001. W otoku napis: 2000 LAT.
Na boku napis: NARODOWY BANK POLSKI rozdzielony gwiazdką.
Projektant monety: Robert Kotowicz.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Rok 2000 postrzegany jest jako przełomowe wydarzenie właściwie pod każdą szerokością geograficzną. W gruncie rzeczy jest tylko kolejną datą w kalendarzu. Chociaż żyjemy w dobie komputerów i Internetu, łączności satelitarnej i robotyzacji, to nadal mamy skłonność do magicznego traktowania okrągłych liczb w zapisie dat.
1000-lecie Wrocławia
Rewers: Posąg św. Jana Chrzciciela na tle stylizowanej panoramy Wrocławia. U dołu półkolem napis: 1000-LECIE WROCŁAWIA.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-00, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: NARODOWY BANK POLSKI
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Około 990 roku Wrocław znalazł się w państwie Piastów. Był jednym z głównych ośrodków władzy książęcej, szybko stał się również ważnym ośrodkiem rzemieślniczym, handlowym, wojskowym, politycznym i religijnym. W 1000 roku, decyzją papieża Sylwestra II, potwierdzoną następnie przez cesarza Ottona III, utworzono odrębną polską metropolię gnieźnieńską, zależną jedynie od papieża.
Wielki Jubileusz Roku 2000
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-00, pod orłem napis ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: Na tle krzyża w centralnej części połączone greckie litery: Χ (chi) i Ρ (rho) - monogram Chrystusa oraz Α (alfa) i ω (omega) - wczesnochrześcijański symbol Jezusa Chrystusa. Pomiędzy ramionami krzyża symbole Ewangelistów: człowiek i napis: Św. Mateusz, lew i napis: Św. Marek, byk i napis: Św. Łukasz oraz orzeł i napis: Św. Jan. W otoku napis: WIELKI JUBILEUSZ ROKU 2000.
Na boku napis: Narodowy Bank Polski rozdzielony gwiazdką.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska.
Projektant rewersu: Ewa Olszewska-Borys.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Jubileuszowy Rok 2000 został ogłoszony przez Papieża Jana Pawła II Bullą "Incarnationis Mysterium" z 29 listopada 1998 r. Jego obchody rozpoczął o północy 24 grudnia 1999 r. Papież, otwierając Drzwi Święte, podczas Pasterki w Bazylice świętego Piotra w Watykanie. Jednocześnie otwarte zostały Drzwi Święte w trzech pozostałych Bazylikach Patriarchalnych Rzymu. Rok 2000 jest więc zarazem Rokiem Świętym zwyczajnym, co wynika z upływu czasu, a jednocześnie Rokiem Jubileuszowym na przełomie dwóch tysiącleci.
2001 rok
XII Międzynarodowy Konkurs im. Henryka Wieniawskiego
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-01, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: Wizerunek Henryka Wieniawskiego. Z lewej strony napis: HENRYK / WIENIAWSKI / 1835-1880 na tle zarysu skrzypiec i pulpitu skrzypcowego.
Na boku ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska.
Projektant rewersu: Robert Kotowicz.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W celu rozpropagowania i spopularyzowania twórczości Henryka Wieniawskiego, poznańskie Towarzystwo Muzyczne utworzyło Międzynarodowy Konkurs im. Henryka Wieniawskiego, który należy do najstarszych imprez tego typu. Ponadto, dla podkreślenia rangi i znaczenia dorobku twórczego swego patrona Towarzystwo podjęło starania, aby rok 2001 został ogłoszony rokiem Henryka Wieniawskiego.
100. rocznica urodzin Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-01, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: Wizerunek Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Z lewej strony daty: 1901 / 1981. Wokół napis: 100-LECIE URODZIN KS. KARD. STEFANA WYSZYŃSKIEGO.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska.
Projektant rewersu: Ewa Olszewska-Borys.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Po śmierci kardynała Augusta Hlonda, jesienią 1948 r., Kardynał Stefan Wyszyński został mianowany arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim, Prymasem Polski. Sytuacja w Polsce nie była łatwa. Kraj z trudem dźwigał się ze zniszczeń wojennych, a władza komunistyczna umacniała terror, niszcząc najbardziej wartościowych Polaków. Z czasem przyszła także kolej na Kościół, który zawsze był ostoją polskości i patriotyzmu. Rozpoczęło się prześladowanie. Arcybiskup Wyszyński, rozumiejąc powagę sytuacji w kraju, podjął decyzję prowadzenia rozmów z władzami, aby szukać rozwiązań pokojowych. 14 kwietnia 1950 r. zostało podpisane porozumienie. Wobec braku Konstytucji, Konkordatu oraz jakichkolwiek umów i uzgodnień z władzami była to jedyna płaszczyzna prawna, do której można było odwołać się. Rząd nie zamierzał jednak przestrzegać zawartego porozumienia. Rozpoczęły się aresztowania księży, odbieranie dóbr kościelnych, likwidacja stowarzyszeń religijnych i instytucji charytatywnych, a wreszcie próba ingerencji w obsadzanie stanowisk kościelnych.
15-lecie orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (1986-2001)
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-01, pod orłem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers: W centralnej części stylizowany wizerunek głowy orła w koronie. Na jego tle stylizowane wizerunki wagi i kart papieru. Wokół napis: TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY 15-LECIE ORZECZNICTWA.
Na boku ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska.
Projektant rewersu: Andrzej Nowakowski.
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Sądownictwo konstytucyjne we współczesnym świecie uważane jest za jedną z najważniejszych gwarancji konstytucyjności prawa i systemu politycznego opartego na konstytucji. Stanowi istotny element demokratycznego państwa prawa, zbudowanego według zasady trójpodziału władzy. Sądowa kontrola prawa jest ważną gwarancją równowagi między władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, swojego rodzaju zabezpieczeniem porządku konstytucyjnego. Orzecznictwo konstytucyjne, a szczególnie instytucja skargi konstytucyjnej, w różnych jej postaciach, zajmują także ważne miejsce w systemie ochrony praw człowieka i obywatela przed nadmierną ingerencją państwa i jego organów.
2003 rok
150-lecie narodzin przemysłu naftowego i gazowniczego
Rewers: Wizerunek pioniera przemysłu naftowego i wynalazcę Ignacego Łukasiewicza trzymającego lampę naftową. W tle stylizowana kompozycja urządzeń rafineryjnych i wiertniczych. U góry napis: 150-LECIE / NARODZIN / PRZEMYSŁU / NAFTOWEGO / I GAZOWNICZEGO. U dołu data pierwszego zapalenia lamp naftowych w szpitalu lwowskim: 31*VII*1853.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-03, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Historia Polski obfituje w dokonania wielu wybitnych postaci. Wśród nich poczesne miejsce zajmuje Ignacy Łukasiewicz - pionier polskiego i światowego przemysłu naftowego, wynalazca i przemysłowiec, działacz patriotyczny i konspirator, społecznik i filantrop. Przemysł naftowy to największy z przemysłów, które powstały w XIX w. Przemysł ten zdominował i przeobraził cywilizację XX w., zmieniał międzynarodowe stosunki gospodarcze i polityczne.
750-lecie lokacji Poznania
Rewers: Wizerunek wieży ratusza poznańskiego na tle tarczy zegarowej. Po bokach głowy koziołków. U góry napis: 750-LECIE, u dołu półkolem napis: LOKACJI POZNANIA.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 2003, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewa łapa orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W 2003 roku Poznań obchodzi 750. rocznicę nadania praw miejskich. Historia grodu jest jednak znacznie starsza niż 1253 r. Zrewidowano rolę Poznania w początkach państwa polskiego. Wyniki badań pozwoliły jednoznacznie stwierdzić, że gród był czołowym ośrodkiem na ziemiach Mieszka I. Ważną datą w historii miasta był rok 966, kiedy to Mieszko I wraz z całym swoim otoczeniem przyjął chrzest w obrządku łacińskim.
10 lat Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy
Rewers: W centralnej części okrągły otwór. Wokół stylizowane rysunki dziecięce przedstawiające dzieci, figur geometryczne, serca. Z lewej strony ukośnie napis: 10 LAT. Wokół napis: wielka orkiestra świątecznej pomocy.
Awers: W centralnej części okrągły otwór. Wokół na tle ozdobnego reliefu stylizowane rysunki dziecięce przedstawiające chłopca i dziewczynkę fruwających i grających na trąbkach oraz figury geometryczne. U dołu wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z lewej strony orła oznaczenie roku emisji: 2003, z prawej napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Dodatek: otwór.
Autor: Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
10 lat gra Fundacja „Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy”, zbierając pieniądze na zakup sprzętu medycznego dla szpitali dziecięcych. W styczniu 2003 roku przypadł 11. Finał Wielkiej Orkiestry. „Jedenaście lat temu, kiedy rozpoczynaliśmy to wielkie widowisko, bliżej byliśmy jednorazowej akcji, której pomysł powstał podczas realizacji programu telewizyjnego Róbta co chceta” – mówi Jerzy Owsiak.
Ważne rocznice - ciag dalszy
2004 rok
15-lecie Senatu III RP
Rewers: Z prawej strony wizerunek laski marszałkowskiej. W tle w środkowej części stylizowany wizerunek orła z płaskorzeźby w siedzibie Senatu RP. Z lewej strony oraz u dołu napis: 15-LECIE SENATU III RP.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-04, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Andrzej Nowakowski
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Członkowie odrodzonego Senatu stanęli wobec konieczności dostosowania legislacji do głębokich przemian ustrojowych. Takim wyzwaniem było m. in. odejście od modelu centralnego sprawowania władzy i przekazanie jej na szczebel lokalny - do gminy, będącej naturalną wspólnotą mieszkańców danego terenu. Zasługą Senatu I kadencji było przygotowanie i wniesienie do Sejmu czterech ustaw dotyczących samorządu terytorialnego, przyjętych przez Sejm w marcu 1990 r. Umożliwiło to m. in. szybkie przeprowadzenie wyborów do samorządów lokalnych. W następnych kadencjach zgłaszano projekty nowelizacji i projekty uzupełniające do ustawy samorządowej. Senat zgłaszał do Sejmu inicjatywy ustawodawcze, które miały na celu zadośćuczynienie moralne osobom pokrzywdzonym w poprzednim okresie lub dotyczyły spraw nie uregulowanych, ze względów politycznych, za czasów Polski Ludowej. Od IV kadencji Senat coraz częściej występował z projektami ustaw dotyczących Polonii na świecie. Przez 15 lat przekazano do Sejmu ponad 100 senackich projektów ustaw odnoszących się do różnych dziedzin życia społecznego i gospodarczego; znaczna ich część została przyjęta przez Sejm.
85-lecie Policji
Rewers: W centralnej części stylizowana odznaka identyfikacyjna Policji na tle powiększonego jej dolnego fragmentu. U góry napis: 85. / ROCZNICA, U dołu półkolem napis: POWOŁANIA POLICJI.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-04, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Wraz z odzyskaniem niepodległości w kręgach władzy zrodziła się myśl stworzenia ogólnopaństwowej służby policyjnej. Początkowo projekt ustawy zakładał powołanie nowej formacji pod nazwą „Straż Bezpieczeństwa". Ostatecznie Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 24 lipca 1919 roku uchwalił ustawę o Policji Państwowej. Zgodnie z nią Policja Państwowa miała być państwową organizacją, której głównym zadaniem była ochrona bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego. W toku walk, plebiscytów i powstań tego okresu kształtowały się nie tylko granice Rzeczypospolitej, ale także zasięg działania i struktury Policji Państwowej. Łącznie do 1922 roku utworzono szesnaście komend okręgowych i Komendę Główną Policji Województwa Śląskiego. Władzę naczelną sprawował komendant główny, zależny od ministra spraw wewnętrznych. Na szczeblu województwa działały komendy okręgowe, niżej w strukturze znajdowały się komendy powiatowe lub komendy w wydzielonych miastach oraz komisariaty i posterunki.
60. rocznica Powstania Warszawskiego
Rewers: Wizerunek kotwicy - symbolu Polski Walczącej na murze z cegieł. W otoku napis: 60. ROCZNICA POWSTANIA WARSZAWSKIEGO, u dołu półkolem napis: 1944-2004 poprzedzony oraz zakończony perełką.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-04, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Powstanie Warszawskie było jedną z największych bitew II wojny światowej. Dwumiesięczna walka osamotnionej stolicy z potęgą militarną III Rzeszy, przy obojętności stojącej u wrót miasta Armii Czerwonej i skąpej pomocy zachodnich aliantów, stała się wydarzeniem bez precedensu nie tylko w dziejach Polski, ale i Europy. Warszawa miała być początkowo wyłączona z akcji „Burza", polegającej na wzmożonych działaniach dywersyjnych na tyłach wojsk niemieckich w przededniu wkroczenia na ziemie polskie Armii Czerwonej. Jednak po fatalnych doświadczeniach z kontaktów Armii Krajowej z Rosjanami na terenach wschodnich Rzeczypospolitej zapadła inna decyzja.
2005 rok
Konstanty Ildefons Gałczyński (1905-1953) – 100. rocznica urodzin
Rewers: Z prawej strony wizerunek Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Z lewej strony stylizowane wizerunki głowy konia i gęsi. W otoku napis na górze: KONSTANTY ILDEFONS GAŁCZYŃSKI, na dole: 1905-1953.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-05, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
„... poezja to jest złoty szerszeń, co kąsa, więc się pisze wiersze cóż, człowiek pisze tak, jak może ..."
Ten fragment jednego z Przekrojowych wierszy uznać można za motto całej niezwykłej twórczości Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.
Żył krótko, zaledwie 48 lat, ale za to niezwykle pracowicie i twórczo; pozostawił po sobie setki zaczarowanych wierszy, wiele poematów, słuchowisk radiowych, powieści, niezapomnianych scenek z Najmniejszego Teatru Świata i felietonów spod znaku fiołka. Wiele wersów, powiedzeń wziętych z tej twórczości weszło na trwałe do języka; jego wiersze posłużyły za teksty setek piosenek śpiewanych od 50 lat przez najbardziej znanych wokalistów, ostatnio nawet dla raperów.
60. rocznica zakończenia II wojny światowej
Rewers: Na tle stylizowanego wizerunku Krzyża Walecznych stylizowane: hełm bojowy wz. 40 umieszczony na karabinku automatycznym SWT-40, poniżej hełm angielski Mk II umieszczony na pistolecie maszynowym STEN. Na lufie pistoletu gołąb z gałązka oliwną w dziobie. U góry stylizowana siatka kartograficzna, poniżej półkolem napis: 60. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA / II, u dołu napis: WOJNY / ŚWIATOWEJ.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-05, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewa łapa orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Druga wojna światowa, zapoczątkowana 1 września 1939 r. agresją Niemiec na Polskę, zapisała się jako największy i najkrwawszy kataklizm w dotychczasowych dziejach cywilizowanego świata. Był to konflikt globalny, który poza terytorium Europy objął także Afrykę, Azję i Oceanię oraz prawie wszystkie morza i oceany. W działaniach wojennych w latach 1939-1945 uczestniczyło 61 spośród 67 istniejących wówczas państw. Bezpośrednio lub pośrednio w wojnie wzięło udział 1,7 mld ludności, czyli niemal 80% populacji zamieszkującej kulę ziemską. Walki toczono na terytoriach ponad 40 państw; szacunkową liczbę osób zmobilizowanych ocenia się na 100-110 milionów mężczyzn i kobiet.
Mikołaj Rej (1505-1569) – 500. rocznica urodzin
Rewers: Popiersie Mikołaja Reja. Z prawej strony napis: 1505 / 1569. U góry półkolem napis: 500-LECIE URODZIN MIKOŁAJA REJA.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-05, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Współczesnym Polakom Mikołaj Rej kojarzy się przede wszystkim z dwuwierszem:
„A niechaj to narodowie wżdy postronni znają.
Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”.
Ten staropolski pisarz walczący w XVI wieku o język polski w literaturze, występujący przeciw prymatowi łaciny, znany jest także jako autor dzieła „Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem", należącego do kanonu lektur szkolnych.
Mikołaj Rej wielokrotnie był posłem. Na sejmach reprezentował poglądy obozu egzekucjonistów, czyli zwolenników ograniczenia praw magnaterii i kleru, a także władzy królewskiej. Zetknięcie się Mikołaja Reja z reformacją zaowocowało przyjęciem przez niego nowych idei. Wynikało z przekonania, że Kościół katolicki sprzeniewierzył się misji prowadzenia ludzi do zbawienia. Opowiedzenie się po stronie reformacji znalazło wyraz w działalności sejmowej Reja, a także w zakładaniu zborów ewangelickich i szkół.
2006 rok
500-lecie wydania Statutu Łaskiego
Rewers: Popiersie kanclerza Jana Łaskiego, z prawej strony stylizowany wizerunek księgi ze zwisającą pieczęcią. U góry półkolem napis: 500-LECIE WYDANIA STATUTU ŁASKIEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-06, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Ufając kompetencjom Łaskiego, Aleksander Jagiellończyk polecił mu sporządzenie zbioru praw polskich. Potrzebę kodyfikacji prawa odczuwano w Polsce od dawna. Królewskie przywileje i statuty, konstytucje sejmowe, spisy prawa zwyczajowego, akta pokoju z Krzyżakami i unii z Litwą oraz inne prawa były bowiem znane tylko nielicznej grupie jurystów oraz kancelistów dworskich i ziemskich. W społeczeństwie znajomość prawa była bardzo słaba. W stosowaniu przepisów panował chaos, a przeciętny szlachcic nie mógł skutecznie dochodzić swoich racji lub bronić się przed oskarżeniem.
Opracowany przez Jana Łaskiego zbiór praw został ogłoszony drukiem w 1506 r. w oficynie wydawniczej Jana Hallera w Krakowie.
100-lecie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie
Rewers: W centralnej części w owalu stylizowany wizerunek kościoła w Haczowie. Powyżej kościoła półkolem napis: KOŚCIÓŁ W HACZOWIE. Po bokach owalu stylizowane drewno.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-06, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Początki Uczelni sięgają 1906 r. Wtedy to, dzięki ograniczonej liberalizacji życia społecznego w zaborze rosyjskim powstały Prywatne Kursy Handlowe Męskie Augusta Zielińskiego. Miały one charakter wyższej szkoły ekonomicznej, co potwierdzone zostało w 1915 r. zezwoleniem okupanta niemieckiego na używanie nazwy Wyższa Szkoła Handlowa (WSH). Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę WSH otrzymała osobowość prawną, a w 1924 r. prawa przysługujące szkołom akademickim. Powołany został senat uczelni, który był właścicielem szkoły, a Rektorem został Bolesław Miklaszewski. Miklaszewski, wzorując się na uczelniach zagranicznych, nie tylko stworzył nowoczesne programy nauczania i dobrał kompetentną kadrę nauczającą, ale także stworzył campus przy ulicy Rakowieckiej.
2007 rok
125. rocznica urodzin Karola Szymanowskiego (1882-1937)
Rewers: Wizerunek Karola Szymanowskiego oraz stylizowany wizerunek zapisu nutowego. U dołu ukośnie faksymile podpisu Karola Szymanowskiego, poniżej napis: 1882/1937. W otoku napis: 125. ROCZNICA URODZIN KAROLA SZYMANOWSKIEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-07, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Karol Szymanowski zajmuje w polskiej muzyce miejsce „drugiego po Chopinie". Obaj tworzyli dzieła uniwersalne, ale narodowe w charakterze. Potrafili przetłumaczyć to, co polskie na to, co światowe.
Już pierwsze utwory, głównie fortepianowe, choć niewolne od obcych wpływów, zwróciły nań uwagę jako na twórcę rokującego duże nadzieje. Jednym z pierwszych, który dostrzegł rodzący się talent był sławny polski pianista Artur Rubinstein. Stał się on nie tylko pierwszym promotorem Szymanowskiego na estradach Europy, ale też jego długoletnim przyjacielem.
Poznaje również bliżej ludową muzykę góralską, która urzeka go swym archaicznym brzmieniem. Z tego zachwytu powstaje imponujący symfonicznym rozmachem balet Harnasie, oparty na autentycznych podhalańskich „nutach". Jego druga premiera w Paryżu stała się największym życiowym sukcesem kompozytora.
2008 rok
Sybiracy
Rewers: Wizerunki sylwetek ludzkich na tle pni drzew. U dołu napis: SYBIRACY.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-08, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Określenie „Sybirak” występuje przede wszystkim w dwóch znaczeniach. Standardowe znaczenie słowa Sybirak to mieszkaniec Syberii. W Polsce są to osoby zesłane na Syberię zarówno w carskiej Rosji jak i ZSRR. W Rosji nazywa się tak mieszkańców Syberii, którzy nie należeli do tubylczych plemion i narodów azjatyckich. Sybirakami byli więc wolni przybysze z europejskiej części Imperium Rosyjskiego i ich potomkowie. W rzeczywistości wielu z nich to potomkowie zesłańców lub uciekinierów, którzy chronili się przed ścigającym ich prawem lub prześladowaniami, na przykład religijnymi. Natomiast w Polsce Sybirakami przyjęło się nazywać tych wszystkich Polaków, którzy byli zesłani i przymusowo osiedleni na Syberii („zesłani na Sybir"), skąd pewna część nie wracała. Oprócz zesłańców na Syberię trafiali również dobrowolni przesiedleńcy.
Represje stalinowskie lat 30. XX wieku dotykały ludzi różnych narodowości, w tym także Polaków. Masowe zsyłki Polaków zaczęły się po 17 września 1939 r. i obejmowały różne grupy społeczne, zwłaszcza tę, która z racji pełnionego zawodu lub uczestnictwa w wojnie nosiła broń.
Trwały też deportacje całych rodzin, trudno jednak obliczyć, ile osób trafiło na Syberię, a ile na inne tereny, należące do Gułagu. Po wielu aresztowanych ginął wszelki ślad i ciągle jeszcze trwają próby oszacowania liczby ofiar – tych, co na Syberii zmarli i tych, którym udało się przeżyć.
65. rocznica powstania w getcie warszawskim
Rewers: Na tle stylizowanego muru z cegieł z prawej strony wizerunek dziewczyny. Centralnie napis: 65. ROCZNICA na tle stylizowanej Gwiazdy Dawida z drutu kolczastego. U góry półkolem napis: POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-08, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Powstanie w getcie warszawskim było pierwszym miejskim wystąpieniem zbrojnym w okupowanej przez III Rzeszę Europie. Getto warszawskie było największym przymusowym skupiskiem Żydów. Od wiosny 1940 r. obszar w centrum Warszawy wyznaczony przez Niemców Żydom do zamieszkania był stopniowo otaczany murem trzymetrowej wysokości. Getto zostało odcięte od reszty miasta i ostatecznie zamknięte 16 listopada 1940 r. Na przestrzeni 307 ha stłoczono ponad 360 tys. ludzi – 1/3 mieszkańców miasta na 2,5% jego powierzchni. W wyniku przesiedleń z innych miast liczba uwięzionych w getcie wzrosła do ponad 450 tys., a potem stopniowo malała, gdyż około 96 tys. ludzi zmarło z głodu i chorób.
90. rocznica odzyskania niepodległości
Rewers: Stylizowany wizerunek odznaki Orderu Odrodzenia Polski na tle fragmentu wstęgi orderowej. Poniżej orderu napis: 90. / ROCZNICA. U góry półkolem napis: ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-08, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Ewa Olszewska-Borys
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Prawdę mówiąc, owego 11 listopada 1918 roku nie było jeszcze żadnej Polski. Była tylko obietnica Polski, dość mglista i nie do końca jasna. Faktem było, że wszyscy niedawni zaborcy: Niemcy, Austria i Rosja, wychodzili z tej wojny tak lub inaczej, ale pokonani. Faktem było, że dawne polskie ziemie z każdym dniem były coraz bardziej wolne i coraz bardziej polskie. W tzw. Królestwie Polacy rozbrajali Niemców, w Wielkopolsce gromadzili broń na zbliżające się powstanie. W Małopolsce i dalej, w Galicji, działały przeróżne komisje likwidacyjne. Odradzała się Polska. Tylko że nikt w tym momencie historii nie wiedział, co to znaczy. W jakich będzie granicach, jakim porządku politycznym i prawnym. Po 123 latach niewoli i rozbicia nie było żadnej Polski.
Owego 11 listopada 1918 roku zapewne niewielu wierzyło, że zaledwie dwa lata i kilka miesięcy później zwycięska Polska będzie już miała swe nowe granice, swój nowy ustrój z nową konstytucją, własny Sejm i Senat, swoją znakomitą armię, nowe prawa i najlepsze prognozy rozwoju. Tym, na co Polacy czekali najdłużej, był pierwszy polski niepodległy pieniądz. Z chwilą odzyskania niepodległości w obiegu pieniężnym pozostawały i niemieckie marki w byłym zaborze pruskim, i korony w Galicji, i ruble w części Królestwa Polskiego. Na ziemiach wschodnich krążyły w obiegu tzw. ostmarki i ostruble, na ziemiach południowowschodnich hrywny i karbowańce. W dawnym zaborze rosyjskim okupowanym przez Niemcy najpopularniejsza była marka polska emitowana od 1917 roku przez Polską Krajową Kasę Pożyczkową. Owa marka polska jako jedyna waluta o charakterze wewnątrzpolskim, niebędąca w obiegu na obszarze żadnego innego państwa, już ze zmienionym wzorem stała się od stycznia 1919 roku polskim pieniądzem na okres najbliższych lat.
Ważne rocznice - ciąg dalszy
2008 rok
400. rocznica polskiego osadnictwa w Ameryce Północnej
Rewers: Stylizowany wizerunek mężczyzny wytapiającego naczynie szklane. Z prawej strony stylizowany wizerunek pieca do wytopu szkła, nad nim napis: 400./ROCZNICA/POLSKIEGO /OSADNICTWA/W AMERYCE/ PÓŁNOCNEJ.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-08, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W październiku 1608 r., wkrótce po założeniu pierwszej kolonii angielskiej na wschodnim wybrzeżu Ameryki Północnej, na Nowy Kontynent przybyli także polscy osadnicy. Zapoczątkowali tym samym nie tylko powstanie wieloetnicznej Wirginii, ale również późniejszych Stanów Zjednoczonych Ameryki – kraju założonego i zamieszkałego przez potomków emigrantów – w tym polskich – którzy na tej ziemi szukali i szukają nadal „ziemi obiecanej”.
90. rocznica Powstania Wielkopolskiego
Rewers: Stylizowany wizerunek popiersia Ignacego Jana Paderewskiego z głową opartą na dłoni. Na tle popiersia u dołu stylizowany wizerunek maszerującego pododdziału powstańców wielkopolskich. W otoku napis: 90. ROCZNICA POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej,po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-08, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ,w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W listopadzie 1918 r. ucichły strzały na wszystkich frontach pierwszej wojny światowej. Podpisany 11 listopada rozejm w Compiegne przewidywał powrót do granic z 1 sierpnia 1914 r., co oznaczało, że Wielkopolska nadal pozostawała w państwie niemieckim. W sytuacji rewolucyjnego zamętu, który ogarnął Niemcy, Wielkopolanie nie załamywali jednak rąk i wybrali własną reprezentację w postaci Naczelnej Rady Ludowej. Polacy dysponowali własnymi formacjami: Strażą Ludową oraz Strażą Służby i Bezpieczeństwa. Ćwiczenia wojskowe podjęto w gniazdach (ogniwach) Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Działały organizacje niepodległościowe: Polska Organizacja Wojskowa Zaboru Pruskiego i coraz liczniejsze samodzielne grupy bojowe. Brano pod uwagę wybuch powstania obejmującego wszystkie ziemie zaboru pruskiego. Liczono na pomoc Armii Polskiej we Francji oraz wojsk Ententy.
Wybuch walk w Poznaniu stał się hasłem do podjęcia akcji powstańczej na prowincji. Samorzutnie uformowały się pierwsze ochotnicze oddziały złożone przeważnie z mieszkańców jednej miejscowości. Sposób organizacji oddziałów był podobny jak w armii niemieckiej. Powstańcy wykorzystali moment zaskoczenia i na ogół niskie morale wojsk niemieckich, wyzwalając większość ówczesnego Poznańskiego. W północnej Wielkopolsce duże znaczenie miało wyzwolenie Gniezna i Wrześni. Stąd powstanie rozszerzyło się na Pałuki położone na północny wschód od Gniezna, Kujawy Zachodnie i powiaty nadnoteckie. Na zachodzie Wielkopolski rolę ośrodka organizacyjnego odegrał Grodzisk, a na południu Kościan. Najcięższe walki toczono pod Chodzieżą, Inowrocławiem, Kopanicą, Międzychodem, Nakłem, Rynarzewem i Szubinem.
450 lat Poczty Polskiej
Rewers: Stylizowany wizerunek gońca pocztowego z początku XVIII wieku na koniu. U dołu z prawej strony napis: 450 LAT. Pod napisem stylizowany wizerunek trąbki pocztowej. U góry półkolem napis: POCZTY POLSKIEJ.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-08, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
450 lat temu, 18 października 1558 r. król Zygmunt August wydał uniwersał w sprawie poczty. Data ta uważana jest za początek Poczty Polskiej. Król wydał tzw. Przywilej dla Prospera Prowany w sprawie poczty, w którym czytamy: że my, dla naszej i poddanych naszych wygody, abyśmy i my i oni z większą wygodą mogli przesyłać listy do Włoch jako też inne sprawy tam załatwiać ustanawiamy tak zwaną pocztę, czyli konie rozstawne z Krakowa do Wenecji, która to (poczta) będzie utrzymywana nieprzerwanie we wszystkich porach roku i pojedynczych dniach. To pierwsze regularne połączenie pocztowe biegło z Krakowa do Wenecji poprzez Wiedeń i Graz; list szedł 9 dni.
2009 rok
100. rocznica powstania TOPR
Rewers: Moneta została wyemitowana, aby upamiętnić 100. rocznica powstania Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. W centralnej części rewersu widnieje wizerunek ratownika górskiego transportującego nosze z rannym człowiekiem wspinającego się po stromym górskim zboczu. Natomiast z prawej strony zostało przedstawione logo 100-lecia TOPR.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Projektant rewersu: Dominika Karpińska-Kopiec
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Wzrost popularności Tatr i Zakopanego w drugiej połowie XIX w. prowadził do coraz częstszych zaginięć w górach i poważnych wypadków. Doraźnie organizowane akcje ratunkowe stawały się już niewystarczające. W lutym 1909 roku Mieczysław Karłowicz i Mariusz Zaruski zredagowali ostateczną wersję odezwy do społeczeństwa w sprawie konieczności powołania Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
65. rocznica Powstania Warszawskiego – poeci warszawscy: Krzysztof Kamil Baczyński i Tadeusz Gajcy
Rewers: Stylizowany wizerunek budynków Muzeum Powstania Warszawskiego. U góry z prawej strony napis: 65./ ROCZNICA/ POWSTANIA/ WARSZAWSKIEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
W okupowanej w czasie II wojny światowej stolicy zabłysło talentami poetyckimi wielu bardzo młodych ludzi. Najwybitniejsi spośród nich to Krzysztof Kamil Baczyński i Tadeusz Gajcy. Obaj urodzili się i zginęli w Warszawie.
Żaden z młodych poetów nie urodził się żołnierzem. Moralny i patriotyczny obowiązek nie pozwolił im jednak zamknąć się w świecie sztuki. Stratę, jaką wraz z ich śmiercią poniosła polska kultura, najlepiej wyrażają słowa: należymy do narodu, którego losem jest strzelać do wroga z brylantów. Właśnie tym poetom poświęcona jest ta moneta.
95. rocznica wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej
Rewers: Centralnie stylizowany wizerunek Odznaki I Brygady Legionów Polskich „Za Wierną Służbę”. U dołu półkolem napis: 95. ROCZNICA. W otoku napis: WYMARSZU PIERWSZEJ KOMPANII KADROWEJ.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Wybuch I wojny światowej, w której państwa zaborcze po raz pierwszy stanęły przeciwko sobie w śmiertelnej walce, wzmógł nadzieje Polaków na odzyskanie niepodległości. Polskie dążenia niepodległościowe koncentrowały się w tym czasie przede wszystkim w Galicji.
Pierwszoplanową rolę odgrywał w nich Józef Piłsudski. Wobec wybuchu wojny zarządził on 29 i 30 lipca 1914 r. mobilizację Związku Strzeleckiego „Strzelec”, a następnego dnia podporządkował sobie Polskie Drużyny Strzeleckie. Oddziały strzelców i drużyniaków skoncentrowano w pawilonie parku Oleandry przy krakowskich Błoniach. 3 sierpnia 1914 r. została tam zaprzysiężona przez Józefa Piłsudskiego Pierwsza Kompania Kadrowa, utworzona z członków Strzelca i Polskich Drużyn Strzeleckich.
180 lat bankowości centralnej w Polsce
Rewers: U góry napis: 180 LAT / BANKOWOŚCI / CENTRALNEJ / W POLSCE. Poniżej napis: 1828/2008. U dołu umieszczone półkolem monety: dwuzłotówka, Królestwa Polskiego z 1831 r., złotówka Rzeczypospolitej Krakowskiej, dziesięciozłotówka z 1833 r., dziesięciozłotówka wybita z okazji 20. rocznicy wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej, pięciogroszówka okupacyjna wybita na monecie polskiej z 1939 r.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Początki polskiej bankowości centralnej - podobnie jak banków centralnych wielu państw europejskich - przypadają na pierwsze dziesięciolecia XIX w. Pierwszym polskim bankiem emisyjnym był Bank Polski, powstały w 1828 r. w Królestwie Polskim. Był bankiem państwowym, jego kapitał zakładowy pochodził z funduszy rządowych. Wykonywał czynności emisyjne (bilety złotowe wymienialne na monety srebrne), pełnił rolę banku państwa (obsługa długu publicznego, przechowywanie depozytów i funduszy instytucji publicznych), był bankiem depozytowo-kredytowym wspierającym rozwój krajowego przemysłu i infrastruktury.
65. rocznica likwidacji getta w Łodzi
Rewers: Na tle fragmentu gwiazdy Dawida logo obchodów 65. rocznicy likwidacji przez Niemców Litzmannstadt-Ghetto. Pod logo napis: 65. ROCZNICA/ LIKWIDACJI/ GETTA/ W ŁODZI.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
29 sierpnia 1944 r. odjechał ostatni transport z getta w Łodzi, nazwanego przez Niemców Litzmannstadt Ghetto. To bardzo ważna data w historii narodów - żydowskiego i polskiego. Getto w Łodzi było największym po Warszawie skupiskiem ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach polskich oraz najdłużej działającym gettem w Europie. W latach 1940–1944 Niemcy deportowali tu ponad 200 tysięcy osób.
25. rocznica męczeńskiej śmierci księdza Jerzego Popiełuszki
Rewers: Z lewej strony stylizowany wizerunek popiersia księdza Jerzego Popiełuszki. Z prawej strony, na tle stylizowanego wizerunku palących się świec, napis: ZŁO DOBREM/ZWYCIĘŻAJ. W otoku napis: 25. ROCZNICA MĘCZEŃSKIEJ ŚMIERCI KS. JERZEGO POPIEŁUSZKI 1947–1984.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Grzegorz Pfeifer
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Ksiądz Jerzy Popiełuszko – skromny kapłan, który prostymi słowami, ale pełnymi mocy Ducha Świętego, mówił o wolności i prawdzie, o pięknie chrześcijańskiego powołania i godności pracy robotnika. Zwyczajnym, ale mężnym życiem świadczył o mocy Pana Boga, o prawdzie Ewangelii i o potędze miłości. To świadectwo składał w komunistycznym państwie, którego celem było zniewolenie człowieka – jego sumienia, myśli i uczuć, wyborów życiowych i marzeń.
Wrzesień 1939 r. – Westerplatte
Rewers: U góry, od lewej strony, stylizowane wizerunki: por. Stefana Grodeckiego, kpt. Mieczysława Słabego i kpt. Franciszka Dąbrowskiego. Centralnie napis: WESTERPLATTE/WRZESIEŃ 1939. Pod nim stylizowany kontur kłębów dymu unoszących się nad Westerplatte.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Dominika Karpińska-Kopiec
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Wybuch II wojny światowej był dla Polski wydarzeniem tragicznym w swych następstwach - doprowadził do zagłady odrodzonego w 1918 r. państwa polskiego. 1 września 1939 r. Polska znalazła się w stanie konfrontacji zbrojnej z potężną machiną wojenną III Rzeszy, a 17 września także z siłami swego wschodniego sąsiada – Rosji Sowieckiej. Dysproporcja sił była przygniatająca. Mimo poświęcenia walczącego wojska oraz patriotycznej postawy społeczeństwa klęska była nieunikniona. Odsiecz sojuszniczej Francji i Wielkiej Brytanii nie nadeszła.
W tej sytuacji zdołano ewakuować przez Rumunię do Francji i Wielkiej Brytanii możliwie dużą liczbę żołnierzy, by kontynuować walkę.
90. rocznica utworzenia Najwyższej Izby Kontroli
Rewers: W środku stylizowany wizerunek obecnej siedziby Najwyższej Izby Kontroli. Nad nim stylizowany wizerunek logo NIK, z jego lewej strony napis: 1919, z prawej strony napis: 2009. W otoku napis: 90. ROCZNICA UTWORZENIA NAJWYŻSZEJ IZBY KONTROLI.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Rodowód Najwyższej Izby Kontroli wywodzi się od powołanej przed 90 laty Najwyższej Izby Kontroli Państwa, jednak tradycja kontroli finansów publicznych w Polsce sięga XVI wieku. W 1591 roku Sejm Rzeczypospolitej powołał Trybunał Skarbowy. Sprawował on kontrolę nad „skarbowością pospolitą”. W XVIII wieku Trybunał Skarbowy został zastąpiony komisjami skarbowymi – Koronną i Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1791 roku ustanowiono Komisję Skarbową Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wkrótce jednak nastąpił trzeci rozbiór Polski, a wraz z nim kres polskich instytucji państwowych.
2010 rok
65. rocznica oswobodzenia KL Auschwitz-Birkenau
Rewers: Centralnie stylizowane wizerunki trzech więźniów z obrazu Czesława Lenczowskiego "Widma wracają". Powyżej napis: 65., poniżej stylizowany wizerunek napisu nad bramą wejściową do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau: ARBEIT MACHT FREI. U góry półkolem napis: ROCZNICA OSWOBODZENIA. U dołu napis: KL AUSCHWITZ-/BIRKENAU.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-10, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Robert Kotowicz
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
Auschwitz-Birkenau niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady 27 stycznia 1945 r. oswobodzili żołnierze Armii Czerwonej. W walkach o wyzwolenie miasta i obozu poległo ponad 230 żołnierzy sowieckich. Obóz koncentracyjny Auschwitz (Oświęcim) założyli Niemcy w połowie 1940 r., ponieważ zwiększała się liczba aresztowanych Polaków. Najstarsza część obozu, tak zwany obóz macierzysty (lub Auschwitz I) powstał w budynkach dawnych koszar.
2012 rok
20 lat WOŚP
Rewers: Centralnie, stylizowany wizerunek gitary, której górną część gryfu tworzą stylizowane wizerunki serduszek. Po lewej stronie gryfu gitary napis: 20, a po prawej napis: Lat. W otoku napis: WIELKA ORKIESTRA ŚWIĄTECZNEJ POMOCY.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20–12, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rant: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Masa: 8,15 g
20. Finał WOŚP odbył się pod hasłem: Gramy z pompą! Zdrowa mama, zdrowy wcześniak, zdrowe dziecko, czyli na zakup najnowocześniejszych urządzeń dla ratowania życia wcześniaków oraz pomp insulinowych dla kobiet ciężarnych z cukrzycą. Swoją działalność zaczynaliśmy od ratowania życia noworodków chorych na serce. Po 20 latach nadal priorytetem w naszych działaniach jest noworodek. W tym roku skoncentrowaliśmy się nad opieką medyczną nad wcześniakiem, ale także pochylamy się nad zdrowiem chorej na cukrzycę mamy w ciąży, nad którą roztaczamy już od kilku lat opiekę związaną z zagrożeniami, jakie niesie ta choroba.
Polacy ratujący Żydów – rodzina Ulmów, Kowalskich, Baranków
Rewers: Centralnie, stylizowany wizerunek kobiety trzymającej dziecko. Powyżej napis: POLACY/ratujący, a po prawej stronie, prostopadle, napis: ŻYDÓW. U dołu, po prawej stronie, stylizowany wizerunek popiersia mężczyzny. U góry, półkolem, napis: RODZINY ULMÓW, KOWALSKICH, BARANKÓW.
Awers: orła oznaczenie roku emisji: 20-12, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Grzegorz Pfeifer
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2012-03-15
Spośród wszystkich zbrodni dokonanych przez ludobójczy reżim hitlerowski w okupowanej Europie, szczególnie bestialskie były morderstwa popełnione na ludności cywilnej – dzieciach, kobietach, starcach i całych rodzinach. Podczas II wojny światowej zamordowano prawie 6 mln Żydów, ale metodę nieludzkiej, zbiorowej odpowiedzialności niemieccy okupanci wielokrotnie stosowali również wobec Polaków: mieszkańców wsi pacyfikowanych za pomoc partyzantom, mieszkańców Warszawy w trakcie powstania 1944 r., a także wobec tych rodzin polskich, które ośmieliły się udzielić pomocy prześladowanym Żydom.
Już w październiku 1941 r. w Generalnym Gubernatorstwie wprowadzono karę śmierci dla Żydów uciekających z gett oraz tych, którzy udzielali im pomocy. Decydowały o tym władze policyjne, a ofiary najczęściej zabijano na miejscu. Wobec Polaków karę śmierci za pomoc Żydom zaczęto stosować praktycznie w ostatnich miesiącach 1942 r. Po wymordowaniu Żydów w gettach polowano wtedy na tych, którzy zdołali się ukryć. Ogółem udokumentowano, że w latach 1942–1945 za pomoc ofiarowaną Żydom zostało zamordowanych około 700 Polaków, a w co najmniej 40 przypadków ta „wina zbiorowa” objęła całe rodziny: dorosłych i dzieci.
50-lecie Programu 3 Polskiego Radia
Jest to emisja niezwykła - jako pierwsza moneta w historii Polski posiada miejscowo pozaginany rant, co zostało subtelnie nazwane "kształtem hiszpańskiego kwiatu".
Rewers: Centralnie, na tle wyodrębnionej płaszczyzny o nieregularnym kształcie, ze stylizowanym wizerunkiem rozchodzących się fal radiowych, stylizowany wizerunek logo Programu 3 Polskiego Radia. Od góry, częściowo na tle logo, napis: Trójka/50/LAT. Poniżej, półkolem, napis: POLSKIE RADIO. U góry i u dołu, stylizowane wizerunki fal radiowych.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-12, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Dobrochna Surajewska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2012-03-30
Rok 2012 jest dla Trójki wyjątkowy – dokładnie 1 kwietnia Program 3 Polskiego Radia kończy 50 lat. Z tej okazji dla ogromnej rzeszy wiernych słuchaczy przygotowano wiele audycji i imprez o specyficznym trójkowym charakterze. Wszystkie będą przepełnione niepowtarzalnym trójkowym humorem, który z pewnością pozwoli zdystansować się od otaczającej rzeczywistości.
Program 3 Polskiego Radia powstał w 1962 r. i od początku swojego istnienia kierował ofertę programową do inteligencji, słuchacza o wyrobionym guście muzycznym i literackim.
Program 3 od zawsze kształtował gusty muzyczne słuchaczy. W latach 70., kiedy w rozgłośni na dobre zagościła muzyka rockowa, Trójka stała się ośrodkiem życia artystycznego, którym jest do dziś. Program skupia najwybitniejszych twórców muzycznych, kompozytorów, autorów tekstów. Magia Studia Muzycznego Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej przyciąga muzyków o międzynarodowej sławie, którzy lubią w tym miejscu zarówno występować, jak i nagrywać płyty. Obecnie w autorskich audycjach poświęconych muzyce można usłyszeć niemal wszystkie jej gatunki, również te spoza głównego nurtu, m.in. muzykę elektroniczną, alternatywną, poezję śpiewaną czy muzykę filmową.
2013 rok
Moneta została wyemitowana, aby upamiętnić 150. rocznicę Powstania Styczniowego.
Rewers: Po lewej stronie stylizowany fragment powstańczej grafiki Artura Grottgera „Pożegnanie powstańca”. Po jego prawej stronie, na odrębnej płaszczyźnie, stylizowana kompozycja składająca się z proporca i biżuterii, którą nosiły polskie patriotki. W otoku napis: 150. ROCZNICA POWSTANIA STYCZNIOWEGO.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka Nowakowska
Metal: (CuAl5Zn5Sn1) NG
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Lata poprzedzające wybuch powstania styczniowego to okres narastającego terroru carskiego zaborcy, czas masowego sprzeciwu ludności i manifestacji o charakterze patriotyczno-religijnym. Podczas jednej z nich, 27 lutego 1861 r. śmiertelnie rannych zostało pięć osób. Ich pogrzeb, a miesiąc później ostrzelanie tłumu na pl. Zamkowym w Warszawie, w wyniku czego zginęło sto osób, spowodowały radykalizowanie się nastrojów, rozwój konspiracji, a także ogłoszenie żałoby narodowej. W wielu miastach, m.in. w Wilnie, Żytomierzu, Kielcach, odbyły się marsze poparcia i solidarności z mieszkańcami stolicy. Kobiety przywdziały żałobne stroje. Nosiły też tzw. biżuterię patriotyczną z symbolami zniewolonego narodu: koroną cierniową, kotwicą, sercem, kajdanami z łańcuchem lub herbem z polskim Orłem, litewską Pogonią i ukraińskim Michałem Archaniołem. Popularne były również elementy stroju narodowego, np. konfederatki – czapki typu rogatywka. Władze carskie szykanami i wysokimi grzywnami zmuszały do zdjęcia oznak żałoby. Równocześnie kształtowały się konspiracyjne obozy polityczne. Przedstawiciele „czerwonych” dążyli do walki i ogłoszenia reform społecznych, a zwłaszcza uwłaszczenia chłopów i przez to przyciągnięcia ich do powstania. Z kolei „biali” byli przeciwni wybuchowi powstania i skłonni pójść na ugodę z władzą w zamian za ograniczone reformy.
Powstanie objęło swym zasięgiem ziemie zaboru rosyjskiego. Liczono na szersze poparcie państw europejskich, jednak ograniczyły się one do złożenia not protestacyjnych. Powstanie wsparli nieliczni ochotnicy, m.in. z Włoch, Francji, Rosji i Niemiec. Trudności ze zlikwidowaniem partyzantki spowodowały, że Rosjanie wprowadzili niespotykany terror − odpowiedzialność zbiorową, publiczne egzekucje, masowe konfiskaty majątków i zesłania na Syberię. W dniu 15 sierpnia 1864 r. na stokach Cytadeli w Warszawie powieszono członków Rządu Narodowego: Romualda Traugutta, Romana Żulińskiego, Józefa Toczyskiego, Rafała Krajewskiego, Jana Jeziorańskiego. Podczas walk poległo około 30 tys. powstańców, blisko 38 tys. znalazło się na Syberii, wielu wyemigrowało. Powstanie styczniowe było ostatnim zbrojnym zrywem narodu polskiego walczącego o Ojczyznę, przed odzyskaniem niepodległości w 1918 r.
Moneta została wyemitowana, aby upamiętnić 100 lecie Teatru Polskiego w Warszawie.
Rewers: Centralnie, stylizowany wizerunek fragmentu frontowej części budynku Teatru Polskiego w Warszawie. Nad nim, na tle stylizowanego fragmentu plafonu, napis: 100 lat/ TEATRU POLSKIEGO/ W WARSZAWIE.
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Autor: Ewa Tyc-Karpińska / Urszula Walerzak
Metal: (CuAl5Zn5Sn1) NG
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Teatr Polski w Warszawie jest jedną z najważniejszych scen teatralnych w kraju. W akcie erekcyjnym zapisano, że powstał „na pożytek i chwałę oraz celem rozwoju polskiej sztuki scenicznej, krzewiącej piękno ojczystej mowy”.
Teatr otwarto 29 stycznia 1913 roku premierą „Irydiona” Zygmunta Krasińskiego. Wbrew kryzysowi, sytuacji politycznej i nieprzychylności warszawskiego środowiska teatralnego Arnold Szyfman – doktor filozofii, początkujący dramaturg z niewielkim doświadczeniem i wielkimi marzeniami o nowoczesnym teatrze dramatycznym – przekonał do swego szalonego pomysłu przedstawicieli elit. W krótkim czasie zgromadzono fundusze na budowę teatru nazywanego wówczas Nowym Teatrem Polskim. Prace organizacyjne trwały dwa lata, wzory czerpano z najlepszych teatrów europejskich, projekt opracował architekt Czesław Przybylski, budynek postawiono w niespełna dziewięć miesięcy. Powstał jeden z największych i najpiękniejszych gmachów teatralnych Warszawy, wyposażony bardzo nowocześnie: w widownię na 1000 miejsc, scenę obrotową, mechaniczną sznurownię i panoramiczny horyzont, co dawało niespotykane dotąd u nas możliwości inscenizacyjne.
50-lecie działalności Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym
Rewers: Zarys ludzkich postaci umiejscowionych w pięciu szeregach. W dolnej części monety, wzdłuż otoku – napis: WŁĄCZENI W ŻYCIE.
Projektant: Dobrochna Surajewska
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Projektant: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2013-10-24
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną są pełnoprawnymi obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej. Na równi z innymi są uprawnione do korzystania ze wszystkich wolności i praw człowieka. Niepełnosprawność intelektualna, choć wywołuje różne problemy w codziennym funkcjonowaniu, jest tylko jednym z elementów tożsamości tych osób i w żaden sposób nie może ograniczać ich pełnego uczestnictwa w życiu społecznym.
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mają trudności z rozumieniem, uczeniem się i tworzeniem nowych pojęć. Potrzebują więcej czasu na naukę nowych działań i zapamiętanie nowych informacji. Wymagają zatem zróżnicowanego wsparcia w edukacji, pracy, w podejmowaniu decyzji, w codziennych sprawach. Osoba z niepełnosprawnością intelektualną, która otrzyma odpowiednią pomoc, może w pełni korzystać ze swoich praw i wykonywać swoje obowiązki, a dzięki doskonaleniu nabytych umiejętności staje się bardziej samodzielna i niezależna.
Włączenie w życie społeczne osób z niepełnosprawnością intelektualną zależy od każdego z nas. Będzie ono tym skuteczniejsze, im lepiej zrozumiemy potrzeby tych osób oraz uznamy ich prawo do godności i autonomii. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną stanowią około 1 procent populacji Polski.
Polskie okręty
2013 rok
Kuter rakietowy Gdynia
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POL SKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rewers: Centralnie, na tle morza, stylizowany wizerunek Okrętu Rzeczypospolitej Polskiej „Gdynia”. U góry, po lewej stronie, półkolem napis: KUTER RAKIETO WY. U dołu napis: „GDYNIA”.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska
Projektant rewersu: Grzegorz Pfeifer
Metal: (CuAl5Zn5Sn1) NG
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
ORP „Gdynia”, o numerze burtowym „423”, był trzecim polskim okrętem noszącym tę nazwę. Należał do kutrów rakietowych radzieckiego projektu „205” (określanego w NATO jako typ „Osa I”). Okręty projektu „205” początkowo sklasyfikowano jako małe okręty rakietowe. Przez długi czas informacje o nich były tajne. Początkowo stosowano inny system numerów burtowych, które często były zmieniane.
„ORP „Gdynia” został zbudowany w Stoczni Rzecznej w Rybińsku. Do Polski trafił jako trzeci okręt tego typu. 7 września 1965 roku wszedł do służby w 3 dywizjonie kutrów torpedowych 3 Brygady Kutrów Torpedowych w Gdyni. Następnie, od roku 1971 do wycofania z Marynarki Wojennej, znajdował się w składzie 2 dywizjonu kutrów rakietowo-torpedowych gdyńskiej 3 Flotylli Okrętów. W listopadzie 1989 roku, zachowując nazwę, został przeklasyfikowany na okręt patrolowy o numerze burtowym „301” i w czerwcu 1991 roku przekazany do Morskiego Oddziału Straży Granicznej (MOSG), jako jeden z trzech okrętów tego typu. Jeszcze tego roku został przebudowany i pozbawiony zasadniczego uzbrojenia, które zastąpiono podwójną 25-milimetrową uniwersalną armatą morską 2M-3M. Następnie oznakowany „SG-301” służył do 1 marca 1995 r. początkowo w Pomorskim Dywizjonie MOSG w Świnoujściu, a następnie w Kaszubskim Dywizjonie MOSG w Gdańsku.
Fregata rakietowa Gen. K. Pułaski
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POL SKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rewers: Na boku: Ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Projektant awersu: Ewa Tyc-Karpińska
Projektant rewersu: Grzegorz Pfeifer
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2013-08-12
ORP „Gen. K. Pułaski” zbudowała w latach 1978–1980 stocznia Bath Iron Works w Bath (stan Maine) i 9 maja 1980 r. wszedł on – jako USS „Clark” – do służby w siłach morskich Stanów Zjednoczonych. Jest darem rządu amerykańskiego w ramach programu pomocy wojskowej. Polską banderę wojenną podniósł po raz pierwszy 15 marca 2000 r. w amerykańskiej bazie w Norfolk. Uroczyste nadanie okrętowi imienia odbyło się 25 czerwca 2000 r. w Gdyni. Matką chrzestną została małżonka ówczesnego premiera Ludgarda Buzek.
Niszczyciel rakietowy Warszawa
Rewers: Wizerunek okrętu „Warszawa” na wodach morskich. Powyżej – napis „WARSZAWA” (nazwa okrętu, drugi człon nazwy monety). Wzdłuż otoku – napis: NISZCZYCIEL RAKIETOWY (typ statku, pierwszy człon nazwy monety).
Projektant: Grzegorz Pfeifer
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Projektant: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2013-04-26
ORP „Warszawa” („271”) proj. „61MP” był drugim polskim niszczycielem rakietowym i trzecim okrętem o tej nazwie. Zbudowano go w latach 1966–1969 w Nikołajewie, jako duży okręt zwalczania okrętów podwodnych projektu „61”. Wcielony w grudniu 1968 r. do Floty Morza Czarnego, w listopadzie 1969 r. otrzymał nazwę „Smiełyj” (odważny). Najpierw przeznaczony był do zadań dozorowych, później również do zwalczania okrętów podwodnych. W latach 1972–1974 przeszedł modernizację do standardu „61MP” i później trafił do Floty Bałtyckiej. Po wydzierżawieniu Polsce został przyprowadzony przez radziecką załogę na przełomie października i listopada 1987 r. Podniesienie polskiej bandery wojennej oraz chrzest odbyły się 9 stycznia 1988 r. w Gdyni.
Okręt transportowo-minowy „Lublin”
Rewers: Wizerunek okrętu „Lublin” na wodach morskich . Poniżej – napis „LUBLIN” (nazwa okrętu, drugi człon nazwy monety). Wzdłuż otoku – napis: OKRĘT TRANSPORTOWO-MINOWY (typ statku, pierwszy człon nazwy monety).
Projektant: Grzegorz Pfeifer
Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-13, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Projektant: Ewa Tyc-Karpińska
Metal: CuAl5Zn5Sn1
Średnica: 27 mm
Waga: 8.15 g
Data emisji: 2013-06-1
ORP „Lublin” („821”) to prototyp serii pięciu okrętów transportowominowych projektu „767” (pozostałe również noszą imiona polskich miast: Poznania, Gniezna, Krakowa i Torunia).
Przeznaczony jest do załadunku z nieuzbrojonego brzegu (np. plaży), transportu morzem i wysadzenia na nieuzbrojony brzeg – bez dodatkowych środków przeładunkowych – techniki wojskowej oraz żołnierzy desantu. Może transportować 9 wozów bojowych i zabezpieczenia technicznego, o szerokości ponad 2,5 m lub 17 wozów bojowych i samochodów ciężarowych, szerokości do 2,5 m oraz 135 żołnierzy z uzbrojeniem i wyposażeniem. Zamiast ładunku można zainstalować dwa tory i zrzutnie min morskich, wówczas może transportować i postawić, zależnie od typu, 50–134 min morskich.
