Przez krzyż do zbawienia

Polski Biały Krzyż - paramilitarna instytucja cywilna działająca głównie w okresie II Rzeczypospolitej.

Organizacja powstała w USA podczas trwania I wojny światowej dzięki staraniom żony Ignacego Paderewskiego, Heleny Paderewskiej, powołana w celu niesienia pomocy ofiarom wojny. Helena Paderewska, wskutek sprzeciwu Czerwonego Krzyża wobec utworzenia polskiej filii tej organizacji, zorganizowała i finansowała nabór ochotniczek do służby pielęgniarskiej, by wysłać je w miejsca, gdzie podczas pierwszej wojny światowej walczyli Polacy wcieleni do trzech armii – rosyjskiej, niemieckiej i austriackiej.

Drugim celem statutowym stowarzyszenia, z którego Biały Krzyż stał się szczególnie znany, było szerzenie kultury i oświaty, rozbudzanie postaw patriotycznych oraz świadomości narodowej i obywatelskiej wśród żołnierzy polskich służących w armiach zaborczych, a po zakończeniu I wojny światowej wśród żołnierzy służby zasadniczej Wojska Polskiego.

Dopłata na Biały Krzyż obowiązywała tylko w czasie trwania Wystawy, tj. w dniach 3-21.17.1919 r. Znaczki niesprzedane wprowadzono na jesieni tegoż roku na terenie dyrekcji pocztowych warszawskiej i łódzkiej do normalnej sprzedaży okienkowej bez dopłaty. Znaczki z dopłatą na Biały Krzyż były wydane również na Litwie Środkowej i Łotwie.

Helena Maria Paderewska z domu Rosen (ur. w 1856 r., zm. 16 stycznia 1934 w Riond-Bosson) – polska działaczka społeczna, żona kompozytora i premiera Ignacego Jana Paderewskiego. W okresie I wojny światowej organizowała pomoc dla ofiar wojny w Polsce, jak i dla żołnierzy Armii Polskiej we Francji. Była inicjatorką powołania Polskiego Białego Krzyża i od 1919 r. była przewodniczącą jego Rady Naczelnej. Ponadto była współzałożycielką Towarzystwa Pomocy dla Inteligencji, fundatorką szkoły dla dziewcząt w Julinie.

18 stycznia 1919 pod jej patronatem obradowały wszystkie istniejące na ziemiach polskich organizacje, które kierowały się w swoich działaniach ideałami Czerwonego Krzyża. W wyniku tego spotkania zostało utworzone Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża. Wkrótce rząd zatwierdził jego statut, a kilka miesięcy później – po rezygnacji prezesa Pawła Sapiehy – Paderewska została prezesem PCK. Funkcję tę pełniła do 1926. Wspierała również polską YWCA, była honorowym członkiem Związku Polek w Ameryce.

W 1921 została odznaczona przez papieża Benedykta XV krzyżem Pro Ecclesia et Pontifice.

Św. Kamil de Lellis, troszcząc się o zapewnienie utrzymania chorym, odkrył, jak bardzo potrzebni są młodzi ludzie, którzy, podobnie jak on, wielkodusznie poświęciliby swoje życie, służąc chorym i cierpiącym. Zaczął myśleć o założeniu wspólnoty. Pomysł ten napotykał wiele przeszkód ze strony nieżyczliwych osób. Zniechęcony zakonnik chciał zrezygnować ze swego zamiaru, lecz wtedy przemówił do niego z krzyża Pan Jezus, pytając: Dlaczego martwisz się człowieku małej wiary? Idź naprzód! Ja będę z tobą. To przecież moje dzieło, nie twoje.

Polski Czerwony Krzyż (PCK) – najstarsza polska organizacja humanitarna będąca członkiem Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Zajmuje się: udzielaniem pomocy humanitarnej w czasie klęsk i wojen, pomocą socjalną, nauką udzielania pierwszej pomocy, prowadzeniem zabezpieczeń medycznych na imprezach masowych, propagowaniem idei honorowego krwiodawstwa, rozpowszechnianiem wiedzy o międzynarodowych prawach konfliktów zbrojnych.

Poczta Polska zastosowała kilka stempli okolicznościowych związanych z tematem "Czerwonego Krzyża". W 1935 i 1936 roku weszły do obiegu 4 stemple o  treści jak niżej na kartce pocztowej: "POLSKI CZERWONY KRZYŻ / CHRONI RATUJE / CZY JESTEŚ JUŻ CZŁONKIEM / PCK" to numery 35101 -35104 (w/g katalogu Myślickiego) w zależności od wyróżnika.

Nasadka tego stempla jest nałożona na wirnik z datownikiem jednoobrączkowym, który w Warszawie miał w 1937 r. wyróżnik d i h (w roku 1936 tylko h). Sama nakładka mogła być nakładana w różnym czasie i faktycznie mogła być wykorzystana w 1939 r. gdy na "karku" były problemy militarne.

Zarówno stempel na kartce jak i data na odręcznym piśmie datuje ją na kwiecień 1939 roku. Nie skatalogowano późniejszego okresu stosowania tego wirnika. Czyli katalog Myślickiego jest cenny ale ma kolosalne luki.

Wozy Czerwonego Krzyża

 Transport Czerwonego Krzyża to jest szybka i skuteczna ewakuacja ofiar, czy to na polu bitwy, czy w życiu cywilnym, zależy od trzech współzależnych czynników - czasu, przestrzeni i transportu.

8 franków (z dopłatą 3 franki) belgijski znaczek pocztowy wydany w celu zebrania funduszy dla Czerwonego Krzyża. Data: 1979 rok. Młodzi ratownicy udzielający pomocy.

 

Młodzież Czerwonego Krzyża to wolontariusze i członkowie do 30 roku życia, którzy na co dzień poświęcają swój wolny czas, aby realizować projekty i programy prowadzone przez Czerwony Krzyż, pomagać w swoim najbliższym otoczeniu i promować humanitarne idee w środowisku dziecięco - młodzieżowym.

 

 

Błękitny krzyż (niebieski krzyż) ma kilka znaczeń:

1. Chrześcijańską organizacją zrzeszającą 40 krajów, której celem jest zapobieganie oraz leczenie problemów związanych z alkoholem i innymi substancjami psychoaktywnymi. Została założona w 1877 w Genewie przez Louis-Lucien Rochat'a.

2. Oznaczenie bojowych środków trujących z grupy sternitów stosowanych przez Niemcy w okresie I wojny światowej. Nazwa wzięła się od symbolu błękitnego krzyża malowanego na pociskach chemicznych wypełnionych środkami wywołującymi kichanie i wymioty. Błękitny krzyż nazywany był także „przebijaczem maski” (niem. Maskenbrecher) z uwagi na zdolność do penetracji masek przeciwgazowych stosowanych przez ententę na froncie zachodnim. Środki stosowane w błękitnym krzyżu błyskawicznie przedostawały się przez filtry maski przeciwgazowej wywołując kichanie i wymioty, co zmuszało zazwyczaj do jej zdjęcia i w konsekwencji narażało na działanie innych środków trujących. Mimo słusznej koncepcji, błękitny krzyż nie został z powodzeniem wykorzystany w wojnie. Niemcom nie udało się opracować konstrukcji zdolnej do rozpylenia sternitów w powietrzu. Zamiast tego, większość zastosowanego środka opadała na ziemię zaraz po użyciu. Dodatkowo, pośpiech jaki towarzyszył wprowadzaniu sternitów do uzbrojenia spowodował, że niemieckie wojsko nie przeprowadziło odpowiednich testów z tą bronią i nie było świadome nikłej ilości rozpraszanego w powietrzu środka trującego. Tuż przed końcem wojny odpowiednią konstrukcję w postaci świec dymnych opracowali Brytyjczycy, którzy użyli jej przeciwko Rosji w 1919 roku.

3. Znak niebieskiego krzyża używany jest przez wszelkie służby ratunkowe jak na przykład państwowe i prywatne Pogotowie Ratunkowe, Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Często przy znaku niebieskiego krzyża znajdują się nazwy tych służb. Znak niebieskiego krzyża używany jest także jako znak dojścia czy dojazdu do szpitali lub ośrodków zdrowia.

Zielony krzyż ma również kilka znaczeń:

1. Międzynarodowy Zielony Krzyż – międzynarodowa organizacja ekologiczna założona 20 kwietnia 1993 w Kioto po zorganizowanym w 1992 r. w Rio de Janeiro "Szczycie Ziemi". Powstała jako ekologiczny odpowiednik Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w celu zapobieganiu katastrofom ekologicznym i niesieniu pomocy ich ofiarom. Założycielem był były prezydent ZSRR Michaił Gorbaczow. Siedzibą organizacji jest Genewa.

2. Zielony krzyż (niem. Grünkreuz) – mieszanina bojowych środków trujących stosowana przez Niemcy w czasie I wojny światowej.

3. Zielony Krzyż – konspiracyjna służba sanitarna działająca w okresie II wojny światowej. Utworzony w 1942 r.,  od jesieni 1943 podporządkowany wydziałowi sanitarnemu KG BCh; organizował służbę sanitarną dla BCh, Lud. Straży Bezpieczeństwa i ludności cywilnej (szpitale polowe, szkolenie sanitariuszek — 1942–44 ok. 8 tys. osób, gromadzenie leków); jego działalnością kierowały M. Szczawińska („Czarna Maria”) i A. Chorążyna („Hanka”).

4. Znak zielonego krzyża na białym tle używany jest do oznaczania aptek i punktów aptecznych, (powszechnie stosowany jest w krajach Unii Europejskiej, a coraz częściej także w Polsce).

5. Znak białego krzyża na zielonym tle używany jest do oznaczania: · apteczki · punktu pierwszej pomocy · noszy · telefonu alarmowego W roku 1992 Unia Europejska przyjęła Dyrektywę Rady Europy nr 92/58/EWG określając specjalny znak na oznaczenie przedmiotów w miejscu pracy związanych z udzielaniem pierwszej pomocy.

„Propagowanie stosowania tego znaku również poza miejscami pracy pozwoliłoby uniknąć wielu nadużyć związanych z oznaczaniem apteczek czy punktów pierwszej pomocy”.

Krzyż Eufrozyny Połockiej – krzyż ołtarzowy wykonany na polecenie Eufrozyny Połockiej dla cerkwi Przemienienia Pańskiego w kompleksie założonego przez nią monasteru. Wykonany był z drewna cyprysowego, ze złotymi i srebrnymi plakietami zdobionymi techniką emaliowania komórkowego, zdobiony również kamieniami szlachetnymi. Techniki emaliowania komórkowego, rzadkiej na ówczesnej Rusi, Łazar Bogsza prawdopodobnie nauczył się w Bizancjum. Krzyż był sześciokrańcowy, o wysokości 52 cm; dolne ramię miało długość 21 cm, zaś górne – 14 cm. Na sześciu końcach krzyża widniały postacie Jezusa Chrystusa, Matki Bożej, Jana Chrzciciela oraz archaniołów Michała i Gabriela. W centralnej części krzyża wykonano natomiast podobizny czterech Ewangelistów. Ok. 1128 mniszka Eufrozyna, w życiu świeckim Przedsława, córka księcia połockiego Światosława Wsiesławowicza, założyła w Połocku żeński monaster Przemienienia Pańskiego. W 1161 na jej polecenie w jego kompleksie wzniesiono murowaną cerkiew Przemienienia Pańskiego. Z przeznaczeniem dla tego właśnie obiektu Eufrozyna zamówiła u Łazara Bogszy, jednego z mistrzów pracujących w monasterskiej pracowni przygotowującej utensylia cerkiewne oraz okłady na ikony.

Polski system orderowo-odznaczeniowy posiada bardzo bogatą gamę odznaczeń w formie krzyży. Do tego dochodzą krzyże Solidarności, bandery na statkach, krzyże na flagach. Pozwoliłem wybrać sobie kilka pozycji krzyży, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch ich rodzajów.

1. Order wolności - odznaczenia państwowe Ukrainy — najwyższa forma wyróżnienia obywateli Ukrainy za wybitne zasługi w rozwoju ekonomii, nauki, kultury, sfery socjalnej, obrony Ojczyzny, ochrony praw konstytucyjnych i wolności, budowy państwowości i działalności społecznej, oraz za inne zasługi dla Ukrainy. Order został ustanowiony w 2008. Mogą nim być nagrodzeni również obcokrajowcy lub osoby nie posiadające obywatelstwa. I właśnie z tego względu jest bardzo ciekawy, a zwłaszcza, że temat Ukrainy w chwili obecnej jest na bardzo ważny dla całego świata.

2. Proporzec Marynarki Wojennej RP  jest podnoszony w momentach uroczystych na dziobowym flagsztoku okrętu. Jest częścią ceremoniału morskiego zwanego galą flagową (lub galą banderową). W większości marynarek wojennych różni się znacząco od zwykłej bandery wojennej, na ogół nawiązuje do historycznych wzorów bandery i symbolizuje tradycje morskie danego państwa. W Polsce np. obecnie proporzec marynarki wojennej przedstawia zbrojne ramię z tasakiem (bułatem) na tle krzyża kawalerskiego, co nawiązuje do bander polskiej floty z czasów bitwy pod Oliwą. Właśnie temat tej bitwy miał duże znaczenie moralne i propagandowe, udowadniając, że polska flota może pokonać szwedzką. Bitwa wzmocniła też pozycję władzy królewskiej wśród mieszczaństwa gdańskiego. Walki marynarzy polskich pod Oliwą zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem na jednej z tablic po 1990 „OLIWA 28 XI 1627”. W Gdańsku-Oliwie możemy znaleźć ulice Bitwy Oliwskiej i Arenda Dickmanna. W Oliwie znajduje się również pomnik Bitwy pod Oliwą.

Jednak żaglowce to jest piękny widok. Jeszcze wykonane z takim smakiem i profesjonalizmem to jest kunszt najwyższej klasy. Na pierwszym planie bitwy morskiej pomiędzy polską flotą a eskadrą szwedzkich okrętów, widzimy okręt admiralski "Rycerz Święty Jerzy". W bitwie brały udział okręty: "Święty Jerzy", "Król Dawid", "Wodnik", "Latający Jeleń" oraz inne.

3. Symbolika wydawnictw Solidarności związanych z krzyżem była przeogromna, również i w filatelistyce.

4. Odznaczenia państwowe.
Krzyż Partyzancki został ustanowiony dekretem Rady Ministrów z dnia 26 października 1945 roku, zatwierdzonym przez Prezydium Krajowej Rady Narodowej. Odznaczenie to zostało ustanowione "w celu upamiętnienia bohaterskiej walki zbrojnej żołnierzy oddziałów partyzanckich z hitlerowskim okupantem o Niepodległość, Wolność i Demokrację oraz celem nagrodzenia bojowych zasług w tej walce". W ustawie z 1960 roku uznano Krzyż Partyzancki jako odznaczenie wojenne stanowiące nagrodę za udział w walkach partyzanckich z hitlerowskim okupantem.

W obronie konstytucji 3 maja 1791 r., zagrożonej interwencją obcych mocarstw stanęło wojsko w kampanii 1792 roku. Właśnie z wojną z 1792 r. związane są dzieje Orderu Virtuti Militari (pol. - "Cnocie Wojskowej") - najstarszego polskiego orderu spośród nadawanych do chwili obecnej.

Order Krzyża Grunwaldu, odznaczenie wojskowe ustanowione przez Dowództwo Główne Gwardii Ludowej, zatwierdzone uchwałą Krajowej Rady Narodowej z 20 II 1944. Nadawany za walkę z Niemcami w okupowanej Polsce. Oznakę Orderu Krzyża Grunwaldu stanowi równoramienny, dwustronny krzyż. W jego środkowej części znajduje się tarcza rycerska, na której umieszczono dwa, zwrócone ostrzem w dół, miecze. Ma 3 klasy.