Hymn Rzeczypospolitej Polskiej

Oficjalnie hymn państwowy wykonuje się lub odtwarza w czasie uroczystości oraz świąt i rocznic państwowych, wojskowych, samorządowych, szkolnych, sportowych i innych, pod warunkiem zapewnienia mu należytej czci i szacunku.

W historii Polski rolę hymnu pełniło wiele pieśni. Najstarsza, pochodząca z XIII wieku, „Gaude Mater Polonia” był hymnem dynastii Piastów. Powstała w 1231 roku, a jej autorem był polski dominikanin, poeta i kompozytor Wincenty z Kielczy. Pieśń ta jest wykonywana w Polsce podczas szczególnych okazji, a niemal zawsze towarzyszy uroczystościom akademickim.

Pierwszym polskim hymnem rycerskim była pieśń „Bogurodzica”, której najstarszy tekst został spisany w 1407 roku. Jest jednocześnie najstarszą napisaną i wykonywaną w języku polskim pieśnią, która miała charakter hymnu. W XV wieku pełniła ona rolę pobudki rycerskiej śpiewanej przed bitwami, według przekazów Bogurodzicę śpiewały przed bitwą pod Grunwaldem w 1410 roku polskie wojska królewskie.

Bogurodzica to nie tylko tekst, ale także melodia. Najstarszy przekaz zachowany wraz z nutami to tzw. redakcja kcyńska przechowywana w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie.  Zachował się na wyklejce datowanego na ok. 1407 r. rękopisu zawierającego zbiór kazań Macieja z Grochowa, wikariusza w Kcyni.

W archiwum kcyńskim został odkryty (jeden z dwóch zachowanych) zapis Bogurodzicy.

Najstarsza polska pieśń religijna - na początku XV stulecia pełniła rolę pobudki rycerskiej śpiewanej przed bitwami oraz hymnu narodowego. Jan Długosz zanotował w Kronikach Królestwa Polskiego, że wojsko Władysława Jagiełły zaśpiewało „Bogurodzicę” przed rozpoczęciem bitwy pod Grunwaldem. Kronikarz nazwał tę pieśń „Patrium Carmen” czyli pieśń ojców. Był to więc utwór, który uznaje się jako pierwszy polskie hymn.

Motywem historycznym emisji żetonu było 600-lecie sporządzenia pierwszego rękopiśmiennego zapisu "Bogurodzicy".

Awers: Centralnie herb miasta Kcynia, u dołu półkolem napis: MIASTO KCYNIA, u góry półkolem napis: HONOROWANY DO 28.II.2009.

Rewers: Wizerunek rycerza w zbroi z okresu Bitwy Grunwaldzkiej dzierżącego chorągiew maryjną, po prawej napis w dwóch wierszach: 4 / KCYNIE, u góry półkolem napis: BOGURODZICA PATRIUM CARMEN, u dołu po prawej napis: MET i znak mennicy warszawskiej.

Bok: gładki
Rok emisji: 2008
W obiegu od: 2008-12-06
W obiegu do: 2009-02-28
Nominał: 4 kcynie
Tworzywo / metal: mosiądz (CuZn)
Stempel: zwykły
Średnica (mm): 27 mm
Masa (g): 8,6 g
Nakład: 20 000
Projektant: Andrzej i Roussanka Nowakowscy
Mennica: Mennica Polska S.A. - Warszawa
Emitent: Urząd Miasta Kcynia
Miasto: Kcynia
Cena emisyjna: 4 PLN

Medal z Matką Boską wybity na 600-Lecie Jasnej Góry.

Awers: Matka Boska z Dzieciątkiem i napisy po bokach: REGINA POLONIAE 1382 - 1982,
Rewers: Napis w pięciu wierszach: BOGURODZICA / DZIEWICA / BOGIEM / SŁAWIENA / MARYJA,
Średnica 45 mm,
Veritas,
Projektant: artysta plastyk Ewa Olszewska – Borys

Najwięcej tak zwanych pieśni hymnicznych powstało w latach 1795-1918, to jest w okresie, w który państwo polskie nie istniało. Wtedy tez powstała pieśń, będąca obecnie hymnem Rzeczypospolitej Polskiej, Mazurek Dąbrowskiego. Jest ona znana także jako Pieśń Legionów Polskich we Włoszech oraz – od pierwszych słów tekstu – Jeszcze Polska nie zginęła.

Twórcą hymnu narodowego był Józef Wybicki (1747-1822). Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, znana również pod nazwą Mazurka Dąbrowskiego, powstała w 1797 roku w Legionach generała Jana Henryka Dąbrowskiego. W połowie lipca 1979 roku w miasteczku Reggio nell'Emilia w północnych Włoszech, Józef Wybicki, były poseł na sejm czteroletni, orędownik Konstytucji 3 Maja i uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, napisał do melodii ludowego mazurka piosenkę żołnierską. Najczęściej podaje się, że pierwsze publiczne wykonanie mazurka odbyło się 20 lipca 1797 roku. Żywa melodia oraz proste słowa, zaprzeczające w pierwszych wersach pogrzebaniu Ojczyzny póki żyją jej obrońcy, odwołujące się do narodowych symboli i bohaterów: Czarnieckiego i Kościuszki, potopu szwedzkiego i Racławic – przesądziły o szybkiej i wielkiej popularności utworu. Od tego czasu żył on jako marsz wojskowy Legionów oraz Wojska Polskiego Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, grany i śpiewany podczas bitew w powstaniach narodowych: wielkopolskim, listopadowym i styczniowym, podczas uroczystości i demonstracji patriotycznych, w chwilach tryumfu, w drodze na zsyłkę i na emigracji. Pieśń uwieczniona przez Adama Mickiewicza w XIX-wiecznym poemacie „Pan Tadeusz” zrosła się nierozerwalnie z walką zbrojną o niepodległość Polski. Jej słowa i melodia stały się inspiracją dla hymnów innych narodów walczących o wolność, m.in. Serbów i Ukraińców, a także hymnu ogólnosłowiańskiego.

MEDAL JÓZEF WYBICKI TWÓRCA HYMNU NARODOWEGO wybity przez Towarzystwo Przyjaciół Gdańska z okazji 230 – Rocznicy Urodzin Józefa Wybickiego 1747 – 1822.
Gdańsk lipiec 1977 rok
Średnica - 7 cm
Sygnowany – OS
Grubość ok. 4 mm
Masa: 128 g
Materiał – brąz

Medal: GEN. JAN HENRYK DĄBROWSKI - Z ZIEMI WŁOSKIEJ DO POLSKI

Sygnatura - KOTYŁŁO + znak mennicy - na rewersie
Projekt - Zbigniew Kotyłło
Technika - Bity ø 70 mm.
Materiał - Tombak patynowany
Wykonanie - Mennica Państwowa
Emitent: TWO Warszawa
Nakład - 800 egz.

Medal - 75 -LECIE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCACEGO im. JANA HENRYKA DĄBROWSKIEGO (medal okolicznościowy wybity z okazji 75-lecia powstania w Kutnie pierwszej ogólnokształcącej szkoły średniej).

Awers - orzeł trzymający w szponach szarfę z napisem: JESZCZE POLSKA NIE UMARŁA. Niżej armata, sztandary, obelisk. W otoku napis: 75 LAT LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. JANA HENRYKA DĄBROWSKIEGO KTNO.
Rewers - półpostać w mundurze trzy czwarte w prawo. Wyżej stylizowany napis w półkolu: GEN. JAN HENRYK DĄBROWSKI 1755 – 1818
Sygnowany na rewersie – monogram GK (Grzegorz Kowalski). Projektował i wykonał Grzegorz Kowalski
Średnica - 70 mm. srebrzony i oksydowany – 300 szt.

Emitent: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej, Kutno. Inicjatywa i projekt ideowy: L. Kubiak i H. Lesiak.

Medal -TWÓRCOM HYMNU NARODOWEGO  Józef Wybicki i Henryk Dąbrowski

Projektant: Sławomir Wydro
Rok 1987
Tombak patynowany
Średnica 70mm
PTAIN

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, druga pretendującą do roli oficjalnego hymnu pieśnią była „Boże, coś Polskę”. Konserwatyści preferowali ten utwór z uwagi na fakt, iż był on pieśnią kościelną, a jego pierwowzór stanowi angielski hymn „God Save the King”. Podobnie jak Mazurek Dąbrowskiego, choć nie na taką skalę, Boże, coś Polskę była znana wśród narodów słowiańskich, a także została przełożona na język węgierski, niemiecki i włoski.

Pieśnią, która z „Mazurkiem Dąbrowskiego” pretendowała do roli hymnu narodowego była „Rota” autorstwa Marii Konopnickiej, z muzyką Feliksa nowowiejskiego. Po raz pierwszy opublikowano ją w „Gwiazdce Cieszyńskiej” w 1908 roku. Inspiracją dla Konopnickiej była antypolska polityka pruska i wydarzenia w Cieszynie. Władze w Berlinie przyjęły ustawę, która pozwalała Komisji Kolonizacyjnej na wywłaszczenie polskich właścicieli (do czego nawiązywały słowa „Nie rzucim ziemi skąd nasz ród”).

We wspomnianym 1908 roku podczas poświecenia sztandaru Związku Katolickiej Młodzieży Robotniczej w Cieszynie doszło do konfrontacji  polskich i niemieckich mieszkańców. Policja zachował bierność, a w efekcie zamieszek rannych zostało ponad dwudziestu Polaków.

W 1910 roku „Rota” stała się hymnem obchodów Roku Grunwaldzkiego.

Pierwsze lata niepodległości nie przyniosły rozstrzygnięcia w kwestii hymnu. Uchwaleniu Konstytucji w 1921 roku towarzyszyło odśpiewanie Boże, coś Polskę. Oficjalne polskie delegacje były wówczas witane dźwiękami Roty, warszawianki, Mazurka Dąbrowskiego lub Boże, coś Polskę.

W 1926 roku na mocy Rozporządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego utwór został oficjalnie uznany za hymn państwowy i rozpoczyna wszystkie uroczystości państwowe, wojskowe oraz szkolne.

W cztery miesiące później, okólnikiem z 26 lutego 1927 roku Ministerstwo Sprawa Wewnętrznych ogłosiło „Mazurka Dąbrowskiego” hymnem narodowym, a 2 kwietnia 1927 roku dołączono do hymnu nuty i formalnie uznano jego harmonizację, której dokonał kompozytor i dyrygent Feliks Konopasek.

Mazurek Dąbrowskiego towarzyszył Polakom w walce o niepodległość na wszystkich frontach II wojny światowej. Żywa w społeczeństwie tradycja polskiego hymnu narodowego nie pozwoliła na realizację podejmowanych w PRL zamiarów jego zmiany.

Na awersie medalu zostały symbolicznie upamiętnione dzieje polskich hymnów narodowych. Zdobią go fragment „Bogurodzicy”, zapis nutowy „Mazurka Dąbrowskiego” oraz strona tytułowa „Roty”.

Głównym motywem rewersu jest postać Polonii, której honory oddają trzej jeźdźcy: średniowieczny rycerz oraz dwaj ułani, pierwszy z czasów Księstwa Warszawskiego, a drugi z okresu międzywojennego. Kompozycję dopełnia orzeł oraz napis otokowy, będący fragmentem naszego hymnu „JESZCZE POLSKA NIE ZGINĘŁA, KIEDY MY ŻYJEMY”.

W 1977 roku w 180 rocznicę jego powstania, w Reggio nell'Emilia odsłonięto dwujęzyczną tablicę pamiątkowa, rok później w dworku Józefa Wybickiego w Będominie na Pomorzu utworzono Muzeum Hymnu Narodowego.

W 1997 roku wmurowano na placu generała Jana Henryka Dąbrowskiego w Warszawie akt erekcyjny pod budowę pomnika Hymnu Narodowego.

Medal upamietniajacy „Mazurka Dąbrowskiego” – 95. Rocznica hymnu narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.

Mazurek Dąbrowskiego szybko zyskał popularność, zwłaszcza wśród żołnierzy. Świadczą o tym słowa samego generała Jana Henryka Dąbrowskiego, który w liście, z 29 sierpnia 1797 r., do autora tekstu pisał: „Żołnierze do Twojej pieśni coraz więcej gustu nabierają”.

 

Ostatni rozkaz gen. Kleeberga.

 

„Przywilejem dowódcy jest brać odpowiedzialność na siebie. Dziś biorę ją w tej najcięższej chwili – każąc zaprzestać dalszej bezcelowej walki, by nie przelewać krwi żołnierskiej nadaremnie. Dziękuję Wam za Wasze męstwo i Waszą karność, wiem, że staniecie, gdy będziecie potrzebni.

 

Jeszcze Polska nie zginęła.”

 

Znaczki personalizowane są wydawane na indywidualne zamówienia i nie ma ani jednego zestawienia czy katalogu omawiającego te znaczki. Ten poniższy znaczek dedykowany był do datownika i dwustronnej kartki projektu W. Kawińskiego z okazji 275. rocznicy urodzin Józefa Wybickiego, twórcy polskiego hymnu narodowego. Mnie ostała się kartka i znaczek (datownik wypożyczony z KZP).

 

Obraz przedstawiający rannego, polskiego ułana, zatytułowany: „Śmierć żołnierza wolności”; u dołu płótna podpis - Charles Guilbert d'Anelle. Autorem obrazu był jednak Polak - Jan Ostoja Mioduszewski - świadczy o tym notatka zamieszczona przez jego syna na rewersie ilustracji do powieści Puszkina „Córka Kapitana”: „Mój ojciec zaoferował Muzeum w Rapperswilu obraz, który przedstawia ułana polskiego piszącego własną krwią na ruinach domu „Jeszcze Polska nie zginęła”. Śmiertelnie trafiony, macza palec w otwartej ranie. Fakt historyczny. Aby nie narażać się powtórnie (po raz pierwszy biorąc udział w powstaniu styczniowym) i aby umożliwić sobie powrót do Rosji, ojciec nie podpisał tego obrazu”. Guilbert był przyjacielem Mioduszewskiego i dla ratowania życia Polaka zgodził się podpisać obraz. Mioduszewski został objęty amnestią dopiero w 1902 roku.

 

 

 

 

 

Koperty Pierwszego Dnia Obiegu w swojej treści zawierające opisy i datowniki z okazji Dwusetnej Rocznicy Powstania Mazurka Dąbrowskiego.

 

 

 

 

 

 

 

Pieśń I Brygady Legionów Polskich, dowodzonych przez marszałka Józefa Piłsudskiego, należy do kanonu polskich pieśni patriotycznych.

 

Cele powstawania pieśni narodowych: miały wspólną cechę:

- podtrzymywały na duchu;

- zagrzewały do walki;

- wyrażały marzenia;

- forma relaksu, odpoczynku;

 

Pieśń I Brygady Legionów Polskich to jedna z najbardziej rozpoznawalnych polskich piosenek wojskowych. Była ulubioną pieśnią Marszałka Józefa Piłsudskiego, który często intonował ją podczas  spotkań z legionistami. Powstała w 1917 roku. Autorem trzech pierwszych zwrotek jest żołnierz Legionów Polskich (uczestnik m.in. bitwy pod Kostiuchnówką), poeta Andrzej Hałaciński, sześciu kolejnych 18-letni legionista Tadeusz Biernacki. W okresie międzywojennym była uznawana za hymn Wojska Polskiego. Grywana przez orkiestry wszystkich pułków piechoty (nie tylko wywodzących się z Legionów) stała się tak popularna, że w 1927 roku pretendowała do roli hymnu narodowego. 

 

W Rzeczpospolitej Polskiej na podstawie decyzji Ministra Obrony Narodowej z 2007 roku została pieśnią reprezentacyjną Polskich Sił Zbrojnych.

 

 

 

 

Pieśń "Gaude Mater Polonia" to jedno z arcydzieł muzycznych kultury narodowej. Powstała w 1253 r. jako tzw. oficjum brewiarzowe, czyli hymn o św. Stanisławie w związku z jego kanonizacją. Stanowiła wyraz największej czci dla wyniesionego na ołtarze patrona Polski. Autorem słów i muzyki był dominikanin Wincenty z Kielczy (lub z Kielc). 

 

Tematem utworu jest spór biskupa z królem Bolesławem Śmiałym, jego męczeństwo oraz pośmiertne cuda. W czasach ostatnich Piastów uznawano go za hymn narodowy. Był nie tylko modlitwą, ale i pieśnią dziękczynną śpiewaną po zwycięskich bitwach.

 

Jego awers przedstawia orła w koronie na tle zapisu nutowego "Mazurka Dąbrowskiego".

 

W otoku odczytać można napis: "Polskie Pieśni Narodowe".

 

Na rewersie widnieje postać św. Stanisława ze Szczepanowa w otoczeniu aniołów z chorągwią Królestwa Polskiego. Wizerunek inspirowany jest ilustracją "Adoracja świętego Stanisława" (1530-1535) autorstwa Stanisława Samostrzelnika, z szesnastowiecznego wydania "Katalogu żywotów arcybiskupów gnieźnieńskich i biskupów krakowskich" Jana Długosza. W tle widnieje fragment oryginalnego tekstu pieśni z Antyfonarza Kieleckiego oraz napis w otoku: "Gaude Mater Polonia, Raduj się Matko Polsko".

 

Medal został zaprojektowany przez wybitną medalierkę i rzeźbiarkę Monikę Molendę.

 

 

 

 

„Gaude mater Polonia” (Raduj się, matko Polsko) to nie tylko słowa pieśni ale też papieskie wezwanie z pierwszej pielgrzymki apostolskiej Jana Pawła II do naszej Ojczyzny (2-10 czerwca 1979 r.). 

 

Jakże tych odwiedzin Polska wówczas potrzebowała! Komuniści obawiali się, że Papież przebudzi ludzkie sumienia, ożywi serce narodu. I tak też się stało. Rok 1979 to szczególna data w historii nie tylko polskich, ale i europejskich dziejów. „Proszę was, abyście całe to duchowe dziedzictwo, raz jeszcze przyjęli z wiarą, nadzieją i miłością” - apelował wówczas w Krakowie.

 

Ojciec Święty rozpoczął swoją pielgrzymkę od niezwykłego gestu. W milczeniu i na klęczkach złożył pocałunek na ojczystej ziemi, tak jakby całował ręce matki – bowiem Ojczyzna jest naszą ziemską matką. Było to najwymowniejsze i najkrótsze kazanie patriotyczne Jana Pawła II.

 

Kraków, Błonia krakowskie 8.06.1997 

 

Homilia Jana Pawła II na Mszy kanonizacyjnej bł. królowej Jadwigi

 

„Gaude, mater Polonia! Powtarzam dziś to wezwanie do radości, które przez wieki śpiewali Polacy na wspomnienie św. Stanisława. Powtarzam je, ponieważ miejsce i okoliczność w szczególny sposób do tego usposabiają. Mamy bowiem znów powrócić na Wawel, do królewskiej katedry, i stanąć tam przy relikwiach królowej, pani wawelskiej. Oto nadszedł wielki dzień jej kanonizacji. A zatem,

 

Gaude, mater Polonia,

Prole fecunda nobili,

Summi Regis magnalia

Laude frequenta vigili.

 

Długo czekałaś, Jadwigo, na ten uroczysty dzień. Prawie 600 lat minęło od twej śmierci w młodym wieku. Umiłowana przez naród cały, ty, która stoisz u początku czasów jagiellońskich, założycielko dynastii, fundatorko Uniwersytetu Jagiellońskiego w prastarym Krakowie, długo czekałaś na dzień twojej kanonizacji - ten dzień, w którym Kościół ogłosi uroczyście, że jesteś świętą patronką Polski w jej dziedzicznym wymiarze - Polski za twoją sprawą zjednoczonej z Litwą i Rusią: Rzeczpospolitej trzech narodów. Dziś nadszedł ten dzień. Wielu ludzi pragnęło dożyć tej chwili i wielu jej nie doczekało. Mijały lata i stulecia, i wydawało się, że twoja kanonizacja jest już wręcz niemożliwa. Niech ten dzień będzie dniem radości nie tylko dla nas, współcześnie żyjących, ale także dla nich wszystkich - tych, którzy na ziemi go nie doczekali. Niech będzie wielkim dniem świętych obcowania. Gaude, mater Polonia!”.

 

Medal z 1978 Roku Jan Paweł II 16.10.1978 - Gaude Mater Polonia.

 

Awers: Popiersie Papież z Wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej, Sygnatura St.Sikora

 

Rewers” Fragment Różańca z Krzyżem, Napis Gaude Mater Polonia.

 

Średnica 69 mm.

Waga 151,5 g.

 

 

 

Inny medal z I pielgrzymki Jana Pawła II do Polski i taj jak pisałem wcześniej hasłem przewodnim były słowa: Gaude Mater Polonia – Raduj się, Matko Polsko.

 

Pielgrzymki Jana Pawła II były charakterystycznym elementem Jego pontyfikatu. Sczególnie dla nas - Polaków - ważne były Jego wizyty w Ojczyźnie. Każda z nich niosła nie tylko wiele emocji i wzruszeń, ale też zmieniała Polskę na lepsze.

 

Podczas mszy świętej na Placu Zwycięstwa w Warszawie padły jakże doniosłe słowa: „Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”. Wypowiadając je Papież przeciwstawił się ówczesnemu systemowi, dając Polakom siłę do walki o demokrację. 

 

Wizyta Jana Pawła II w Polsce, w czerwcu 1979 roku, stanowiła fundament wszystkich późniejszych przemian ustrojowych, które miały miejsce w latach osiemdziesiątych XX wieku. Przyczyniła się do powstania ruchu „Solidarność”, odzyskania wolności i niepodległości przez Polskę oraz kraje całego bloku sowieckiego.

 

Awers medalu przedstawia Jana Pawła II na tle symbolicznego ołtarza na Placu Zwycięstwa w Warszawie. 

 

Rewers ukazuje herb papieski Jana Pawła II, daty ramowe 1920-2005 oraz napisy w otoku „Karol Wojtyła” i „Jan Paweł II”.